parkinson 30-6

• Parkinson
• Beroepsopleiding

Ziekte van Parkinson:
waar denk je aan?

Wat zijn de hoofdsymptomen ziekte van Parkinson?

Welke andere symptomen zijn er?

Oorzaak 

Wanneer ongeveer 70% van deze dopamine producerende cellen is afgestorven, verschijnen de Parkinson symptomen.

- onduidelijk

- pesticiden spelen een rol, hoe en wat onduidelijk

- erfelijkheid 

Parkinson pandemie 

Eerste symptomen: vaak REM slaap stoornis, obstipatie, reukklachten

Welke vormen van parkinsonisme zijn er?

Parkinson 

- verbetering medicatie 

- geleidelijk verloop 

- langere levensverwachting 

Parkinsonisme 

- PSP: progressieve supranucleaire paralyse 

- LDB

- MSA: multipele systeem atrofie

- CBS: corticobasaal syndroom

- vasculair parkinsonisme

- medicatie geïnduceerd parkinsonisme

Medicatie 

- Kortwerkend: madopar disper

- Regulier: levodopa/carbidopa (sinemet)  &             
                                levodopa/benserazide (madopar) 

- Retard: sinemet CR/MGA & Madopar HBS 

                    evt toevoegen van entacapone

- Pleister: neupro

Vervolg..

- Duodopa: continu via PEGJ

- Apomorfine: pompje - sc injectie + orale parkinson medicatie

- DBS + orale medicatie en soms Duodopa

Kosten: 

Duodopa 104 - 208 euro per dag

Apomorfine +/- 125 euro per dag              90% vergoedt

Vervolg 2

- domperidon 

- pramipexol

- memantine

- ropinirol 

- rotigotine 

Fluctuaties

- End of dose  of wearing off 

- Peakdose 

Ernstig invaliderend 

Soms elke 2 uur medicatie gedurende de dag. 

Welke bewegingen zijn te herkennen bij de ziekte van Parkinson?

Bewegingen 

- freezing

- tremor

- rigide --> houterig

- dyskinesie --> soepele chorea bewegingen

- bifasische dyskinesie --> on naar off = soepel / off naar on houterig

- tandradfenomeen 

- dystonie 

hallucinatie / waan

- Acuut ontstaan --> somatische oorzaak uitsluiten

- Geleidelijk proces --> rivastigmine pleister 4,6 - 9,5 - 13,3

- Clozapine bij onvoldoende effect (18 wkn lab - leucopenie) 2 x 6,25mg.

Let op

- geen haldol

- niet tegelijk met ijzer

- zo min mogelijk samen met eiwitten (half uur voor of uur na medicatie) 

- geen primperan 

In de praktijk

- geen dubbeltaken uitvoeren

- cues geven

- speekselvloed moeilijk te behandelen

- structuur behoeftig

- tijd nodig (soms enkele uren voordat iemand antwoord geeft)

Casus

61 jarige man

VG: osteoporose, parkinsondementie, parkinson 2010

Met RM opgenomen ivm hyperseksualiteit en dreiging naar echtgenote (overbelast)

6 x per dag levodopa 

--> claimend gedrag naar de zorg, seksueel getinte opmerkingen, motorisch matig ingesteld ( 3 x per dag off periode), macho gedrag