V4 - oefenen voor PW1

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

V4 - oefenen voor PW1

Keuzemenu

Maak een keuze uit de onderstaande onderdelen die je wil oefenen. De verschillende onderdelen hebben allemaal een aparte kleur: 

Groen: coniunctivus

Blauw: werkwoordstijden

Geel: participium (PPA+PPP)

De coniunctivus

4 tijden

Er bestaat alleen een coniunctivus

praesens

imperfectum

perfectum

plusquamperfectum

(dus geen futurum en futurum exactum)

Coniunctivus praesens

                                                                                              actief:         passief: 

a-stam   -->  A wordt E                             vocat >   vocet         vocetur

e/i/mk-stam  --> er komt een A bij      terret > terreat        terreatur

                                                                             audit > audiat          audiatur

                                                                             mittit > mittat          mittatur

onregelmatige werkwoorden                       (pos)sum > (pos)sim 

vorming coniunctivus passief

praesens

imperfectum

perfectum

plusq. perf.

mitt-a-mini

mittere-mini

missi sitis

missi essetis

stam + a + uitg.

inf. prae + uitg.

PPP en coni. prae van esse

PPP en coni. impf. van esse

coniunctivus per tijd herkennen

plusq. perf.

perfectum

imperfectum

praesens

venirent

venissent

venerint

veniant

coniunctivus per tijd herkennen

plusq. perf.

perfectum

imperfectum

praesens

mitteremini

missi essetis

missi sitis

mittamini

vocet

vincet

futurum

coniunctivus én futurum

vincatis

terream

veniam

audietis

dicam

dormies

coniunctivus

terreamur

1. praesens actief
2. praesens passief
3. imperfectum actief
4. imperfectum passief

terrerent

1. praesens actief
2. praesens passief
3. imperfectum actief
4. imperfectum passief

welke tijd is intraveritis?

1. praesens
2. imperfectum
3. perfectum
4. plusquamperfectum

vocatus sit

1. praesens
2. imperfectum
3. perfectum
4. plusquamperfectum

Welke tijd is accepissemus?

1. praes.
2. imperf.
3. perf.
4. plusquamperf.

Vertaling

De vertaling van een coniunctivus verschilt tussen hoofdzin en bijzin. 

In de hoofdzin krijgt de coniunctivus een speciale betekenis. In de bijzin niet (die heeft wel een aparte functie, maar die is niet merkbaar in je vertaling)

Welk gebruik van een coniunctivus komt NIET voor in de hoofdzin?

1. Aansporing
2. Doel
3. Wens
4. Twijfel

Welk gebruik van de coniunctivus?
Quid faciam?

1. aansporing
2. twijfel
3. mogelijkheid
4. verbod

Utinam dei nos adiuvent!

1. Wens irrealis heden
2. Wens irrealis verleden
3. Wens (werkelijk)
4. verbod

Ne dicatis!

1. Wens
2. Aansporing
3. Twijfel
4. Verbod

Werkwoordstijden

Heden

Verleden

Toekomst

praesens

imperfectum

futurum

perfectum

plusquamperfectum

futurum exactum

ik zeg

ik zei

ik heb gezegd

ik had gezegd

ik zal zeggen

ik zal hebben gezegd

praesens

imperfectum

futurum

perfectum

plusquamperfectum

futurum exactum

Onvoltooide vs Voltooide tijden

Onvoltooide tijden hebben een praesensstam:

• (voca-, audi-, terre-, dic-)

Voltooide tijden hebben een perfectumstam:

• (vocav-, audiv-, terru-, dix-)

Werkwoorden zijn formules!

Tijd	Stam (pr of pf)	kenletters (geeft tijd aan)	bindvocaal	uitgang
praesens	praesensstam	-	(i voor -s/-t, u voor -nt)	o, s, t, mus, tis, nt
imperfectum	praesensstam	(e)ba	-	m, s, t, mus, tis, nt
futurum	praesensstam	b (a/e-stam) e/a (ik) (i/mk-stam)	(i voor -s/-t, u voor -nt)	o, s , t, mus, tis, nt m, s, t, mus, tis, nt
perfectum	perfectumstam	-	-	i, isti, it, imus, istis, erunt
plusquamperfectum	perfectumstam	era	-	m, s, t, mus, tis, nt
futurum exactum	perfectumstam	er(i)	-	o, s, t, mus, tis, nt

Werkwoorden zijn formules!

Tijd	Stam (pr of pf)	kenletters (geeft tijd aan)	bindvocaal	uitgang
praesens	dic	-	i	tis
imperfectum	dic	eba	-	mus
futurum	dic	e		s
perfectum	dix	-	-	it
plusquamperfectum	dix	era	-	nt
futurum exactum	dix	er	-	o

Welke tijd is?

inceperam

1. praesens
2. futurum
3. plusquamperfectum
4. imperfectum

Welke tijd is?

dividis

1. praesens
2. perfectum
3. futurum exactum
4. imperfectum

Welke tijd is?

dubitavit

1. perfectum
2. futurum exactum
3. futurum
4. imperfectum

Welke tijd is?

tetigeritis

1. perfectum
2. praesens
3. futurum
4. futurum exactum

Toepassen in een tekst

Hamilcar, dux Punicus, graviter ferebat Romanos

Punico Bello Primo vicisse. Senatoribus Carthaginis

dixit: 'Roma contenta non erit, donec omnes

terras mariaque omnia expugnaverit. Nisi eos

retinebimus, Romani nostras divitias, nostram

urbem, nostrum populum perdent. Permittite

mihi cum copiis Punicis ire ad Hispaniam. Si enim

maiores divitias pluresque milites ibi collegero,

iterum Romanis inferre bellum poterimus.'

Noteer van deze tekst alle werkwoorden en de juiste tijd+persoon

Antwoorden

ferebat = 3e ev imperfectum

vicisse = infinitivus perfectum

dixit= 3e ev perfectum

erit = 3e ev futurum

expugnaverit = 3e ev futurm exactum / 3e ev coniunctivus perfectum

retinebimus = 1e mv futurum

perdent = 3e mv futurum

permititte = imperativus mv

collegero = 1e ev futurum exactum 

ire = infinitivus praesens

poterimus = 1e mv futurum exactum

Participium

PPA + PPP

P.P.A

P.P.P.

P.F.A.

habentem

auditurus

hortata

dicentis

vocati

dictaturus

nolens

latum

Feminae ..................... in urbe sunt.

1. ridens
2. ridente
3. ridentes
4. ridentibus

Hoe kan de volgende zin niet worden vertaald?
Rex hominem vocantem audit.

1. De koning hoort de roepende man
2. De koning hoort de man terwijl hij roept
3. De roepende koning hoort de man
4. De koning hoort de man die roept

homo domum it multa dona feminae et filiis ferens
wat is de participiumwoordgroep?

1. multa dona ferens
2. multa dona feminae et filiis ferens
3. multa dona feminae ferens
4. ferens

wat houdt het in dat het ppp staat voor perfectum

1. dat het voortijdig vertaald moet worden
2. dat het altijd met een perfectum vertaald moet worden
3. dat het met een plusquamperfectum vertaald moet worden
4. dat het gelijktijdig vertaald moet worden.

Het PPP vertaal je voortijdig: dus één tijd eerder dan de PV

militem missum ad castra video

Ik zie de soldaat, nadat hij naar het legerkamp is gestuurd.

militem missum ad castra videbam

Ik zag de soldaat, nadat hij naar het legerkamp was gestuurd.

servo ridente dominus iratus est

1. de meester is boos op de lachende slaaf
2. de slaaf lacht en de meester is boos op hem
3. omdat de meester lacht, is de slaaf boos op hem
4. omdat de slaaf lacht, is de meester boos.

missis militibus in castra hostium Caesar diu in urbe manebat.

1. Nadat Caesar lang in de stad was gebleven waren de soldaten naar het kamp van de vijanden gestuurd
2. terwijl de soldaten naar het kamp van de vijanden worden gestuurd, blijft Caesar lang in de stad.
3. Nadat de soldaten naar het kamp van de vijanden waren gestuurd bleef Caesar lang in de stad
4. Caesar stuurde soldaten naar het kamp van de vijanden en bleef lang in de stad.

servi domum ridentis domini intrant

1. de slaaf van de meester komt het huis lachend binnen.
2. de slaven van de meester komen het huis lachend binnen.
3. de slaven komen het huis van de lachende meester binnen
4. de lachende meesters komen het huis van de slaaf binnen

filiae a matre lacrimanti vocatae sunt

1. de dochters van de roepende moeder huilen
2. de dochters van de huilende moeder zijn geroepen.
3. de dochters zijn geroepen door de huilende moeder
4. de dochters werden geroepen door de huilende moeder

filiae matris lacrimantis Romae sunt

1. de huilende dochters van de moeder zijn in Rome
2. de dochters van de huilende moeder zijn in Rome
3. de huilende moeder is met haar dochters in Rome
4. De Romeinse huilende dochters zijn bij hun moeder.

incolae ex urbe deleta fugiebant.

1. de inwoners vluchten uit de verwoeste stad
2. de inwoners vluchtten uit de verwoeste stad
3. de inwoners van de verwoeste stad vluchtten
4. de vluchtende burgers verwoestten de stad.