H8.1_Collectieve en particuliere sector

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H8: Overheid en buitenland

Par 8.1: 

Collectieve en particuliere sector

Wat gaan we vandaag doen?;

• Lesdoelen par. 8.1;
• Uitleg;
• Huiswerk volgende les;
• Reflectie;
  
• Extra: Filmpje.

Lesdoelen Paragraaf 8.1: 

Aan het einde van dit paragraaf ....

• Weten jullie wat de overheid doet voor de Nederlandse economie;
• Weten jullie wat het verschil tussen de collectieve en de particuliere sector.

Uitleg...

Taken van de overheid

• zorgen voor veiligheid (politie en leger)
• gezondheidszorg (ziekenhuizen)
• sociale zekerheid (uitkeringen)
• zorgen voor volkshuisvesting (wonen)
• zorgen voor onderwijs

Sociale zekerheid en zorg

De overheid zorgt ervoor dat voor iedereen in Nederland de zorg betaalbaar is en dat iedereen geld heeft om van te leven. Dit wordt betaald door de overheid. Denk aan de WW uitkering of de AOW uitkering.

Hoe komt de overheid aan dit geld?

•  De belastingdienst int de sociale premies (Via het loon) en sluist deze door naar de sociale verzekeringsinstellingen (ZBO's).

ZBO

Is een zelfstandig bestuursorgaan die een overheidstaak uitvoert.

Voorbeelden:

• Kamer van Koophandel
• De Nederlandsche Bank
• Academische ziekenhuizen
• Scholen
• ACM -> Autoriteit Consument en Markt

De overheid

De overheid bestaat uit 3 bestuurslagen:

• De rijksoverheid: neemt beslissingen die gelden voor het hele land;
• De provincie: neemt beslissingen die gelden voor de eigen provincie;
• De gemeente: neemt beslissingen die gelden voor de eigen gemeente.

collectieve sector & particuliere sector

Collectieve sector
Bestaat uit de overheid en alle bedrijven die voor de overheid werken. Levert goederen en diensten waar iedereen gebruik van kan maken (algemeen belang)

Particuliere sector
Bedrijven die goederen en diensten willen verkopen om winst te maken (eigen belang).

Collectiviseren 

Collectiviseren: Overheid (of de collectieve sector) gaat taken van particuliere sector overnemen. Denk aan overname ABN Amro in 2007

Voorbeelden:

• Overname ABN Amro in 2007
  
• Onderwijs
• Sociale zekerheid
• Infrastructuur

Privatiseren

Activiteiten  van collectieve sector → particuliere sector 

Voorbeelden KPN, Post NL, Essent, NUON, NS

Voordelen:

• Minder kosten en organisatie voor de overheid.
• Prijzen kunnen lager worden door marktwerking.

Nadelen:

• Overheid verliest macht.
• Sommige activiteiten stoppen misschien.

Economische doelstellingen (6) van de overheid

1. Bestrijding werkloosheid -> overheid streeft naar een evenwichtige arbeidsmarkt

2. Bestrijding inflatie en deflatie -> overheid streeft naar een stabiel prijspeil

3. Rechtvaardige inkomens- en vermogensverdeling -> denk aan een progressief belastingstelsel

Economische doelstellingen van de overheid

4. Stabiele economische groei en een gezond leefmilieu -> streven naar een stijging van de welvaart in enge zin (koopkracht) en in ruime zin (denk aan natuurlijke hulpbronnen, tegengaan van milieuvervuiling)

5. Evenwichtige betalingsbalans -> Een betalingsbalans is een overzicht van alle import en export (transacties) van een land met het buitenland 

6. beheersing van de schuld van de collectieve sector -> beheersing  overheidstekort / staatsschuld

Huiswerk 

Maken opdrachten par 8.1: 

1, 4, 6, 7 en 9

Reflectie...

Zijn de lesdoelen behaald? 

• Weten jullie wat de overheid doet voor de Nederlandse economie;
  
• Weten jullie wat het verschil tussen de collectieve en de particuliere sector.