Les 5

Broeikasgassen 

Programma 

- Broeikaseffect

- Versterkte broeikaseffect

- Broeikasgassen

- Klimaatveranderingen

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan de leerlingen:

- Verschillende broeikasgassen benoemen

- Het effect van deze broeikasgassen uitleggen 

Broeikaseffect

Zonder broeikaseffect zou het op aarde gemiddeld -18 graden Celsius zijn. 

Het broeikaseffect is dus positief

anders kunnen wij als mensen 

niet hier op aarde leven!

Versterkt broeikaseffect 

Broeikasgassen

- Koolstofdioxide

- Lachgas (distikstofoxide) - 1 kg net zoveel effect als 265 kg CO2

- Methaan - 1 kg net zoveel effect als 28 kg CO2

- Fluorgassen

- Waterdamp 

Koolstofdioxide 

CO₂ is een gas wat van nature voorkomt in de atmosfeer maar als gevolg van menselijke activiteiten wordt deze concentratie steeds hoger

--> CO₂ absorbeert warmte wat resulteert in een isolerende laag rondom de aarde die steeds dikker wordt. 

https://wisenederland.nl/artikel/wat-is-co2-koolstofdioxide/

Hoe groot is jouw eigen CO₂ voetafdruk?

Ga naar deze website:

https://tools.milieucentraal.nl/

En vul de vragen in!

Tijd: 5 minuten

Klaar: Bedenk oplossingen op jouw CO₂ voetafdruk te verkleinen

Lachgas 

Lachgas (N₂O) is een krachtig broeikasgas

Waarom?

- Het verdwijnt moeilijk uit de atmosfeer 

- Bijdrage van 1 gram lachgas aan het versterkte broeikaseffect is 250x zo groot 

De stof reageert niet met andere stoffen en lost ook niet op in water. Het wordt dus pas afgebroken in de stratosfeer door zeer intense UV-straling van de zon. Daarnaast is er weinig uitwisseling tussen de stratosfeer en de lagere luchtlagen

https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/lachgas-niet-alleen-om-te-lachen#:~:text=Lachgas%20is%20een%20krachtig%20broeikasgas,door%20het%20gebruik%20van%20kunstmest.

Methaan

Methaan is na CO₂ het belangrijkste broeikasgas 

Waar komt het vandaan?

- Menselijke uitstoot

- Biologische uitstoot

                - afbreken van organisch materiaal in 

                   bijv. moerassen

                - ontdooiend permafrost

Methaan wordt van nature afgebroken in de atmosfeer en zou zonder emissie na 10 jaar hieruit verdwijnen. 

https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/sterke-toename-van-methaan-in-2021

https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/broeikasgas-methaan

Fluorgassen

Gefluoreerde broeikasgassen zijn organische verbindingen met fluor.

De emissie hiervan is veel lager maar het effect is veel groter. 

De gassen komen vrij bij productie van apparaten en de afbraak hiervan.  

Bekende fluorgassen zijn HFK’s en PFK’s die kunnen voorkomen in onder andere spuitbussen, airco’s en koelkasten. Het krachtigste fluorgas is SF₆, dat wordt gebruikt als isolatiegas in het elektriciteitsnet.

 SF₆ veroorzaakt 22.800 keer zoveel opwarming als CO₂

https://rvs.rivm.nl/onderwerpen/stoffenlijsten/gefluoreerde-broeikasgassen

Waterstofgas een broeikasgas

Waterstofgas is een indirect broeikasgas

Het reageert met hydroxylradicalen. Hydroxylradicalen zijn verantwoordelijk voor het afbreken van atmosferisch methaan (een belangrijk broeikasgas). Meer waterstofgas dat met hydroxylradicalen reageert, betekent dan ook dat er minder hydroxylradicalen beschikbaar zijn om met methaan te reageren, waardoor het methaangehalte in de atmosfeer stijgt.

https://theconversation.com/dont-rush-into-a-hydrogen-economy-until-we-know-all-the-risks-to-our-climate-140433

https://niwa.co.nz/publications/water-and-atmosphere/vol16-no1-march-2008/detergent-of-the-atmosphere

https://allesoverwaterstof.nl/wat-zijn-de-risicos-van-waterstof-op-het-klimaat/

https://scientias.nl/nieuw-mysterie-is-geboren-nu-onderzoekers-de-historie-van-een-minder-bekend-broeikasgas-hebben-uitgeplozen/#:~:text=Waterstofgas%20kan%20ook%20de%20hoeveelheid,aan%20de%20afbraak%20van%20ozon.

Klimaatveranderingen

Gemiddelde temperatuur op aarde stijgt. 
Wat zijn daar de gevolgen van?
- Het wordt warmer op aarde

- Leefgebieden van planten en dieren veranderen

- Extreem weer

- Veranderend klimaat kan ook gevolgen hebben op de gezondheid bijv. meer luchtwegklachten vanwege slechte kwaliteit van lucht & meer infectieziekten door veranderingen in temperatuur, neerslag en wind 

https://www.milieucentraal.nl/klimaat-en-aarde/klimaatverandering/wat-is-het-broeikaseffect/

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/klimaatverandering/gevolgen-klimaatverandering