aan elkaar, deelteken, trema, als/dan

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Spelling

Schrijf de volgende woorden aan elkaar:

• Samenstellingen van twee of drie woorden: bagagedrager, fietspomp, hoogstnoodzakelijk, goedgehumeurd, langetermijnplanning 
• Samenstellingen van woorden die vaak met elkaar voorkomen en daardoor aan elkaar geschreven worden: lesgeven, koffiedrinken, theedrinken
  
• Getallen tot duizend (in letters) en samenstellingen met honderd en duizend: drieëntwintig, achthonderdtien, twintigduizend. Maar: drie miljoen, vijf miljard.
  
• Voornaamwoordelijke bijwoorden die bestaan uit er, hier, daar, waar + vz: onderdoor, hiertegenover, daarover, waarheen, waarbij.
  

Tips:

• Tip 1: kijk of het woord één klemtoon heeft. Je schrijft een woord aan elkaar als het één klemtoon heeft: zilveren ring – spreek je niet uit in één adem  vs. boekenplank – spreek je uit in één adem 
• Tip 2: bekijk de onvervoegde vorm en benoem het hele werkwoord:
  er + naar + uit + kijken = ernaar uitkijken want uitkijken naar & er + van + uit + gaan = ervan uitgaan, want uitgaan van  
• Tip 3: kijk in de samenstelling of het eerste woord iets zegt over het laatste deel, of alleen over het eerste deel.: Lange afstandsloper – “lange” zegt iets over de afstand en niet over de loper  = langeafstandsloper.
  

Welk woord is juist gespeld?

1. Rode bessenjam
2. Spoedeisendehulp
3. Lange afstandsloper
4. Goedgehumeurd

Welk woord is juist gespeld?

1. viool spelen
2. bagage drager
3. bovenop
4. achthonderd tien

Welk woord is juist gespeld?

1. erop uittrekken
2. erop uit trekken
3. er opuittrekken
4. eropuit trekken

Welk woord is juist gespeld?
(roest+vrij+stalen+pannen)

1. roest vrijstalenpannen
2. roestvrij stalenpannen
3. roestvrijstalen pannen
4. roest vrijstalenpannen

Welk woord is juist gespeld?

1. korte termijnplanning
2. korte termijn planning
3. kortetermijnplanning
4. kortetermijn planning

Kies de juiste spelling: Mijn fiets stond.... (meerdere antwoorden)

1. Dichtbij
2. Dichtbij de kerk
3. Dicht bij
4. Dicht bij de kerk

Liggend streepje - koppelteken

Koppelteken:

1. Om klinker-botsing te voorkomen : giro-overzicht, radio-omroep, studie-uren, mini-jurk.
   
2. Naam van getrouwde vrouwen: mevrouw De Groot-de Vries
3. Voor een hoofdletter: anti-Duits, oer-Hollands, on-Nederlands
   
4. Bij aardrijkskundige namen, of woorden die daarvan afgeleid zijn: Noord-Spanje, Zuid-Holland, Zuid-Hollander, Nieuw-Zeelandse.
   
5. Bij letters, cijfers, andere tekens en of St of Sint/sint: dvd-speler, A4-papier, $-teken, Sint-Janskerk, VVD-kantoor.
   
6. In woorden die anders onoverzichtelijk worden: kant-en-klaarmaaltijd, zwart-witfoto
7. Als een deel van het woord is weggelaten: voor- en achterdeuren, binnen- en buitenland.

Welk woord is juist gespeld?

1. diploma-bijeenkomst
2. giro-rekening
3. arbodienst
4. wiskunde-opgave

Kies de juiste spelling.

1. antiduits
2. garage-eigenaar
3. radiouitzending
4. vanilleijsje

Kies de juiste spelling

1. anti-discriminatiewet
2. antidiscriminatie-wet
3. vwo-leerling
4. vwoleerling

Kies de juiste spelling.

1. Noord-oostlimburg
2. zwart-wit-foto
3. mede-oprichter
4. 16-jarige

Kies de juiste spelling

1. vwo- en havo-leerlingen
2. vwo- en havoleerlingen
3. vwo leerlingen en havo leerlingen
4. vwo en havo-leerlingen

Kies de juiste spelling.

1. oude- en nieuwe wegen
2. Keel, neus en oorarts
3. autoin- en verkopers
4. carnavalsfeesten en - optochten

Trema

- Voorkomt spraakproblemen. 

- Plaats je altijd op de eerste letter van de volgende lettergreep: geërgerd, drieën.

- Let op bij: eum, -iing, -cien en -ieus: museum, begroeiing, elektricien, dubieus.

- Let op bij: bea, geo-, beo 

• beantwoorden, geautoriseerd, beoefenen, geolied, 

• maar geë-, geï-, geü- geërgerd, geürineerd, geïrriteerd. 

Kies de juiste spelling:

1. Geölied
2. Electriciën
3. Geruïneerd
4. Geäutoriseerd

Kies de juiste spelling:

1. Officiëel
2. Begroeiïng
3. ideëen
4. conciërge

Apostrof

• Gebruikt als weglatingsteken en om uitspraakproblemen te voorkomen -  Marja’s parfum, Benno’s sieraden, opa’s stoel. Maar als er geen uitspraakproblemen zijn, dan schrijf je de ‘s’ vast: Tims broek, Jannekes publicaties.

•  weggelaten letter : m’n, z’n, ‘t, ‘s winters, ‘s-Gravenhage.

•  weggelaten bezits-s: Frits’ fiets

• In afleidingen van letter- en cijferwoorden: vmbo’er, CDA’er, 55+’er, sms’en, ge-sms’t.

Let op: afleidingen van letterwoorden die je als woord uitspreekt, schrijf je zonder apostrof (havoër) en in samenstellingen met een letter- of cijferwoord zet je geen apostrof maar een liggend streepje: vwo-leerling, CDA-voorzitter.

Kies de juiste spelling:

1. Lieke's boek
2. Liekes boek

Kies de juiste spelling

1. A4-tje
2. vwoër
3. havo'er
4. havoër

Kies de juiste spelling:

1. Cowboy'tje
2. Renate's boek
3. Baby'tje
4. sms-en

Is onderstaande zin juist of onjuist?
Sommige leerlingen vinden spelling moeilijker dan andere.

1. Onjuist
2. Juist

Sommigen mensen zijn slimmer .....

1. als mij
2. als ik
3. dan mij
4. dan ik

Daan is net zo goed in spelling ....

1. als hij
2. als hem
3. dan hij
4. dan hem