Puber en adolescent 1e jaar niveau 4 ontwikkelingspychologie

• Ontwikkelingspsychologie
• MBO
• Studiejaar 1

puber en adolescent

Wat ben jij eigenlijk?

1. ik ben een puber
2. ik ben een adolescent
3. mijn vader/moeder vindt mij een puber maar ik vind mezelf een adolescent

8 feiten over de puber

1. Er zijn drie belangrijke hersenstructuren betrokken bij het pubergedrag. De amygdala regelt de emoties. Het striatum is behalve bij emoties ook betrokken bij motivatie en beloning. De prefrontale cortex stuurt verschillende cognitieve functies en is onderdeel van de rationele hersengebieden.

2. Omdat deze hersengebieden in de puberteit nog niet optimaal communiceren, vertonen pubers vaak extreem en tegenstrijdig gedrag. Zo voelen ze minder remmingen en zoeken risico’s op (zoals veel drinken en sexting). Ook kunnen ze hun emoties minder goed onder controle houden, zijn ze snel afgeleid en hebben ze moeite met plannen. Ze overzien de gevolgen van hun gedrag op de lange termijn minder goed.

3. Egocentrisch gedrag vertonen pubers vooral thuis en niet bij vrienden of op school. Dat komt doordat ze zich thuis geborgen en veilig voelen en zichzelf zijn. Een compliment dus eigenlijk!

4. Tijdens de puberteit verschuift het slaap-waakritme. De puber gaat laat naar bed en staat laat op. Door de groeispurt heeft een puber minimaal 9 uur slaap per nacht nodig. Dat is door de week lastig haalbaar, waardoor de puber in het weekeind vaak extreem lang uitslaapt. Ook wordt het slaaphormoon melatonine bij pubers op een later tijdstip afgegeven dan bij jongere kinderen. Daardoor krijgen ze pas later op de avond slaap en worden ze ook later wakker.

5. Puberteit en adolescentie zijn twee verschillende dingen. De puberteit is de periode waarin kinderen uiterlijk volwassen worden (baard in de keel, schaamhaar), adolescentie duidt de gehele periode van volwassenwording aan. Dus ook de geestelijke veranderingen. De ontwikkeling van de hersenen gaat door tot ten minste het 25ste levensjaar.

6. De puberteit heeft ook positieve kanten: pubers leren snel, komen met ideeën, bedenken oplossingen en komen tot nieuwe inzichten. Als ze gemotiveerd zijn, aangemoedigd worden en de ruimte krijgen, dan kunnen hun talenten tot bloei komen.

7. De puberteit begint onder invloed van hormonen en gaat gepaard met lichamelijke veranderingen. Dit gebeurt bij meisjes gemiddeld tussen de 8 en 13 jaar. Jongens komen meestal zo’n half jaar tot een jaar later in de puberteit.

8. Pubers zetten zich graag af tegen hun ouders door opstandig gedrag, schreeuwen en schelden: hoe harder ze zich afzetten tegen de ouders, hoe beter ze hun ‘ik’ ervaren. Dat afzetten heeft dus een belangrijke functie.

De groeispurt begint bij meisjes zo'n twee jaar eerder dan bij jongens.

1. juist
2. onjuist

Hersenen puber

Minder leergierig dan schoolkind

• Hersenen ontwikkelen zich het MEEST in deze periode, alcohol kan veel schade aanbrengen!
• Biologische klok in de war
• Oorzaak-gevolg denken is lastig (plannen/organiseren)
• Moeite met impulsen/emoties beheersen
  

De lichamelijke verandering van de puber staat in het teken van geslachtsrijp worden. Dat wil zeggen dat:

1. Iemand zijn seksuele voorkeur ontdekt
2. Iemand geslachts-gemeenschap wilt hebben
3. Iemand in staat is om zich voort te planten
4. Iemand graag kinderen wilt krijgen

Door de groeispurt kan een puber tijdelijk erg onhandig zijn. Hij groeit zo snel, dat hij zijn nieuwe lichaamslengte niet meer kan bijbenen.

1. juist
2. onjuist

Pubers kiezen vaak voor wat op korte/lange termijn winst oplevert

1. korte termijn
2. lange termijn

Pubers kunnen hun impulsen niet altijd controleren

1. waar
2. niet waar

Pubers zijn vooral egocentrisch buitenshuis

1. waar
2. niet waar

We zijn allemaal een beetje gevoelig voor groepsdruk. 

Groep leeftijdsgenoten waartoe pubers behoren, die een vergelijkbare status en belangstelling hebben.

1. groepsdruk
2. peergroup
3. conformisme
4. individuatieproces

Wat denk jij? Bijna 40% van de jongeren is niet tevreden over hun gewicht.

1. waar
2. niet waar

Snelle stemmingswisselingen bij de puber worden veroorzaakt door de toename van hormoonproductie aan het begin van de puberteit.

1. waar
2. niet waar

Welke van de onderstaande beweringen over de ontwikkeling in de puberteit is waar?

1. bij meisjes vindt de eerste menstruatie altijd voor de piek in de lengtegroei plaats.
2. de secundaire geslachtskenmerken ontwikkelen later
3. jongens bereiken hun volwassen lengte eerder dan meisjes
4. Meisjes bereiken hun volwassen lengte eerder dan jongens.

Als een jongen de baard in zijn keel krijgt gaat hij met een hogere stem praten

1. waar
2. niet waar

In de puberteit verandert de biologische klok van pubers. Wat is hiervan het gevolg?

1. Pubers hebben geen besef van tijd
2. Pubers gaan laat naar bed en slapen lang uit
3. Pubers hebben moeite om te plannen
4. Pubers gaan vroeg naar bed en staan vroeg op

Adolescent

Adolescentie

Nederland: 17 - 25 jaar

Vroege adolescentie

• 12-14 jaar
• seksuele rijping
• losmakingsproces

Midden adolescentie

• 14-16 jaar
• experimenteren

Late adolescentie

• 16-20 jaar
• definitieve verplichtingen aangaan

Eind adolescentie

• 20-25 jaar
• integratie in volwassen wereld

Lichamelijke ontwikkeling

• voltooiing van de lichamelijke volwassenwording
• meisjes gem. 1,67 m lang
• jongens gem. 1,81 m lang

Cognitieve ontwikkeling

Abstract denken

Beter nadenken en praten over begrippen als rechtvaardigheid, vriendschap en gelijkwaardigheid.

Genuanceerd denken

Het besef dat gewoonten, regels en waarden&normen samenhangen met verschillen tussen mensen.

Tegenovergestelde van zwart-wit denken.

> meer mensenkennis en inlevingsvermogen.

Sociale ontwikkeling

Invloed van:

Ouders

• na 18e beter band
• meer gelijkwaardigheid
• verlaten ouderlijk huis

Vriendengroep

• zoeken naar originaliteit
• gemengde vriendenclubs (kleinere groepen)
• zelfbewust

Persoonlijke ontwikkeling

Identiteitsvorming:

vorming identiteit en het gedrag beïnvleoden 

Welke keuzes maakt een adolescent gericht op de toekomst?

studie

beroep

partner

zelfstandig wonen

Idealisme/ idealen

Zeer belangrijk

Belangrijk

Redelijk belangrijk

Minder belangrijk

Minst belangrijk

Kinderen hebben en opvoeden

Een gelukkig gezinsleven

Jezelf ontplooien

Klaarstaan voor anderen

Studeren en kennis opdoen

Maatschappelijke betrokkenheid

• Volwassenen zijn pessimistisch; jongeren zijn positiever
• Volwassenen zijn vasthoudend; jongeren staan open voor nieuwe dingen
• Volwassenen houden dingen voor zichzelf; jongeren delen met elkaar
• Politieke partijen (o.a.) zijn voor volwassen interessant; jongeren niet

Emotionele ontwikkeling

Kans om uit evenwicht te raken is in deze fase kleiner want:

1. adolescent heeft meer duidelijkheid over eigen identiteit
2. adolescent is in staat impulsen en emoties onder controle te houden

Een adolescent heeft moeite met...

1. Onvolkomenheden
2. Biologische klok
3. Presteren
4. Uithoudingvermogen

Hersencellen sterven af en maken plaats voor nieuwe verbindingen tijdens de adolescentie

1. Waar
2. Niet waar

Adolescenten denken hetzelfde als pubers

1. Waar
2. Niet waar

Pubers en adolescenten zijn gevoelig voor beloningen

1. juist
2. onjuist

Adolescenten denken steeds genuanceerder. Wat houdt dit in?

1. Ze realiseren zich dat er verschillen zijn in culturen, normen en waarden
2. Ze filosoferen over rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid
3. Ze kunnen onderscheid maken tussen werkelijkheid en fantasie
4. De overbodige hersencellen worden afgebroken, zodat er ruimte is voor nieuwe verbindingen

Wat verandert er in de relatie tussen adolescenten en hun ouder(s)?

1. Gezagsverhouding verandert in gelijkwaardigheid
2. De adolescent wordt vrijgelaten in alles
3. Er verandert weinig in de relatie in vergelijking tijdens de puberteit
4. Adolescenten zorgen nu meer hun ouders in plaats van andersom

Hoe komt het dat er meer ruimte komt voor nieuwe verbindingen in de hersenen van adolescenten?

1. De hersenen blijven altijd groeien
2. Goede hersencellen sterven af
3. Overbodige hersencellen sterven af
4. De hersenen krimpen bij adolescenten

Waar = Hand omhoog

1. Iedere puber is liever lui dan moe, en komt daarom zijn bed niet uit
2. De groeispurt van meisjes vindt al plaats in de leeftijd 11-13 jaar
3. Pubers kunnen keuzes goed overwegen en gaan zo goed voorbereid de toekomst in
4. Geslachtsrijpheid betekent zin hebben in 'seksuele activiteiten'
5. Een adolescent kan beter met emoties dan een puber