Verwijzen naar de- en het-woorden

• Nederlands
• Middelbare school

Verwijzen naar de- en het-woorden

Lesdoelen

• Je kan aan het einde van de les zelfstandig opzoeken of woorden mannelijk, vrouwelijk of onzijdig zijn. 
• Je weet aan het einde van de les hoe je correct moet verwijzen naar de- en het-woorden.

Tegen welke bal kun je schoppen?

De bal

Het bal

Wie houdt er toezicht bij de toegangsdeur van een gebouw?

De portier

Het portier

Homoniemen

Homoniemen zijn woorden die er hetzelfde uitzien en hetzelfde klinken, maar een verschillende betekenis hebben. 

Welke homoniemen ken je nog meer?

Woordgeslacht

Een zelfstandig naamwoord is een de-woord of een het-woord. 

De-woorden zijn mannelijk (m) of vrouwelijk (v), het-woorden zijn onzijdig (o). Dit noem je het woordgeslacht. 

Je kunt het woordgeslacht opzoeken in een (online)woordenboek.
https://www.vandale.nl/opzoeken 

Let op: verkleinwoorden zijn altijd onzijdig.

Bijvoorbeeld: het kanootje.

Aan de slag!

Maak opdracht 1 (mag in tweetallen). 

Nakijken

Wat kan ik met deze informatie?

Naar mannelijke en vrouwelijke woorden verwijs je met deze en die: 
Voorbeeld: de kano (m) , deze kano, die kano.
Voorbeeld: de discotheek (v), deze discotheek, die discotheek.
Voorbeeld: de bal (m), deze bal, die bal.

Naar onzijdige woorden verwijs je met dit en dat: 

Voorbeeld: het cadeau (o), dit cadeau, dat cadeau.

Voorbeeld: het bal (o), dit bal, dat bal

Tip!

Als het lidwoord een gebruikt wordt, kun je aan een bijvoeglijk naamwoord zien of je met een de-woord of een het-woord te maken hebt. 

Voorbeeld: een stoere held - de stoere held.
Maar: een bekend lied - het bekende lied.

Bij een stoere held zie je aan het woord stoere (met -e) dat held een de-woord is. Bij een bekend lied heeft bekend geen -e, dus lied is een het- woord. 

Verwijswoorden

Verwijswoorden wijzen meestal terug naar een woord dat eerder genoemd is. 

Naar de-woorden verwijs je met deze en die, naar het-woorden met dit en dat. 

Voorbeelden:

De wedstrijdbal van vandaag, die wordt aangeboden door Bas Autowas ...
Het nieuwe zwembad dat morgen geopend wordt ...

Ook naar een hele zin kun je met dat verwijzen: 

Ajax heeft de wedstrijd verloren en dat vinden supporters erg jammer.

Aan de slag!

Maak opdracht 2 en 3. 

Lesdoelen 

• Je kan aan het einde van de les zelfstandig opzoeken of woorden mannelijk, vrouwelijk of onzijdig zijn.
  
• Je weet aan het einde van de les hoe je correct moet verwijzen naar de- en het-woorden.

Aan de slag!

Maak opdracht 4 (in tweetallen).