4TL 9.4 Bloed en orgaandonatie les 2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Hfst 9 afweer en 

bescherming

• 9.1 De huid
• 9.2 Infecties bestrijden 
• 9.3 Ziekten bestrijden
• 9.4 Bloed- en orgaandonaties, les 2
• 9.5 Soa's

Leerdoelen

• Je kunt vertellen welke bestanddelen van bloed bij een bloedtransfusie gebruikt worden.
• Je kunt de bloedgroepen benoemen en van iedere bloedgroep de kenmerken beschrijven.
• Je kunt de juiste bloeddonor aan een bloedontvanger koppelen.
• Je kunt uitleggen waarom je rekening moet houden met de resusfactor van bloed bij bloedtransfusies,
• Je kunt beschrijven wat er gebeurt bij een orgaantransplantatie.

Bliksemvragen

Bloedgroepen

Antigenen

Antistoffen

Antigeen = bloedfactor

Orgaantransplantatie

Kans op orgaanafstoting: lichaam maakt antistoffen tegen donororgaan.

Afstotingsremmers zorgen dat witte bloedcellen minder antistoffen maken.

Meeste kans wanneer antigenen donor en ontvanger op elkaar lijken (familie)

Dan hebben we ook nog de rhesusfactor...

Onze bloedcellen kunnen ook het resusantigeen hebben. Je bent dan Rh+.

Wanneer je geen resusantigenen hebt ben je Rh-.

Resusfactor bij zwangerschap

resuskindje!

Om te onthouden

Bloedgroep                Maakt de antistoffen   

A                                  Anti-B

B                                  Anti-A

AB                                Maakt geen antistoffen

O                                  Anti-A en Anti-B

Rh- (negatief)               Anti-R

Rh+ (positief)               Maakt geen antistof tegen Rh                         

Loes wil haar bloedgroep weten. Bij een bloedgroepbepaling gaat haar bloed klonteren bij anti-A, maar niet bij anti-B en anti-R.
Wat is de bloedgroep van Loes?

1. B-positief
2. B-negatief
3. A-positief
4. A-negatief

Uitleg

Bloedgroep A maakt anti-B / Bloedgroep B maakt anti-A

Rh- bloed maakt anti-R / Rh+ bloed maakt geen anti-R

Krijg je het verkeerde bloed bij een bloedtransfusie dan klontert het bloed samen. 

Bij de bloedgroepbepaling van Loes gaat haar bloed klonteren bij anti-A, maar niet bij anti-B en anti-R. Haar bloed maakt dus zelf ook anti-B en anti-R (anti-resus). Dus heeft ze bloedgroep A en is ze resus negatief.

Thijs wil zijn bloedgroep weten.
Bij een bloedgroepentest is er bij geen enkele antistof klontering (anti-A, anti-B en anti-Resus).
Wat is Thijs zijn bloedgroep?

1. AB+
2. AB-
3. O+
4. O-

Uitleg

Bloedgroep A maakt anti-B / Bloedgroep B maakt anti-A

Rh-bloed maakt anti-R / Rh+ bloed maakt geen anti-R

Krijg je het verkeerde bloed bij een bloedtransfusie dan klontert het bloed samen. 

Bij de bloedgroepentest van Thijs is er bij geen enkele antistof klontering (anti-A, anti-B en anti-Resus). Thijs maakt dus zelf ook anti-A en anti-B en Anti-R.

Als je bloed NIET klontert bij anti-resus ben je Resus-negatief. Dat is Thijs. (Resus negatief bloed maakt Anti-R)

Maken en lezen:

Lezen blz 195 t/m 202

Maken opdracht 1 t/m 17

De volgende les

9.5 Soa's

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat een resusfactor is
• Je kunt uitleggen wat er gebeurt als een resusnegatieve moeder resuspositieve kinderen krijgt. 

	A-	A+	B+	B-	AB+	AB-	0+	0-
A+
A-
B+
B-
AB+
AB-
0+
0_

Opdracht Bloedgroep ontvanger

Bloedgroep DONOR

Verschillende bloedgroepen

Dan hebben we ook nog de rhesusfactor...