Herhaling grammatica De Brug - ww.gezegde en nw.gezegde en bwb

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom

De kust

Waar de horizon je meeneemt

en de zee het strand begroet

waar het zand zich feilloos vormt

naar de kleur van je gemoed

waar je blik de hemel treft

en een golf de branding kust

waar het water grootsheid toont

in een oceaan van rust

waar de stilte om je oren

en de wind gedachten kent

waar je los van alle zorgen

even nergens vrijer bent.

                                                                            (Tanja Helderman)

Wat gaan we doen vandaag?

• De doelen voor deze week bespreken
• 10 minuten lezen
• Opfrissen grammatica zinsontleding

• Uitleg naamwoordelijk gezegde/ werkwoordelijk gezegde (en bwb)
• Aan de slag!

• Afsluiten van de les

Wat ga je deze week leren?

Aan het einde van de week ...

- ... kan ik zinnen verdelen in zinsdelen en ontleden
- ... kan ik aanwijzen in een zin wat pv, ow, gez, lv, mv en bwb is
- ... weet ik in welke volgorde in een zin (redekundig) moet ontleden.

Lezen

Lezen is denken met andermans hoofd.

Filosoof Arthur Schopenhauer (1788-1860)

Altijd een vaste volgorde...ALTIJD!

1. Zoek de persoonsvorm (pv) en zoek de overige werkwoorden (gezegde).

2. Verdeel de zin in zinsdelen (verplaatsingsproef).

3. Zoek het onderwerp. Wie (wat) + pv?

4. Zoek het gezegde en kijk of het een ww gezegde of nw gezegde is.

5. Zoek het lijdend voorwerp (alleen bij een ww. gezegde). Wat (wie) + ww.gez. + ow?

6. Zoek het meewerkend voorwerp. Aan/voor wie + ww.gez + ow + lv?

(7. Zoek het voorzetsel voorwerp.)

8. Zoek de bijwoordelijke bepalingen.

Basisregel gezegde

Gezegde = alle werkwoorden in de zin, dus ook de PV!

Een zin heeft altijd een gezegde!

- een werkwoordelijk gezegde

of

- een naamwoordelijk gezegde

Het verschil

papa (doet) praten                                                      mama (is) lief

pop (doet ) huilen                                                        koekje (is) lekker

vis (doet) zwemmen                                                  bord (is) vies  

hond (doet) blaffen                                                    film (is) leuk

• werkwoordelijk gezegde                     naamwoordelijk gezegde                            

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde (ng) zegt wat iemand of iets is (of wordt of blijft).

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit een:

• Werkwoordelijk deel = alle ww in de zin. Er moet een koppelww bij zijn!
• Naamwoordelijk deel = bevat een zelfstandig en/of bijvoeglijke naamwoord dat een eigenschap van het onderwerp geeft.
• vb. Na een zware nederlaag kunnen spelers dagenlang terneergeslagen blijven.
• Wat +PV+OND+overige werkwoorden? Het antw. is het naamwoordelijkdeel

Koppelwerkwoorden

Een koppelwerkwoord plakt een eigenschap aan het onderwerp vast!

Welke koppelwerkwoorden zijn er?

• zijn, worden, blijven, blijken, schijnen, heten, lijken, dunken (Hij dunkt me een vriendelijke jongen te zijn), vóórkomen (Hij komt me zeer bekend voor).

Dus....

• Een zin heeft ALTIJD een gezegde (een ww. gezegde of een nw. gezegde).
• Het WW gezegde zegt wat het onderwerp DOET
• Het NW gezegde zegt wat iemand IS, WORDT of BLIJFT.
• Het nw gezegde heeft ALTIJD een koppelwerkwoord en een naamwoordelijk deel.
• Let op: In zinnen met een nw gezegde zit NOOIT een lijdend voorwerp.

Bijwoordelijke bepaling

Geeft antwoord op vragen als: 

waar, wanneer, waarom, waarmee, hoelang, waardoor, waarheen, hoe en hoeveel enz.

Gisteren heb ik een boek gelezen in de tuin. (Wanneer? Waar?)

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt na het benoemen, noem je bwb.

BWB zegt iets over het gezegde of de hele zin.

Bijwoordelijke bepaling

Benoem eerst de PV, 

gezegde, O, LV, MV.

Je mag pas als laatste de bijwoordelijke bepalingen gaan benoemen!

www.cambiumned.nl

Aan de slag!

Maken: opdracht 6 (blz 249) en nakijken!

Welk zinsdeel vind je nog moeilijk? Oefen op www.cambiumned.nl

Wat neem je mee uit deze les?

Tot morgen!

• Morgen verder met grammatica zinsdelen: hoofd- en bijzinnen.
• Zijn er nog vragen?