Samenstellingen in het Nederlands

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom

Telefoon in de telefoontas

Benodigdheden op tafel

10 minuten lezen

Samenstellingen in het Nederlands

Aan elkaar of los?

Leerdoel

Aan het eind van de les kun je uitleggen wanneer samenstellingen in het Nederlands aan elkaar of los worden geschreven.

Introduceer het leerdoel van de les.

Samenstellingen van drie woorden of minder

Voorbeelden: huissleutel, lagelonenlanden.

Laat zien welke samenstellingen van drie woorden of minder aan elkaar worden geschreven.

Woorden met er, hier, daar of waar plus voorzetsel

Voorbeelden: daarna, ervoor, hierover, waarom, eronderdoor.

Laat zien welke woorden met er, hier, daar of waar plus voorzetsel aan elkaar worden geschreven.

Getallen met honderd en duizend

Voorbeeld: vijftienduizend; 

maar: zes miljoen.

Laat zien welke getallen met honderd en duizend aan elkaar worden geschreven.

Veelvoorkomende samengestelde werkwoorden

Voorbeelden: kapotmaken, pianospelen, thuiskomen, theezetten; 

maar: te laat komen, thee inschenken, gitaar spelen.

Laat zien welke vaak voorkomende samengestelde werkwoorden aan elkaar worden geschreven.

Samengestelde bijvoeglijke naamwoorden

Voorbeelden: dichtbevolkt, hooggelegen, pasgetrouwd, veelzeggend.

Laat zien welke veelvoorkomende samengestelde bijvoeglijke naamwoorden aan elkaar worden geschreven.

Splitsbare werkwoorden

Als twee delen van een splitsbaar werkwoord in dezelfde volgorde naast elkaar staan als in de infinitief, worden ze aan elkaar geschreven. 

 Voorbeeld: Toen mijn zusje thuiskwam, heb ik de deur opengedaan.
Maar: Ik kom thuis om een uur of zes.

Leg uit wanneer twee delen van een splitsbaar werkwoord aan elkaar worden geschreven.

Samenstellingen van drie woorden of minder: huissleutel, lagelonenlanden

 

Woorden die gemaakt zijn van er, hier, daar of waar plus een voorzetsel: daarna, ervoor, hierover, waarom, eronderdoor

Getallen met honderd en duizend: vijftienduizend; maar: zes miljoen

Vaak voorkomende samengestelde werkwoorden: kapotmaken, pianospelen, thuiskomen, theezetten; maar: te laat komen, thee inschenken

Veel samengestelde bijvoeglijke naamwoorden met een deelwoord als tweede deel: dichtbevolkt, hooggelegen, pasgetrouwd, veelzeggend

Twee delen van een splitsbaar werkwoord die in dezelfde volgorde naast elkaar staan als in de infinitief:

– Toen mijn zusje thuiskwam; maar: Ik kom thuis om een uur of zes.

Resultaat:  Woorden correct los of aan elkaar schrijven

Met wie?    Alleen en in stilte. 

Hulp:           Rondlopende docent.

Tijd:             Tot maximaal 15:25 

Wat:            H 6 Spelling: Aan elkaar of los?

Klaar?         Leesboek, aan de studiewijzer                                                Nederlands werken of vooruit werken                                  (Vraag vooraf hoe of wat)

Ga aan het werk!

Denk je dat je na de uitleg de Kahoot beter had kunnen maken? Antwoord in minimaal 2 volledige zinnen.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.