3.3 Parallel en serie

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Parallel en serie

Terugblik

Bij een recht evenredig verband is de grafiek

1. een rechte lijn
2. een kromme lijn
3. een rechte lijn door de oorsprong

Is dit een recht evenredig verband?

1. Ja
2. Nee

Hiernaast is van drie verschillende weerstanden het U,I-diagram getekend.
Welke weerstand heeft de kleinste weerstand?

1. R1 (blauw)
2. R2 (rood)
3. R3 (groen)

Leerdoelen

• Ik kan de weerstand, stroomsterkte en spanning in een parallelschakeling berekenen
• Ik kan de totale weerstand van parallel geschakelde componenten berekenen
• Ik kan de weerstand. Stroomsterkte en spanning in een serieschakeling berekenen
• Ik kan de totale weerstand van in serie-geschakelde componenten berekenen

Maar eerst...

Voorkennis

serie

parallel

Geef van alle vier de onderstaande schakelingen aan of het een serie of een parallelschakeling is. 

Serie

Parallel

Serieschakeling

Serieschakeling

Weerstand schakelen

Weerstand serie.

Weerstanden kunnen bij elkaar opgeteld worden:

 Rtot = R1 + R2 + …

Spanningen worden bij elkaar opgeteld:

 Utot = U1 + U2 + …

Stroomsterkte is overal gelijk:

 Itot = I1 = I2 = …

Een weerstand van 12 Ohm staat in serie met een weerstand van 5 Ohm. De vervangingsweerstand is

1. 17 Ohm
2. 7 Ohm
3. 8,5 Ohm
4. Kleiner dan 5 Ohm

Wat gebeurt er met de stroomsterkte als ik een weerstand in serie toevoeg?

1. Die neemt af
2. Die blijft gelijk
3. Die neemt toe
4. Dat hangt van de weerstand af.

Parallel

In parallel splitst de stroomsterkte zich 

I​Tot​​=I​1​​+I​2​​+I​3​​+.....

Parallel schakeling

Dit is een parallel schakeling, je ziet 

meerdere stroomkringen.

Nu is de spanning overal gelijk en

wordt de stroomsterkte verdeeld.

Een 1 Ohm weerstand is parallel geschakeld met een 10.000 Ohm weerstand. De totale weerstand is ...

1. iets minder dan 1 Ohm.
2. iets meer dan 1 Ohm.
3. 5000 Ohm.
4. iets minder dan 10.000 Ohm.

In de schakeling zijn drie lampjes parallel geschakeld.

Bereken de stroomsterkte door lampje L1.

Vijf weerstanden: R1 =10 Ω, R2 = 20 Ω, R3 =30 Ω , R4 = 40 Ω en R5=50 Ω zijn
parallel geschakeld en aangesloten op een gelijkspanningsbron van 24 V.
Bereken: De stroomsterkte I1 door R1, De stroomsterkte I2 door R2.
De stroomsterkte I3 door R3, De stroomsterkte I4 door R4,
De stroomsterkte I5 door R5.

Een waterkoker met een weerstand van
2300Ω en een lamp (I = 0.3A) zijn parallel
geschakeld op een stopcontact (U = 230V).
Hoe groot is de stroomsterkte uit het stopcontact?

Aan de slag

3.3 Maken A 32-34 , B 35, 36, 38 C 39, 40, 

Welk leerdoel kan je nog niet? Geef een getal of meerdere (bijv. 3)
1. Ik kan de weerstand, stroomsterkte en spanning in een parallelschakeling berekenen
2. Ik kan de totale weerstand van parallel geschakelde componenten berekenen
3. Ik kan de weerstand. Stroomsterkte en spanning in een serieschakeling berekenen
4. Ik kan de totale weerstand van in serie-geschakelde componenten berekenen