introductie Romantiek (MLA)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Sehnsucht is

1. Het verlangen naar het verleden.
2. Het verlangen naar de onbereikbare geliefde.
3. Het verlangen naar het onbereikbare.
4. Het verlangen naar exotische oorden.

Weltschmerz is

1. Suïcidaal zijn.
2. Verbolgen zijn over de liefde.
3. Hunkering naar een ideale samenleving.
4. Verdriet over een onvolmaakte wereld.

Die leiden des jungen Werther (1774) - Een briefroman van Goethe

Dat sommige jongeren zelfmoord pleegden na het lezen van ‘Die Leiden des jungen Werthers’ wordt wel het ‘Werther-effect’ genoemd. De jonge Werther in de roman is een jongen die lijdt aan een onmogelijke liefde, aan grote verlangens en droefgeestigheid. De romantische melancholie wordt ook wel ‘Weltschmerz’ genoemd, het verlangen naar het onbereikbare ‘Sehnsucht’. Werther is een groot voorbeeld voor veel Europese jongeren – en dat geldt ook voor zijn zelfmoord.

De grondwet komt voort uit

1. de verlichting
2. de romantiek
3. de Napoleontische tijd
4. de schrik na de afscheiding met België

Sprookjes horen bij de Romantiek omdat men toen

1. geïnteresseerd was in oude volksverhalen.
2. geïnteresseerd was in het verleden.
3. wilde vluchten naar het platteland.
4. wilde vluchten uit het hier en nu.

Politieke situatie

In 1810 komt er een einde aan de Bataafse Republiek. Maar rustig zal het voorlopig niet worden. Eerst wordt Nederland door Napoleon tot een Franse kolonie gemaakt  tot 1815. Dan worden Nederland en België verenigd in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, tot België zich in 1830 afscheidt. In de loop van de 19e eeuw worden verschillende politieke vernieuwingen doorgevoerd, als gevolg van de moderne ideeën die in de Verlichting zijn gevormd. Een van die vernieuwingen is de vrijheid van onderwijs.

Sprookjes

Vanaf 1812 geven de gebroeders  Grimm hun ‘Kinder- und Hausmärchen’ uit. Dit zijn verhalen die al eeuwenlang worden door-verteld, maar nooit op papier zijn gezet. Vanwaar deze interesse voor oude volks-verhalen? In de romantiek zie je dat mensen willen vluchten uit het hier en nu, bijv. naar verre, exotische plaatsen, de toekomst of het verleden. Hier kwam interesse voor de eigen en andere culturen uit voort, wat zich vertaalde in nieuwe studierichtingen als volkenkunde, taalwetenschap en folklore.

Een ander woord voor de drang om te alledaagse leven en de daarbij behorende verplichtingen te ontvluchten is

1. sciencefiction
2. industrialisering
3. escapisme
4. detectives

Escapisme

‘Escapisme’ houdt het verlangen in om te ontsnappen aan het hier en nu. Romantici voelden dit verlangen sterk, mede door de voortschrijdende industrialisering in de 19e eeuw. Romantici vluchten naar allerlei oorden: verre landen, de wilde natuur, het verleden, de toekomst - zo lang het maar vreemd en onbekend is. Romangenres die hieruit voortkomen zijn de historische roman, de griezelroman, de detective en sciencefiction. Een bekend voorbeeld van sciencefiction is ‘Frankenstein’ van Mary Shelley uit 1818.

Waarom is deze afbeelding 'romantisch'?

Natuur

Het schilderij 'Schipbreuk op een rotsachtige kust' van Wijnand Nuijen is een hoogtepunt uit de Nederlandse romantische schilderkunst. De natuur is erg belangrijk en wordt vaak uitvergroot: zeer heftige stormen, zeer donkere en dreigende luchten, zeer grote bomen.

Wat is het verschil tussen de romantiek uit de 19e eeuw en onze hedendaagse opvatting van het woord 'romantiek' ?