BS 1 Zintuigen en BS 2 de Huid

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5!

BS 1 Je omgeving waarnemen 

en 

BS 2 De huid

BS 1, je omgeving waarnemen

Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.

 Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel.

Een prikkel is een invloed uit het milieu (je omgeving dus) op een organisme. Hier is de prikkel het aanbieden van een frietje. 

Een impuls is een elektrisch signaal wat door een zenuw wordt doorgestuurd. 

Zintuigen en zintuigcellen

Je reageert niet op alle prikkels

Een prikkel wordt omgezet in een impuls.

Maar alleeeeeeeeeeen als:

De prikkelsterkte over de drempelwaarde gaat

Prikkelsterkte = de sterkte van een prikkel (voorbeeld?!)

Drempelwaarde = kleinste prikkelsterkte waarbij een zintuigcel een impuls maakt

Drempelwaarde is niet voor elke prikkel even hoog:

Adequate prikkel: de prikkel met de laagste drempelwaarde, het zintuig is er gevoelig voor.

Niet-adequate prikkel: prikkel met hele hoge drempelwaarde, het zintuig is er weinig gevoelig voor.

Pijn?

Pijn is geen zintuig, maar het uiteinde van een zenuwbaan. Daarom noemen we dit pijnpunten. 

Deze uiteinden liggen door je hele lichaam heen verspreid. 

BS 2, de huid.

Je kunt de bouw en functies van de huid beschrijven.

Opperhuid

12

Hoornlaag

9

Kiemlaag

10

Tastknopje - Tastzintuig

13

Zweetporie

14

Haar

1

Twee delen:

Lederhuid en Onderhuids bindweefsel

11

Pijnpunt

4

Zweetklier

5

Drukzintuig

6

Zenuw

7

Vetweefsel

8

Talgklier

3

Bloedvaten

2

Haarzakje

16

Leer de onderdelen van de huid

Haarspiertje

15

Huid

Er zijn 3 lagen huid die we onderscheiden:

- Opperhuid

- Lederhuid

- Onderhuidsbindweefsel

Opperhuid

Tatoeages

De huid is opgebouwd uit twee verschillende lagen, die weer uit verschillende weefsels bestaan. De buitenste laag heet de opperhuid en de laag daaronder wordt de lederhuid genoemd. De buitenste laag bestaat uit dode, sterk afgeplatte cellen die zorgen voor extra bescherming. Onder deze moeilijk doordringbare laag huid wordt de tattoo gezet.

Lederhuid

Wanneer de inkt de lederhuid bereikt, gebeurt er iets geks. Je lichaam schrikt van de onbekende stof en wil het eigenlijk meteen zoveel mogelijk afvoeren. De pigmentdeeltjes zijn natuurlijk veels te groot om door ‘lichaamseigen opruimcellen’ afgevoerd te worden.

Om je toch te ‘beschermen’ kapselt de lederhuid de inkt in.

Door deze beschermingsreactie ontstaan er letterlijk bolletjes inkt, die verder geen schade kunnen aanrichten en waardoor de kleuren mooi en permanent in je huid blijven zitten.

Brandwond

Een brandwond is een gedeeltelijke of een volledige beschadiging van de huid die wordt veroorzaakt door inwerking van warmte, een chemische stof of elektriciteit gedurende een bepaalde tijd, boven een bepaalde temperatuur.

Wat doen bij een brandwond?

- Koel bij verbranding direct 10 tot 20 minuten met lauw zacht stromend kraanwater.

- Trek ook zo snel mogelijk kleren en sieraden uit. Laat kleding die aan de wond plakt, zitten.

- Smeer niets op de brandwond. Dek de wond tijdelijk af met plastic huishoudfolie.

- Bel na koeling de huisarts

bij: 

* een blaar in gezicht, op handen, voeten of geslachtsdelen

* als de brandwond groter is dan de helft van de hand van degene die zich heeft verbrand

* als de verbrande plek geelwit, bruin of zwart is en juist geen pijn doet

* Heeft een baby of kleuter een brandwond? Bel na koeling altijd de huisarts. 

Aan de slag

Kijk nu eerst in SOM.