3.1 Het ordenen van organismen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 3

Ordening

Wat gaan we vandaag doen?

• Kleine opdracht Wat is ordening
• Uitleg BS 3.1: Steeds kleinere groepen 
• Uitleg formatieve opdracht (telt mee)
• Zelfstandig werken aan de opdrachten van BS 3.1

Neem je etui voor je en orden de inhoud ervan op je tafel.

Ordenen bij biologie 

Het indelen van organismen in groepen op grond van kenmerken.

3.1 Steeds kleinere groepen

BS 3.1 steeds kleinere groepen

• Je kunt organismen indelen in hoofdgroepen en rijken
• Je kunt de celkenmerken noemen van dieren, planten, schimmels en bacteriën.
• Je kunt de groepen noemen die ontstaan bij de verdere indeling van een rijk

1e ordening -> welk domein?

Heeft de cel een celkern?

prokaryoot

- bacteriën

eukaryoot

- dieren

- planten

- schimmels

ja

nee

Prokaryoten

• Geen celkern (DNA ligt los in de cel)
• Eencellig
• Celwand aanwezig

Eukaryoten

• Wel een celkern
• Een- of meercellig
• Soms celwand, vacuole of bladgroenkorrels

Hoofdgroepen:
Prokaryoten & Eukaryoten

prokaryoten

eukaryoten

Prokaryoten

Eukaryoten

Bacteriën

Archaea

Chromista

Protozoa

Schimmels

Planten

Dieren

2e ordening -> welk rijk?

Heeft het organisme cellen met een vacuole, een celwand en bladgroenkorrels?

Basisstof 1

- Je kunt organismen indelen in hoofdgroepen en rijken

- Je kunt de celkenmerken noemen van dieren, planten, schimmels en bacteriën

- Je kunt de groepen noemen die ontstaan bij de verdere indeling van een rijk

Verdere ordening van organismen

De rijken... en dan?

• Eerst het domein (wel/geen celkern)

• Dan rijken --> heel globaal, dus verder indelen

• Vervolg: stammen – klassen – orden - families – geslachten – soorten (-rassen).

• Ezelsbrug: dr. sk of gs

dr. sk of gs

Voorbeelden: 

Domein: Eukaryoten

Rijk:  Dieren

Stam: Gewervelde dieren

Klasse: Zoogdieren

Orde: Roofdieren

Familie: Katachtigen

Geslacht: Panters

Soort: Tijger

Kenmerken: 

• Bacteriën -> eencellig, geen celkern!, celmembraan, celwand
  

                                                               

• Schimmels -> celkern, celmembraan, celwand, geen bladgroenkorrels! 
  

• Planten -> celkern, celmembraan, celwand, vacuole, bladgroenkorrels! 
  

• Dieren -> celkern, celmembraan, geen celwand!
  

 

Symmetrie

Het rijk van de dieren wordt onderverdeeld in stammen. Daarvoor wordt gekeken naar de symmetrie van een organisme en of het organisme een skelet heeft.

Een dier kan:

- niet-symmetrisch zijn 

of

- symmetrisch zijn (tweezijdig of veelzijdig)

Symmetrie

Bestudeer een organisme. 

Bekijk of en hoe het symmetrisch is.

tweezijdig

Symmetrie

Dieren zijn

- niet symmetrisch

- tweezijdig symmetrisch

- veelzijdig symmetrisch

Om de dieren in te delen in hun groep wordt er bv. naar het skelet gekeken. Het skelet kan dan verschillend zijn:

inwendig skelet: botten aan de binnenkant, zoals wij

uitwendig skelet schelpen of harnas aan de buitenkant: schelpdieren, insecten, kreeften, enz.

geen skelet: kwallen, wormen

Om de dieren in te delen in hun groep wordt er bv. naar het skelet gekeken. Het skelet kan dan verschillend zijn:

inwendig skelet: botten aan de binnenkant, zoals wij

uitwendig skelet schelpen of harnas aan de buitenkant: schelpdieren, insecten, kreeften, enz.

geen skelet: kwallen, wormen

Uitleg formatieve opdracht

Opdracht 1 uit boek

Opdracht 1 tot en met 8, in stilte