H5 Grammatica-Zinsdelen (Samengestelde zinnen) les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica-Zinsdelen

• Hoe was de vakantie?
• 10  minuutjes lezen
• Theorie: Samengestelde zin en enkelvoudige zin
• Theorie: Het verschil tussen een hoofdzin en een bijzin
• Aan de slag!
• Afsluiting

Grammatica-Zinsdelen

Enkelvoudige zin

Een zin met één persoonsvorm

Samengestelde zin

Een zin met meer dan één persoonsvorm

Enkelvoudige zin

Samengestelde zin

Bryan heeft een mop verteld.

Ik weet dat Bryan een mop vertelt.

Samengestelde zin

• Hoofdzin + hoofdzin
• Hoofdzin + bijzin
• Bijzin + hoofdzin

Hoofdzin

Bijzin

Tussen het ow en de pv kunnen andere zinsdelen staan

Tussen het ow en de pv kunnen geen andere zinsdelen staan

De structuur van een zin

Nederland heeft veel onderzoekers voortgebracht, maar wie was de grootste?

• Persoonsvormen zoeken
• Bijbehorende onderwerpen zoeken
• Kan er iets tussen het ow en de pv staan?
• Hoofdzin + hoofdzin = nevenschikking

De structuur van een zin

Omdat hij licht beschreef als golfverschijnsel, staat Christiaan Huygens op één.

• Persoonsvormen zoeken
• Bijbehorende onderwerpen zoeken
• Kan er iets tussen het ow en de pv staan?
• Bijzin + hoofdzin = onderschikking

Quest stelde die vraag aan wetenschappers en enkele resultaten volgen hier.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin
4. bijzin + bijzin

Huygens ontdekte de ringen rond Saturnus en hij vond het slingeruurwerk uit.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin
4. bijzin + bijzin

Hoewel Antoni van Leeuwenhoek bekendstaat als uitvinder van de microscoop, heeft hij het instrument eigenlijk alleen verbeterd.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin
4. bijzin + bijzin

Lenzenslijper Baruch Spinoza werd vooral bekend doordat hij ook filosoof was.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin
4. bijzin + bijzin

De structuur van een zin

Een samengestelde zin kan ook bestaan uit drie zinnen.

Het stappenplan is hetzelfde:

• Persoonsvormen zoeken
• Bijbehorende onderwerpen zoeken
• Kan er iets tussen het ow en de pv staan?
• Bijvoorbeeld: hoofdzin + hoofdzin + bijzin

Voegwoorden

De zinnen binnen een samengestelde zin zijn aan elkaar geplakt d.m.v. een voegwoord.

• Remco leert voor Frans en Laura leert voor Engels.
• Ik ga op tijd naar bed, omdat ik moe ben.
• Nadat de scheids affloot, begon het publiek te juichen.

HOOFDZIN + HOOFDZIN

Twee hoofdzinnen kun je aan elkaar verbinden met een nevenschikkend voegwoord.

Dit zijn: en, want, maar en of.

HOOFDZIN + BIJZIN

Een hoofd- en een bijzin kun je aan elkaar verbinden met een onderschikkend voegwoord.

Er zijn veel onderschikkende voegwoorden, zoals: omdat, zodat, doordat, als, dan, hoewel, tenzij, terwijl, toen, of.

Aan de slag!

Grammatica zinsdelen H5 (samengestelde zinnen) opdr. 1 t/m 3.

blz. 148-149

HUISWERK VOOR WOENSDAG