ww-spelling TOT NU TOE: PV TT / PV VT / VD / VD BN / OD

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1,3

Voordat we beginnen...

...... even zorgen dat we de volgende begrippen goed snappen

stam van het werkwoord 

sterke en zwakke werkwoorden

't sexy fokschaap

Ik heb een spelling 's jekker

In die p c fan mei

Die vraag ik steeds te kei ken

Offer ook vouw ten sein

Stam van het werkwoord

• Hoe?
• Haal van de infinitief  ➡️ INF (het hele werkwoord) -en af
• Waarom?
• Verleden tijd ➡️ VT

• Beloven >    stam: belov (let op: ik beloof)
• Draaien >    stam: draai
  
• Kuchen >    stam: kuch
  
• Trachten >  stam: tracht
  
• Bonzen >    stam: bonz (let op: ik bons)
  

Sterke 💪🏽 werkwoorden

• Klinkerverandering in de verleden tijd (VT)
• Stijgen > ik steeg > wij stegen
• Nemen > ik nam > wij namen 

• Voltooid deelwoord (VD) van sterke werkwoorden eindigt op... 
• -en
• Stijgen
• Nemen

• > gestegen
• > genomen

Zwakke         werkwoorden

Geen klinkerverandering in de verleden tijd (VT)

-te(n) / -de(n) als stam eindigt op: 't sexy fokschaap

➡️ Voltooid deelwoord (VD) eindigt dan ook op -d of -t 

 't sexy fokschaap

De medeklinkers bepalen of een zwak werkwoord 

-te of -de krijgt in de verleden tijd (VT). 

Als de stam op een van die medeklinkers eindigt❓

•  ➡️ -te. 

Andere zwakke werkwoorden krijgen❓

• ➡️  -de.
  

Werkwoordsvormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Persoonsvorm verleden tijd

Gebiedende wijs

Voltooid deelwoord

Infinitief (hele werkwoord)

VD als bijvoeglijk naamwoord 

Afkortingen

PV TT

PV VT

GW

VD

INF

VD BN

Werkwoordsvormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Persoonsvorm verleden tijd

Gebiedende wijs

Voltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

Infinitief (hele werkwoord)

VD als bijvoeglijk naamwoord 

Afkortingen

PV TT

PV VT

GW

VD

OD

INF

VD BN

Persoonsvorm & onderwerp

- De persoonsvorm (PV) en het onderwerp horen bij elkaar

- De PV past zich aan aan het onderwerp  👯👯‍♂️

- Onderwerp vinden?

Wie/wat + persoonsvorm = onderwerp

verander

lach

vermoed

fiets

verandert

lacht

vermoedt

fietst

veranderen

lachen

krijgen

fietsen

STAM: infinitief (INF) -en

veranderen -en

lachen -en

vermoeden -en

fietsen -en

Werkwoordsvormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Persoonsvorm verleden tijd

Gebiedende wijs

Voltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

Infinitief (hele werkwoord)

VD als bijvoeglijk naamwoord 

Afkortingen

PV TT

PV VT

GW

VD

OD

INF

VD BN

+te of +de

+te of +de

+ten of +den

eindletter stam 🐑 🐏?

verander

lach

vermoed

fiets

veranderde

lachte

vermoedde

fietste

veranderde

lachte

vermoedde

fietste

veranderden

lachten

vermoedden

fietsten

PV VT: sterke werkwoorden

• Je schrijft wat je hoort: 

Stijgen > ik steeg > wij stegen

Bieden > ik bood > wij boden

Binden > ik bond > wij bonden

Nemen > ik nam > wij namen

Varen > ik voer > wij voeren

Laten > ik liet > wij lieten

Werkwoordsvormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Persoonsvorm verleden tijd

Gebiedende wijs

Voltooid deelwoord

Infinitief (hele werkwoord)

VD als bijvoeglijk naamwoord 

Afkortingen

PV TT

PV VT

GW

VD

INF

VD BN

Gebiedende wijs (GW)

Hetzelfde als de ik-vorm van het werkwoord

"Geef me snoep!"

Heeft geen onderwerp bij zich

"Geef nu die snoepjes! "

Werkwoordsvormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Persoonsvorm verleden tijd

Gebiedende wijs

Voltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

Infinitief (hele werkwoord)

VD als bijvoeglijk naamwoord 

Afkortingen

PV TT

PV VT

GW

VD

OD

INF

VD BN

Voltooid deelwoord (VD)

Begint vaak met be-, ge-, ver- of ont-

Eindigt op: -en, -d, -t

Twijfel je tussen -d of -t, gebruik dan weer 't sexy fokschaap:

"Ik heb een tosti genomen, want die was afgeprijsd."          

"Het brood was verbrand. De kaas leek gekookt."

Werkwoordsvormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Persoonsvorm verleden tijd

Gebiedende wijs

Voltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

Infinitief (hele werkwoord)

VD als bijvoeglijk naamwoord 

Afkortingen

PV TT

PV VT

GW

VD

OD

INF

VD BN

Onvoltooid deelwoord (OD)

• Geeft aan dat je iets doet, terwijl je ook iets anders doet
• Geeft aan hoe iets gebeurt
• Hele werkwoord plus -d

Kwijlend nam ik een hap van mijn Big Mac.
Pratend met volle mond zag ik hem naar me kijken.

Werkwoordsvormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Persoonsvorm verleden tijd

Gebiedende wijs

Voltooid deelwoord

Infinitief (hele werkwoord)

VD als bijvoeglijk naamwoord 

Afkortingen

PV TT

PV VT

GW

VD

INF

VD BN

Infinitief (INF)

• Is het hele werkwoord

• Verandert niet als je de tijd verandert (het is geen pv!)
• Vóór een infinitief kan je meestal IK KAN zetten.

"Ik heb zin om een tosti te nemen." 

(IK KAN nemen)

Werkwoordsvormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Persoonsvorm verleden tijd

Gebiedende wijs

Voltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

Infinitief (hele werkwoord)

VD als bijvoeglijk naamwoord 

Afkortingen

PV TT

PV VT

GW

VD

OD

INF

VD BN

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord (BN)

• Voltooide en onvoltooide deelwoorden kunnen als bijvoeglijk naamwoord (BN) vóór een zelfstandig naamwoord staan

• Regel 1: schrijf zo kort mogelijk
  
• Regel 2: schrijf een –e achter het (on)voltooid deelwoord
  
• Uitzondering 1: Let op problemen met de uitspraak
  

• Uitzondering 2: Eindigt het VD op -en? Dan ook BN met -en
  

• Regel 1: schrijf zo kort mogelijk
  
• Regel 2: schrijf een –e achter het (on)voltooid deelwoord

 De weg is verbreed - VD

De verbrede weg - BN

Zij worden gehaat

De gehate vijand (VD=gehaat)

 

• Uitzondering 1: Problemen met de uitspraak
• Uitzondering 2: Eindigt het VD op -en? BN ook met -en!
  

De kat is gered - VD

De geredde kat - BN

De wedstrijd is gewonnen - VD

De gewonnen wedstrijd - BN

Alle werkwoordsvormen op een rij

Ik neem een tosti                                                

Ik nam een tosti                                                    

Ik heb een tosti genomen                               

Ik heb zin om een tosti te nemen                    

Geef me eens een tosti!                                      

Ik eet mijn zojuist gekochte tosti                   

• PV TT
• PV VT
  
• VD

• INF
  
• GW
  
• VD BN