11.1 het interne milieu - leerdoelen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H11 regeling intern milieu

11.1 leerdoelen

Ik kan

• uitleggen hoe regelkringen mijn interne milieu binnen grenzen houden.
• uitleggen hoe negatieve terugkoppeling werkt
• uitleggen hoe mijn lichaamstemperatuur wordt geregeld (incl koorts).

succescriteria

• je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: regelkring, homeostase, dynamisch evenwicht, receptoren, effectoren, temperatuurzintuig, temperatuurcentrum, zweetklieren, negatieve terugkoppeling, kerntemperatuur, vitale organen, hypothalamus, schiltemperatuur, koude- en warmtereceptoren, onderkoeling, koorts, afweerstoffen, cytokine, interne milieu, gluconeogenese.
• je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen
• je kunt de (examen)vragen over dit onderwerp goed (bijna foutloos) maken
• je weet welke binas-tabellen bij het onderwerp horen en informatie uit deze tabellen halen en gebruiken

aan de slag

1. lees 11.1 aandachtig door
2. bekijk de animaties en uitlegvideo op de volgende dia's
3. maken en nakijken opgaven 11.1
4. maak een begrippenlijst

Controleer of je alle leerdoelen beheerst/ aan alle succescriteria voldoet. Zo niet: opnieuw door de stof/ opdrachten maken/ hulp vragen. 

De volgende les (morgen) test ik jullie kennis en begrip van 11.1, alles wat jullie nog niet snappen gaan we repareren. 

Ik kan

uitleggen hoe regelkringen mijn interne milieu binnen grenzen houden.

Leg uit wat homeostase betekent.

Wat is de norm voor onze lichaamstemperatuur onder normale en gezonde omstandigheden?

Binas 87B. De zweetklieren zijn een voorbeeld van .......... in de regelkring voor het handhaven van de lichaamstemperatuur.

1. een receptor
2. een effector
3. de norm

Binas 87B. De thermoreceptoren van de hypothalamus zijn een voorbeeld van .......... in de regelkring voor het handhaven van de lichaamstemperatuur.

1. een receptor
2. een effector
3. de norm

Naast de temperatuur mag de samenstelling van stoffen in je interne milieu ook niet te veel variëren. Geef zo veel mogelijk voorbeelden van stoffen waarvan de concentraties gereguleerd worden.

Welke organen zijn betrokken bij de opname en uitscheiding van water?

Juist of onjuist. De inhoud van je maag en darmen rekenen we tot het interne milieu.

1. juist
2. onjuist

Wat is gluconeogenese?

Ik kan uitleggen hoe negatieve terugkoppeling werkt

Bekijk de afbeelding hiernaast. We zien hier een voorbeeld van een regelkring met negatieve terugkoppeling. Welke stoffen werken remmend op het (productie)proces?

Bekijk de afbeelding hiernaast. We zien hier een voorbeeld van een regelkring met negatieve terugkoppeling. Welke organen of weefsels worden geremd?

negatieve terugkoppeling

Negatieve terugkoppeling is een proces waarbij een toename van het resultaat  een remming van het proces veroorzaakt.

Ik kan uitleggen hoe mijn lichaamstemperatuur wordt geregeld (incl koorts).

Waar ligt het regelcentrum voor de kerntemperatuur? In jouw ....

Noem de vitale organen.

hart, longen, hersenen, lever

Leg uit waarom het belangrijk is dat de kerntemperatuur constant blijft.

Juist of onjuist. Een lagere schiltemperatuur heeft tot gevolg, als je niet ingrijpt, dat de kerntemperatuur ook zal dalen,

1. juist
2. onjuist

Waar liggen de receptoren voor de schiltemperatuur?
I huid
II skeletspieren
III hypothalamus

1. In I en II
2. alleen in I
3. alleen in III
4. I, II en III

Mogelijke reacties op onderkoeling zijn klappertanden, rillen, kippenvel en de doorbloeding van de huid verandert.

Gaan de kringspiertjes rondom de slagadertjes naar de huid aanspannen of ontspannen?

1. aanspannen
2. ontspannen

Je hebt koorts. Je zit in de fase waarbij je het alleen nog maar koud hebt en je moet rillen.
Wat is de norm van je kerntemperatuur?

1. 37 graden Celcius
2. hoger dan 37 graden Celcius
3. lager dan 37 graden Celcius

Welke stof veroorzaakt een verhoging van de normtemperatuur?

Je hebt nog koorts. Je zit nu in de fase dat je verschrikkelijk moet zweten en een rode kleur hebt. Wat is er aan de hand?

1. de normtemperatuur is 37 graden, je kerntemperatuur is 40 graden
2. de normtemperatuur is 40 graden, je kerntemperatuur is 37 graden
3. de normtemperatuur is 37 graden, je kerntemperatuur is 35 graden

Wat is de functie van koorts?

Waarom mag koorts niet te hoog worden en/of te lang duren?

negatieve terugkoppeling

opdrachten bespreken

Welke opgave uit 11.1 moet ik behandelen?

opgave 5
Een verkoudheidsvirus zet het afweersysteem van Antoine aan tot het maken van cytokines. Cytokines beïnvloeden de norm van het temperatuurcentrum. De grafiek geeft het temperatuurverloop bij een koortsaanval weer.
a. Wat geeft de rode lijn aan?

Een verkoudheidsvirus zet het afweersysteem van Antoine aan tot het maken van cytokines. Cytokines beïnvloeden de norm van het temperatuurcentrum. De grafiek geeft het temperatuurverloop bij een koortsaanval weer.
b. Wat is de reactie van het lichaam voor en na het kruisen van beide lijnen?

opgave 5
Een verkoudheidsvirus zet het afweersysteem van Antoine aan tot het maken van cytokines. Cytokines beïnvloeden de norm van het temperatuurcentrum.
d. Paracetamol zorgt ervoor dat de koorts daalt. Hierdoor voel je je beter. Licht toe was het effect is op de duur van de infectie?