T1 BS5 Dissimilatie + BS6 Intensiteit van de stofwisseling

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

T1: Stofwisseling in de cel

Basisstof 5 

Dissimilatie

Leerdoelen BS5

• Je kunt de aerobe en anaerobe dissimilatie van glucose beschrijven
• Je kunt de dissimilatie van eiwitten en vetten beschrijven

Dissimilatie van glucose

Aerobe dissimilatie (= verbranding)

met zuurstof

Anaerobe dissimilatie

zonder zuurstof

Aerobe dissimilatie 

Consumptie van plantendelen -->  zetmeel 

Vertering van zetmeel in verteringsstelsel --> glucose in de cellen 

In cytoplasma/mitochondriën --> verbranding glucose + O2 

(voldoende zuurstof aanwezig)

De opgeslagen ENERGIE komt vrij --> vorming 36 ATP-moleculen

ATP --> voor alle processen in de cel die energie kosten

Anaerobe dissimilatie 

In cytoplasma --> afbraak glucose

(NIET voldoende zuurstof aanwezig)

Weinig opgeslagen ENERGIE komt vrij --> vorming 2 ATP-moleculen

ATP --> voor processen in de cel

Melkzuurgisting

Productie van melkzuur --> weinig ENERGIE vrij

In spieren --> zorgt voor minder kracht, verzuring en spierpijn

In melkzuurbacteriën --> productie van yoghurt en zuurkool

Alcoholgisting

Productie van alcohol en CO2--> weinig ENERGIE vrij

        In gisten (= schimmel) -->

       productie van bier, wijn en brood

In welke BINAS tabel vind je
de formules voor gisting?

Verbranding van eiwitten, koolhydraten en vetten 

Tabel 90 A

1. CP-ATP systeem

Het creatinefosfaat (CP)-ATP systeem is een van de drie energiesystemen in ons lichaam. Dit systeem zorgt voor supersnel hoogenergetische energie. De snelle directe energielevering is mogelijk omdat er geen zuurstof nodig is voor dit systeem om energie vrij te maken. Als er een explosieve inspanning gevraagd wordt van ons lichaam komt dit energiesysteem in actie. 

Het CP-ATP systeem werkt als volgt: in onze cellen is naast ATP ook creatinefosfaat en adeninedifosfaat (ADP) aanwezig. De aanwezige creatinefosfaat splitst een fosfaatgroep af en deze fosfaatgroep vormt via binding met de ADP vervolgens ATP. Creatinefosfaat is maar beperkt voorradig en daardoor is dit energiesysteem snel uitgeput, na zo’n 10 seconden. De beschikbare creatinefosfaat in de cellen kan wel iets vergroot worden door creatine-supplementen.

2. Glycolyse systeem

Het één na snelste energiesysteem is het glycolyse systeem. Dit systeem komt na 8-10 seconden inspanning in actie. Net als bij het CP-ATP systeem kan dit systeem zonder hulp van zuurstof ATP aanmaken. Bij dit proces worden glycogeen en koolhydraten razendsnel omgezet in pyruvaat, lactaat en 2 ATP moleculen. In de lever worden het pyruvaat en lactaat omgezet in glucose. Deze glucose kan vervolgens in de cel in ATP worden omgezet. Glycolyse vormt het belangrijkste energiesysteem voor inspanningen van vanaf 10 tot 120 seconden. 

3. Aerobe systeem

Bij inspanningen die langer dan 2 minuten duren komt de energie meer en meer via het aerobe systeem. Het aerobe systeem kan alleen met behulp van zuurstof ATP vormen. Doordat dit systeem met zuurstof energie vrijmaakt kunnen zowel de koolhydraten, vetten als eiwitten aangesproken worden als brandstof. De energieproductie via dit systeem verloopt relatief langzaam. Door dit tragere proces is er minder warmteontwikkeling en een grotere ATP opbrengst per glucosemolecuul. Via het glycolyse systeem ontstaan er uit een glucosemolecuul 2 ATP moleculen, via het aerobe systeem zijn dit er 36. 

T1: Stofwisseling in de cel

Basisstof 6 

Intensiteit van de stofwisseling

Leerdoel B6

• Je kunt de voorwaarden voor het fotosyntheseproces in planten benoemen

Intensiteit-bepaling

• In licht: zuurstofafgifte of koolstofdioxide-opname maat voor assimilatie
• In donker: zuurstofopname of koolstofdioxide-afgifte maat voor dissimilatie

Beperkende factor bepalen: toename levert hogere intensiteit

Compensatiepunt bepalen: assimilatie=dissimilatie

Beperkende factor

• Intensiteit fotosynthese: snelheid waarmee glucose wordt gevormd en zuurstof vrijkomt
• Bepaald door factor die het minst gunstig  is: beperkende factor

Overdag: fotosynthese + dissimilatie

's Nachts: dissimilatie

P: dissimilatie:

= constant gedurende dag en nacht, 

hier 200 ml zuurstof per uur opgenomen

Q: compensatiepunt:

R: 250 ml zuurstof/u afgegeven: -200 ml + 450 ml

Oefentoets

https:

Wat was je procentuele score?

Oefenexamenvragen

https: