1H/V GS 2.1 Leven in de Griekse stadstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 2 De Grieken

Wat weet jij eigenlijk van
de Grieken?

Vraag aan de leerlingen wat ze al weten van de tijd van Grieken en Romeinen.

Bergen, heuvels en dalen

Poseidonia (Paestum) was een Griekse kolonie net onder Napels. 

Griekse 

stadstaten (1)

• Griekenland bestond nog niet als één land

• Er waren steden die als landen werden bestuurd: bijvoorbeeld met een eigen koning

• Zo'n zelfstandige stad heet een polis (stadstaat)

• 700 waren er

Griekse 

stadstaten (2)

• Poleis (meervoud van polis) worden op verschillende manieren bestuurd

• Ze hebben wel vaak dezelfde 'Griekse' cultuur, taal en goden

• De bekendste poleis waren Athene en Sparta

De polis

Het Griekse landschap bestaat uit zee en bergen

De steden werden moeilijk door andere steden veroverd

Iedere stad werd zijn eigen kleine staat: stadstaat

De grieken noemden zo'n stadstaat een polis

Staat

Een begrensd gebied met een bestuur

Stadstaat

Een stad met het omliggende gebied die zichzelf bestuurt

Verschillen en overeenkomsten

Tussen poleis waren grote verschillen

Toch hadden de Grieken veel overeenkomsten (cultuur)

Dezelfde taal

Dezelfde verhalen

Dezelfde kunst

Griekse goden 

• Grieken hadden een polytheïstische godsdienst
• Griekse goden zien er uit als mensen
• Ze hebben menselijke eigenschappen (verliefd, boos, jaloers)

• Ze hebben ook goddelijke eigenschappen (superkrachten, onsterfelijk)
• Goden werden vereerd in mooi versierde tempels
• Communicatie met de mensen en boodschappen door middel van orakels
• De belangrijkste Griekse goden wonen op de berg Olympus

Griekse mythen

• Mythen: verhalen over goden. Mythen hadden altijd een boodschap. Verhalen waarin goden, helden en wezens een rol spelen
  
  
• Griekse mythologie: alle goden verhalen bij elkaar.
  
  
• Verhalen werden generatie op generatie doorverteld. De mythen legden de verschijnselen in de natuur en samenleving uit. 
  

Godenverering 

• Tekens van de goden: onweersbui. De Grieken  verklaarden hun wereld  door de goden.  

• Altaar: offersteen waarbij/op offers worden gelegd voor de goden 

• Orakels werden geraadpleegd om tekens van goden te vertalen. 
  
• Orakel: heiligdom van waaruit een priester een voorspelling deed. Plaats waar goddelijke uitspraken gedaan worden. 
  

Zeus

• God van de donder
• Oppergod
• Getrouwd met Hera, maar ging regelmatig vreemd!

Poseidon

• God van de zee
• Broer van Zeus
• Herkenbaar aan zijn drietand

Hades

• God van de onderwereld
• Broer van Zeus
• Getrouwd met zijn nicht Persifone
• Zijn driekoppige hellehond Kerberos bewaakte de onderwereld

Iedere Griekse polis had andere goden

1. Waar
2. Niet waar

Iedere Griekse polis had zijn eigen bestuur

1. Waar
2. Niet waar

Ongelijkheid

Grote verschillen tussen arm en rijk.

1. vrije mannen met burgerrecht

2. vrije mannen zonder burgerrecht: werden vreemdelingen genoemd.

3. vrouwen: hadden bijna geen rechten, mochten niet meebesturen.

4. slaven: minste rechten, bezit van iemand anders.

burgerrecht: had je als je:

- in Athene geboren was, 

- man was en 

- vrij was.

Leven in de polis

Oud Griekenland heeft landbouw, maar moet veel handelen

In de Griekse wereld zijn de mannen de baas

Mannen hebben inkomsten en regelen het bestuur

Vrouwen zorgen voor het huishouden

Dagelijks leven

Veel Grieken leefden van de landbouw.

Verbouwden graan, druiven, olijven.

Hielden geiten en varkens.

Er was alleen weinig vruchtbare grond.

Hierdoor was handel erg belangrijk.

0