Les 4a Het bewegingsstelsel: het skelet

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Les 4a Het bewegingsstelsel: het skelet

Inhoud

• Lesdoel
• Voorkennis
• Functies van het skelet
• Opbouw van botten
• Botweefsel
• Indeling botten m.b.v. de lichaamskaart
• Botverbindingen en gewrichten
• Evalueren
• Huiswerk

Lesdoel

Na het volgen van deze les en het maken van de verwerkingsopdrachten, kan de student:

• de functies van het skelet benoemen, beschrijven hoe een bot is opgebouwd, 
• uitleggen hoe botweefsel continu wordt vernieuwd, 
• botten indelen op basis van uiterlijk en ligging, 
• de drie groepen botverbindingen benoemen, 
• de vijf (N4: zeven) soorten gewrichten uitleggen en voorbeelden geven,
• gewrichtsbewegingen benoemen, 
• de botten van hoofd, romp, schoudergordel, bekken en ledematen identificeren,  
• de onderdelen en functies van verschillende wervels uitleggen

Voorkennis

• Schrijf samen met een klasgenoot, op Post It's, wat je al weet van het skelet en plak dit op het white board 
• Klassikaal bespreken 

Hoeveel botten heeft een volwassene?

Hoeveel botten heeft een baby?

Wat zijn de functies van het skelet?

Functies van het skelet

• Ondersteuning
• Bescherming
• Beweging
• Vorming van bloedcellen
• Aanhechting
• Opslag
  
  

Opdracht

Jullie krijgen een afbeelding van een skelet.

Schrijf zonder gebruik te maken van jullie boeken/ereaders de naam van de botten bij de nummers

Wissel het skelet uit met je buur en kijk na of je iets een benaming van een bot mist.

N4; zoek de latijnse benamingen bij de botten

Opbouw van botten

• botvlies
• compact botweefsel
• sponsachtig botweefsel 

Opdracht opbouw van botten

• Teken voor jezelf uit het hoofd de opbouw van het bot
• Wissel met medestudent de tekening uit en bespreek de uitkomsten

Botweefsel

Botaanmaak en -afbraak

Opdracht botaanmaak/afbraak

• Bespreek in duo's het belang van de continue cyclus van botaanmaak en afbraak.
• Klassikaal nabespreken

Indeling van botten

De ruim 200 botten van het skelet worden aan de hand van hun vorm in vier groepen ingedeeld in:

• pijpbeenderen;
  
• platte beenderen;
  
• korte beenderen;
  
• onregelmatige beenderen.

Opdracht lichaamskaart

• Maak duo's
• Gebruik jullie afbeelding van een skelet
• Plaats/schrijf/kleur de verschillende botgroepen op de lichaamskaart
• Klassikaal nabespreken 

Botverbindingen 

Er zijn drie groepen botverbindingen:

• bindweefselverbindingen
• kraakbeenverbindingen
• gewrichten

Gewrichten 

Op basis van vorm en bewegingsmogelijkheden zijn er zeven soorten gewrichten. Dat zijn:

• Kogelgewricht
• Ellipsvormig gewricht
• Zadelgewricht 
• Scharniergewricht
• Rolgewricht
• Vlak gewricht (N4)
• Straf gewricht (N4)

Opdracht

• Maak duo's: ga op zoek naar informatie over de verschillende soorten botverbindingen en gewrichten en de bewegingen die ze kunnen maken.
• Er wordt informatie verzameld over anatomische structuur, functie en (on)mogelijkheden van de gewrichten
•  Praktijkoefening: 
  Ieder duo wijst een gewricht aan en voeren hierbij de bijbehorende beweging(en) uit

Het kogelgewricht:  schouder en heup. 

Het eigewricht kan om twee assen bewegen zoals je pols 

Het zadelgewricht kan ook om twee assen bewegen. Een voorbeeld van een zadelgewricht is je duim. 

Het scharniergewricht kan alleen maar buigen en strekken, zoals je elleboog. Je kunt deze om één as bewegen. 

In een rolgewricht rollen twee botdelen om elkaar heen, zoals bij je eerste en tweede nekwervel (ook halswervel genoemd). Dit zijn bewegingen om één as.

Wij hebben:

7 nekwervels (Cervicaal of C 1-7)

12 borstwervels (thoracaal of th 1-12)

5 lendenwervels (lumbaal of L1-5)

5 heiligbeenwervels vergroeid tot 1

(sacrum of S1-5)

Opdracht

Maak 6 vragen over de afgelopen lessen cellen, weefsel en skelet

Zet hierbij de antwoorden

Evalueren

• Korte herhaling belangrijkste punten
• Zijn er nog vragen?
• Wat was het meest interessant?
• Wat was het moeilijkst?
• Hoe vond je de les?

Les volgende week

Spieren

Huiswerk

• Maak de verwerkingsopdrachten in Thieme Meulenhoff van de lesstof van vandaag
• Lees door in Thieme Meulenhoff
  - Niv. 3 module 8 Bewegingsstelsel vanaf 1.4 spieren
  - Niv. 4 module 13 stevigheid en beweging, hoofdstuk 2 Spieren