§1.2 en §1.3

• geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs

Historisch Overzicht 

vanaf 1848

De grondwet van 1848

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je:

1. Uitleggen wat censuskiesrecht inhoudt en dit koppelen aan de grondwet van 1848.

2. Uitleggen wat rechtstreekse verkiezingen inhouden. 

3. De Luxemburgse kwestie (1867) uitleggen.

4. Uitleggen wat het Caoutchouc-artikel (1887) inhoudt.

Deze les:

• Terugblik
• Uitleg
• Huiswerk
• Afsluiting

Censuskiesrecht

De grondwet van 1848 gaf het volk inspraak in het parlement d.m.v. verkiezingen.

Maar....

Je mocht alleen stemmen als je boven de 25 jaar was en voldoende belasting betaalde (censuskiesrecht)

Censuskiesrecht

Mannen die een bepaald bedrag aan belasting betalen mogen stemmen.

• Tweede Kamer = directe verkiezingen --> via verkiezingen door het volk gekozen.
  
• Eerste Kamer = indirecte verkiezingen --> via Pronvinciale Staten verkiezingen uitgekozen.
  

Willem I, II en III

Wie heeft de macht?
1815-1840 Willem I    veel macht
1840-1849 Willem II  door grondwet van 1848 minder macht
1849-1890 Willem III volgt zijn vader paar maanden na de
                                           grondswetswijziging op

Grondwet van Thorbecke

Willem III (1849-1890)

• Willem III volgt in 1849 Willem II op.
• Hij is het oneens met de nieuwe grondwet.
• Hij wil regeren zoals Willem I dat kon.

Luxemburgse kwestie

1867

• Frankrijk is bang voor een te machtige Noord-Duitse Bond (voorloper van Duitsland)
  
• Frankrijk: Luxemburg kopen van Nederland.

1.  Akkoord koning Willem III --> hierdoor oorlogsdreiging met DL
2. De Tweede Kamer wordt erbuiten gehouden.
3. Tweede Kamer verliest vertrouwen in ministers + koning (regering)

Conclusie

Kabinet kan alleen aanblijven met steun/vertrouwen van de Tweede Kamer

Caoutchouc-artikel
1887

• Volwassen mannen 'die daarvoor geschikt zijn' krijgen kiesrecht.

Nederland steeds democratischer

1848 censuskiesrecht, ±12% van de mannen
1887 caoutchouc-artikel, ± 25% van de mannen
1917 algemeen kiesrecht mannen, passief kiesrecht vrouwen
1919 algemeen kiesrecht vrouwen  

1919 24 jaar en ouder
1965 21 jaar en ouder
1983 18 jaar en ouder

huiswerk:

Leren: §1.1 en §1.2

Maken: keuze

• §1.2 opdr. 6 t/m 8 en §1.3 opdr. 1 t/m 4
• Samenvatten blz. 16 t/m 24

Klaar?

• Nakijken: §1.1 en §1.2
• Samenvatten: §1.1 en §1.2
• Leren: §1.1 en §1.2 
• Filmpje (zie volgende dia)

0