M&M thema 4 blok 4: Karel de Grote

• Mens en maatschappij
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

M&M thema 4: mens en natuur.

Karel de Grote

Blok 4, les 1

Bouwstenen/leerdoelen blok 4, les 1

Aan het eind van deze les kun je:

-drie rijken in de tijd van monniken en ridders noemen;

-uitleggen hoe Karel de Grote een groot rijk kon besturen;

Het Frankische Rijk

* Karel de Grote vanaf 771  koning van het Frankische Rijk.

* Samen met zijn ridders veroverde hij een enorm gebied.

Besturen

• Karel de Grote reisde rond in zijn rijk om het te kunnen besturen. 
• Machtige mannen hielpen hem met het bestuur. Deze edelen zorgden voor orde, veiligheid en spraken recht.
• In ruil hiervoor hoefden de edelen geen belasting te betalen.

Leenstelsel

• Leenheer (koning): Karel de Grote
• Leenmannen: Edelen  (vaak ook ridders) die Karel de Grote hielpen het land te besturen, in ruil daarvoor mochten zij 'gratis' op het land van Karel de grote wonen > grond in leen. 
• Horigen: Werken op het land van de leenmannen.

Leenheer

Karel de Grote was een leenheer

Leenmannen

Edelen die zorgden voor orde, veiligheid en recht. In ruil voor een stuk land dat zij 'gratis' mochten besturen.

Horigen

Werklieden en boeren die op het land van de leenmannen werkten. 

• Lees de tekst.
•  Maak de opdrachten: 1 t/m 6 bij de uitleg van vandaag. 

Als je klaar bent kun je verder werken aan Blok 4, de begrippen leren in Quizlet en/of een samenvatting schrijven. 

M&M thema 4: mens en natuur.

Karel de Grote

Blok 4, les 2

Bouwstenen blok 4, les 2

Aan het eind van deze les kun je:

-uitleggen hoe het christendom werd verspreid over Europa;

-drie verschillen en een overeenkomst noemen tussen het West-en Oost-Romeinse Rijk;

-vertellen dat het Byzantijnse Rijk bijna 1000 jaar langer bestond dan het West-Romeinse Rijk;

Het kruis of het zwaard.

• In het Rijk van Karel de Grote moest iedereen tot het Christendom worden bekeerd, dat heet kerstening.
• In het jaar 800 kroonde de paus hem tot keizer van het Frankische Rijk. 
• Paus: geestelijke macht, Keizer: wereldlijke macht.

Het Oost-Romeinse Rijk.

• 285 n.C. Scheiding Romeinse Rijk in West en Oost om beter te besturen. 
• In 476 n.C. stort het West-Romeinse Rijk in. 

• Oost Romeinse Rijk = Byzantijnse Rijk. --> Bestuurd vanuit Constantinopel (Istanbul)
• Byzantijnen waren rijk en christelijk, ze spraken Grieks en hadden een groot leger.

• Lees de tekst.
•  Maak de opdrachten: 7 t/m 11 bij de uitleg van vandaag. 

Als je klaar bent kun je verder werken aan Blok 4, de begrippen leren in Quizlet en/of een samenvatting schrijven. 

Op welke 2 manieren kwam Karel de Grote aan zo een groot rijk?

1. Hij was door God uitgekozen.
2. Erfde het rijk van zijn ouders.
3. Hij was een rijke ridder.
4. Hij veroverde land door oorlog te voeren.

Hoe bestuurde Karel de Grote zijn grote rijk.

1. Via God.
2. Via leenmannen.
3. Via monniken.
4. Via rechters.

Bedenk welk nadeel deze manier van besturen had voor Karel de Grote.

Hoe zorgde Karel de Grote dat iedereen in zijn rijk christen werd?

Klopt de stelling: De paus had de wereldlijke macht en de keizer had de geestelijke macht?

1. Ja.
2. Nee.

Bedenk een overeenkomst tussen het West-Romeinse en Oost-Romeinse rijk.

M&M thema 4: mens en natuur.

Karel de Grote

Blok 4, les 3

Bouwstenen blok 4, les 3

Aan het eind van deze les kun je:

-vertellen hoe de islam is ontstaan;

-uitleggen hoe de islam zich verspreidde;

-vertellen hoe moslims in het Arabische Rijk met andere geloven omgingen;

-rekenen met Romeinse en Indisch-Arabische cijfers. 

Het Arabische Rijk.

• Het Midden-Oosten woonden Arabieren, veel oorlog onderling.
• 622 visioen van Mohammed in Mekka; iedereen moest geloven in één God; Allah.
• Mohammed werd verdreven naar Medina, daar kreeg hij veel volgelingen.
• Met zijn volgelingen vocht hij terug, hij won. 
• Mohammeds openbaringen werden opgeschreven in de Koran. 

Vervolg, het Arabische Rijk.

• Mohammed bekeerde de Arabieren tot de Islam.
• Arabische volken werden verenigd en spreiden het geloof.
• Via Straat van Gibraltar naar Spanje; Al-Andalus.
• Grenzen Arabische RIjk: In Turkije tegengehouden door de Byzantijnen. In Frankrijk gestopt bij de slag bij Poitiers. 

De islamitische cultuur.

• In Al-Andalus woonden moslims, christenen en joden.
• Leefregels voor niet moslims.
• Voordeel om moslim te zijn (zie ook verdrag van Omar)
• Verspreiding Arabische religie, taal en cultuur, en cultuur-overname van veroverde volken.
• Indisch-Arabische cijfers.

• Lees de tekst.
•  Maak de opdrachten: 12 t/m 20 bij de uitleg van vandaag. 

Als je klaar bent kun je verder werken aan Blok 4, de begrippen leren in Quizlet en/of een samenvatting schrijven. 

Welke godsdienst is NIET monotheïstisch?

1. Hindoeïsme
2. Islam
3. Jodendom
4. Christendom

Vul De juiste woorden in.
De Byzantijnen waren .............. en bouwden................ en de Arabieren bouwden.............

1. Moslims, moskeeën, kerken
2. Christenen, kerken, moskeeën.
3. Joden, kerken, Moskeeën
4. ongelovigen, moskeeën, kerken.

Islamitische cultuur.

Bij welk geloof hoort dit gebouw?

1. Christendom
2. Jodendom
3. Islam
4. Hindoeïsme

Het heilige boek; de thora hoort bij?

1. Jodendom
2. Christendom
3. Hindoeïsme
4. Islam

Wat is de overeenkomst tussen de moslims, christenen en joden.