11.1 zuren en zure oplossingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

periode 3

Introductie PO 1 & 2

H11 zuren en basen

H12 reacties met zoutoplossingen

11.1 zuren en zure oplossingen

Zure oplossingen

pH lager dan 7, smaken zuur

Zuur

Definitie van een zuur:

Een zuur is een stof die een H⁺ kan afstaan

Een zuur in oplossing bevat dus altijd H⁺ ionen.

Een zure oplossing smaakt zuur en tast metalen aan onder vorming van waterstofgas  = H₂ 

Zure oplossing

In alle zure oplossingen zit het deeltje H⁺ opgelost.

Een zuur is een stof die H⁺ afstaat. Hiernaast zie je wat voorbeelden.

fosforzuur            H₃PO_4(s)

Hoe zuur een oplossing is, wordt aangegeven met de zuurgraad: de pH.

dus
Wat is een zuur?

1. Een deeltje die waterstofion afstaat
2. Een deeltje die waterstofion opneemt

pH en H+ - ionen

• pH geeft aan hoe zuur een oplossing is

• over hoeveel H+ -ionen zijn opgelost (in 1 liter water)

• dus iets over de concentratie H+ in de oplossing

pH en H+ - ionen

• Als de oplossing lager wordt in pH wordt de concentratie H+ -ionen groter
• Als de pH één lager is, is de oplossing                             10 x zo zuur 
• dus oplossing met pH=3 is dus 10 keer zo zuur dan een oplossing met pH= 4

In oplossing A is een hogere concentratie H+ deeltjes aanwezig dan in oplossing B.
Welke bewering is waar?

1. oplossing A is zuurder en heeft een lagere pH
2. oplossing A is zuurder en heeft een hogere pH
3. oplossing B is zuurder en heeft een lagere pH
4. oplossing B is zuurder en heeft een hogere pH

Oplosvergelijking van een zuur

het oplossen van waterstofchloride:

HCl (l) --> H⁺(aq) + Cl^-(aq)

dit opgeloste zuur noem je zoutzuur

Reactieschema zuren

Bij oplossen:

zuurmolecuul --> waterstof-ion(en) + zuurrest-ion

Deze oplosvergelijking moet je kunnen geven voor:

Zoutzuur, salpeterzuur, zwavelzuur, azijnzuur (bron 4)

Koolzuurhoudend water heeft als zuurrestion

1. chloride-ion
2. sulfaation
3. acetaation
4. carbonaation

Zuur oplossen in water

koolzuur (CO2 oplost in water)

   CO2 (aq)  +  H2O (l) -->  2 H+ (aq) + CO32- (aq) 

koolzuur zit in frisdrank = zure oplossing

Toepassing zuren

ontkalken

etsen

zure oplossingen geleiden de elektrische stroom

Ontkalkingsreactie 

Calciumcarbonaat met een zuur (vaak azijnzuur of citroenzuur)

Onedele metalen kunnen door zuren worden aangetast. 

Als dit bewust gebeurt, noemen we dit etsen. Er ontstaat dan ook waterstofgas.

VB: magnesium reageert met zuur:

Mg(s) + 2H⁺ (aq) --> H₂ (g) + Mg²⁺ (aq)

Zelfstandig werken

Wat?  Maak opgave 1 tot en met 29  (zie studiewijzer)

Hoe?  Je mag fluisterend overleggen met je buur

Hulp? Boek, buur 

Tijd? tot einde van de les

Uitkomst?

Je kunt van een aantal bekende oplossingen aangeven wat de zuurrestion is

Je kunt eigenschappen en toepassingen van zure en basische oplossingen noemen.

Je kunt het verband beschrijven tussen de concentratie van zure en basische oplossingen en de pH.

Klaar?  Nakijken