V3 Paragraaf 5.3 Oplosmiddelen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Vandaag

5.3 Oplosmiddelen

7.1 Stroomgeleiding

op school pH practicum

5.3 Oplosmiddelen

Waarom water een belangrijk oplosmiddel is

Vier bijzondere eigenschappen van water

De pH

Water als oplosmiddel

• Veel vaste stoffen kunnen oplossen in water
•  Maakt het makkelijk om in een fabriek stoffen te verplaatsen via buizen
• Water heeft een groot oplosvermogen

Water: Dichtheid

• In vaste fase (A) hebben moleculen een vaste plaats
• In vloeibare fase (B) bewegen de moleculen wat vrijer
• Meer ruimte tussen de moleculen

1 liter vloeistof bevat ....... moleculen dan 1 liter vaste stof

1. Meer
2. Minder
3. Evenveel

Water: Dichtheid

• Meer ruimte tussen de moleculen
• Dan bevat 1 liter vloeistof minder moleculen dan 1 liter vaste stof

1 liter vloeistof heeft dus een ........ massa dan 1 liter vaste stof

1. Even grote
2. Grotere
3. Kleinere

Water: Dichtheid

• 1 liter vloeistof heeft dus een kleinere massa dan 1 liter vaste stof
• Van de meeste stoffen is de dichtheid in de vloeibare fase kleiner dan in de vaste fase. 
• Bij water is het anders

Water: Dichtheid

• Watermoleculen in ijs zitten verder van elkaar dan in water.
• Daardoor is de massa van 1 liter ijs kleiner dan die van 1 liter water.
• De dichtheid van ijs is kleiner dan de dichtheid van water en daarom drijft ijs op water.

Wat is de formule van dichtheid?

1. rho = V / m
2. rho = m / v
3. rho = m / V
4. rho = v / M

Water: Soortelijke warmte

• Soortelijke warmte is de energie die nodig is 1 kilogram van een stof 1 graad warmer te maken.
• Water heeft een hele grote soortelijke warmte

Om de soortelijke warmte te berekenen van een stof heb je de volgende gegevens nodig

1. de massa van de te verwarmen stof
2. de hoeveelheid energie die je erin stopt
3. het temperatuursverschil
4. alle drie

Water: Hoog kookpunt

• Normaal geldt: hoe hoger de molecuulmassa, hoe hoger het kookpunt.
• Water (373 K) en methaan (112 K) hebben bijna dezelfde massa, maar verschillen enorm in kookpunt

Water: Hoog kookpunt

• Bij het kookpunt gaat de stof van vloeistof naar gas: de moleculen gaan nog verder uit elkaar.
  
• Water is bijzonder: er is iets dat de watermoleculen heel graag bij elkaar houdt en het meer moeite kost ze los te krijgen
• Komt in 4VWO

pH

• De pH geeft de zuurgraad aan
• Getal tussen de 0 en 14
• Een zure oplossing ligt tussen de 0 en de 7. Hoe zuurder, hoe lager de pH.
• Een basische oplossing ligt tussen de 7 en 14. Hoe basischer, hoe hoger de pH

Citroensap heeft een pH van

1. ongeveer 2
2. ongeveer 7
3. ongeveer 11
4. ongeveer 13pH

Practicum 

• Universeel indicatorpapier
• Je doet een druppel van een oplossing op het papier en het papier verandert van kleur
• Daarmee kan je bepalen welke pH een oplossing is.

7.1 Stroomgeleiding

Indelen van stoffen op basis van geleidbaarheid

Elektrisch geleidingsvermogen

• Een stof geleidt elektrische stroom als tegelijkertijd aan twee voorwaarden wordt voldaan:

1. De stof moet bestaan uit geladen deeltjes
2. De geladen deeltjes moeten vrij kunnen bewegen

Indeling van 3 soorten stoffen

• Metalen: geleiden in vaste en vloeibare fase.
                       Bestaat uit alleen maar metaalatomen
• Moleculaire stoffen: geleiden niet in vaste en niet in                                         vloeibare fase.                                                                                                   Bestaan uit alleen maar niet-metaalatomen
• Zouten: geleiden niet in vaste en wel in vloeibare fase.
                       Bestaan uit metaal- en niet-metaalatomen.

pH practicum!

• 1 druppel per oplossing op het papiertje
• Kijk uit met knoeien
• Ga serieus en rustig aan de slag