10.5 Voortplanting zonder bevruchting

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

10.5 Voortplanting 

 zonder bevruchting

Doelen van deze les

Je leert:

hoe planten zich zonder bevruchting kunnen voortplanten

hoe mensen planten vermeerderen

hoe lang planten leven

Voortplanting bij planten

Geslachtelijke voortplanting - er is bevruchting en er ontstaan zaden.

Ongeslachtelijke voortplanting - een stukje volwassen plant groeit uit tot een nieuwe plant.

Geslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

bol (met klisters)

knol (met knoppen)

uitlopers

wortelstokken

Voorbeelden ongeslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

1.  Stek - stukje van de plant afsnijden. 
2.  Deling
3. Uitlopers - stengels boven de grond, bv. aardbeien.
4. Bol - ondergronds stuk  stengel, met rokken, tussen de rokken groeien klisters, die groeien uit tot nieuwe bollen. 
5. Knol - ondergrondse uitlopers van stengels, bv. aardappel.
6. Wortelstok - uit verdikkingen op wortelstokken groeien nieuwe plantjes.

De mens kan dit ook zelf

stekken

veredelen

Planten vermeerderen: stekken

Je snijdt een stukje van de plant af.

Het stekje zet je in water en als er wortels groeien zet je het stekje in de grond.

Planten vermeerderen: veredelen

1. Het kiezen van een plant met de gewenste eigenschappen, die worden gekruist.

2. Uit de zaden worden nieuwe planten gekweekt.

3. De besten worden geselecteerd en gebruikt voor de volgende kruising.

4. De gewenste planten worden ongeslachtelijk vermeerdert.

Wat	Maak de opdr. 3 t/m 9 (blz. 38 t/m 40)
Hoe	zelfstandig stil (ZS) * Geen vinger opsteken *Aan het werk * Stil en stoor niemand *Blijf op je plek Laatste vijf minuten zachtjes fluisteren (ZF)
Tijd	5 a 10 minuten
Hulp	Boek en aantekeningen
Opbrengst	Snap je de stof beter
Klaar	Samenvatten, huiswerk voor andere vakken, boek lezen

Levenscyclus

Eenjarige planten: planten die maar 1 jaar leven. 

Tweejarige planten: zoals het voorbeeld hiernaast. Vormt in het tweede jaar pas zaden! 

Eenjarige plant

Tweejarige plant

Vaste plant

Houtachtige plant

Overblijvende planten

Overblijvende of vaste planten

Overblijvende planten kunnen meerdere jaren bloeien. Overblijvende kruidachtige planten worden ook wel vaste planten genoemd. 

- Ieder voorjaar lopen ze opnieuw uit, bloeien en vormen zaden. 

- In de zomer slaan ze reservestoffen op in knollen of bollen. 

- Najaar sterven de bovengrondse delen, de ondergrondse delen overleven.

- In het voorjaar kunnen ze weer snel groeien. 

Wat	Maak de opdr. 3 t/m 12 (blz. 38 t/m 40)
Hoe	zelfstandig stil (ZS) * Geen vinger opsteken *Aan het werk * Stil en stoor niemand *Blijf op je plek Laatste vijf minuten zachtjes fluisteren (ZF)
Tijd	5 a 10 minuten
Hulp	Boek en aantekeningen
Opbrengst	Snap je de stof beter
Klaar	Samenvatten, huiswerk voor andere vakken, boek lezen