BS 3.5-1 Het immuunsysteem 2V 2021

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Thema 3: de bloedsomloop

De urineleider is......

1. Nummer 1 en nummer 2
2. Nummer 1 en nummer 3
3. Nummer 2 en nummer 3
4. Alleen nummer 3

BS 5 Het afweersysteem

Doel BS 5

* Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties

* Je kunt beschrijven hoe je immuun kunt worden voor een ziekteverwekker

* Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie

Begrippen BS 5

Lichaamsvreemde stoffen

Afweersysteem

Immuunsysteem

Infectie

Antigenen

Antistoffen

Immuun

Natuurlijke immuniteit

Allergische reactie

Allergie

Anafylactische shock

Waar kun je allemaal ziek van worden?

Lichaamsvreemde stoffen

Ziekteverwekkers, maar ook bijv. een splinter of tattoo-inkt zijn lichaamsvreemde stoffen.

De immuunsysteem/ afweersysteem heeft als functie om lichaamsvreemde stoffen uit je lichaam te verwijderen.

Eerste verdediging

Als de huid gezond is kunnen er geen ziekteverwekkers doorheen dringen.

Slijmvliezen (neus, mond, luchtpijp, darmen, urinebuis, vagina) vangen ziekteverwekkers en houden ze tegen. 

Luchtpijp en neus hebben trilharen om het slijm af te voeren -> slokdarm

In je maag zit zoutzuur om organismen te doden.

Ziekteverwekkers

• Bacteriën
• Virussen
• Gifstoffen

Als bacteriën of virussen het lichaam zijn binnen gedrongen spreek je van een infectie.

Ziekteverwekkers

Een bacterie is een eencellige ziekteverwekker met een celwand en een vacuole, soms met een zweepstaart.

Een virus is officieel geen levend organisme want hij kan zichzelf niet voortplanten (daar gebruikt hij de gastheer voor). Het is alleen DNA met een eiwitschil.

Herkenning

Je witte bloedcellen kunnen stoffen herkennen aan de buitenkant van cellen en virussen. Die stoffen heten antigenen.

Herkenning

Je wittebloedcellen weten welke antigenen in je lichaam thuishoren (van je eigen cellen en van je goede bacteriën, bijvoorbeeld in je darm) en dus ook welke er niet in thuis horen.

Antigenen zijn altijd lichaamsvreemd

1. ja
2. nee

Reactie

Sommige witte bloedcellen eten alles op wat niet in je lichaam hoort waar lichaamsvreemde antigenen op zitten (bacteriën, virussen, tattoo-inkt, splinter).

Reactie

Andere witte bloedcellen reageren door antistoffen te maken
die precies op het antigeen passen.

Antistoffen

Elke witte bloedcel kan maar één type antistof maken.

Elke antistof is uniek voor één antigeen.

Een aantistof wordt ook wel antilichaam genoemd.

Immuniteit

Ná een besmetting duurt het even voor er voldoende van de juiste antistof wordt aangemaakt. Tot die tijd ben je ziek.

Als je weer beter bent (door voldoende antistoffen te maken) onthouden bepaalde witte bloedcellen welke antistoffen ze gemaakt hebben en hoe het moest.

Immuniteit

Bij een volgende infectie met hetzelfde antigeen worden er sneller meer antistoffen gemaakt.

Je wordt dan niet weer (erg) ziek, je doodt de ziekteverwekker al voordat hij je (erg) ziek kan maken

Wat denk je? Waarom kun je meerdere keren in je leven griep krijgen van een griepvirus?

Natuurlijke immuniteit

Je wordt niet meer ziek van een ziekteverwekker omdat je er al een keer ziek van bent geweest.

Vaak bij: verkoudheid, waterpokken

Allergische reactie

Een reactie van je immuunsysteem op een onschuldige lichaamsvreemde stof (antigeen).

Bijvoorbeeld pollen, pinda's,

noten, .......

Roodheid, niezen, tranen, 

opgezwollen slijmvliezen

Anafylactische shock

Een zeer zware allergische reactie waarbij de slijmvliezen heel erg opzwellen wordt je benauwd. Je bloedvaten verwijden heel erg.

Levensbedreigend!

Epi-pen (adrenaline) vernauwt de bloedvaten tijdelijk.

Doel BS 5

* Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties

* Je kunt beschrijven hoe je immuun kunt worden voor een zieteverwekker

* Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie

Ik heb de lesdoelen gehaald

1. Ja
2. Deels
3. Nee