1.4 - C - De Nederlandse Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

1.4 De Nederlandse 

Opstand

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe Nederland een onafhankelijke staat werd. 

Planning

De Republiek

Oorlog en Vrede

Huiswerk bespreken

Afsluiting

Schreef Lof der Zotheid

Begon Reformatie

Heilige Roomse rijk

Terreur in de Nederlanden

Leider van de Opstand

Koning Spanje en Nederland

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

• Bij gebrek aan een geschikte kandidaat als vorst of koning, besluiten de Noordelijke Nederlanden verder te gaan als Republiek.
• De 'baas' in de Republiek werd de Staten-Generaal, de standenvergadering.
• De zoon van Willem van Oranje, Maurits, wordt stadhouder en militair leider van de Republiek. 

De macht van de Republiek was in handen van de Staten-Generaal. De stadhouder van Holland, altijd een erfgenaam van Willem van Oranje, zou de leiding krijgen over het leger.

De landsadvocaat (later: raadspensionaris) was de belangrijkste bestuurder van de Republiek: hij zorgde voor de agenda van de vergadering en bereidde besluiten (wetten) voor.

Kaart

Oorlog en vrede

• Na 1588 werd er vooral gevochten in het oosten van de Republiek en in de Zuidelijke Nederlanden (België/Noord-Frankrijk)
• Tussen 1609 en 1621 werd 12 jaar lang niet gevochten: het Twaalfjarig bestand
• In 1648 sloten de Staten-Generaal in de Duitse stad Münster vrede met Spanje. Spanje erkende de Republiek als zelfstandig land.

De Vrede van Münster maakte niet alleen een einde aan de Tachtigjarige Oorlog tussen Spanje en de Nederlanden, maar ook aan de Dertigjarige Oorlog. Dit was een grote Europese oorlog tussen katholieken en protestanten.

De kerkelijke rechtbank die ketters moest opsporen en vervolgen:

1. Privilege
2. Bloedraad
3. Raad der Beroerten
4. inquisitie

Welke hervormer zou het waarschijnlijk eens zijn geweest met de Nederlandse Opstand?

1. Luther
2. Calvijn

Waardoor verspreidde de Reformatie snel over Europa?

1. bodes
2. nieuwe wegen
3. ontdekkingsreizigers
4. boekdrukkunst

Hoe noemen we iemand die zich baseert op de denkbeelden van de Reformatie?

1. protestant
2. katholiek
3. humanist
4. geus

Waar was Luther zo op tegen bij de katholieke kerk? (meerdere mogelijk)

1. De 95 stellingen
2. De inquisitie
3. Getrouwde geestelijken
4. Streven naar macht en geld

Wat is een andere naam voor de Nederlandse Opstand?

1. De Nederlandse oorlog.
2. De 80-jarige oorlog.
3. De grote oorlog.
4. De Spaans-Nederlandse oorlog.

De leider van de Nederlandse Opstand was...

1. Hertog van Alva
2. Maurits van Oranje
3. Filips II
4. Willem van Oranje

Wat is geen oorzaak van de Nederlandse opstand?

1. Nederlandse burgers willen stemrecht.
2. Centralisatie
3. De adel heeft minder macht.
4. Kettervervolgingen.

Hoe noem je de plaatsvervanger van Filips II in de Lage Landen?

1. Landvoogd(es)
2. Verbond der Edelen
3. Stadhouder
4. Staten-Generaal

Wat is de juiste volgorde?

1. Smeekschrift der edelen - Hagenpreken - Beeldenstorm
2. Beeldenstorm - Hagenpreken - Smeekschrift der edelen
3. Smeekschrift der edelen - Beeldenstorm - Hagenpreken
4. Beeldenstorm - Smeekschrift der edelen - Hagenpreken

Wie werd na de Beeldenstorm landvoogd over de Nederlanden?

1. Alva
2. Filips II
3. Margaretha van Parma
4. Willem van Oranje

In welk jaar werd de vrede van Munster afgesloten?

1. 1642
2. 1648
3. 1653
4. 1667

Willem van Oranje laat met dit document weten waarom het juist was om in Opstand te komen

1. Unie van Utrecht
2. Smeekschrift der Edelen
3. Vrede van Munster
4. Akte van Verlatinghe

Waarom werd Antwerpen helemaal geplunderd tijdens de Spaanse furie?

De Unie van Utrecht...

1. ...was een reactie op de Pacificatie van Gent.
2. ...werd in 1576 gesloten.
3. ...werd in 1579 gesloten.
4. ...was een overwinning voor Willem van Oranje.

Huiswerk bespreken

• We gaan het huiswerk van paragraaf 1.4 bespreken. 
• Opdracht 1, 2, 3, 4c, 8 en 9. 
• Heb je een antwoord fout? Dan verbeter je het.