wk 43 2.6 De Republiek ontstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Welkom bij geschiedenis, 

i-uur klas 2

Vandaag: Uitleg paragraaf 2.6

Binnen= beginnen:

• Ga rustig zitten .
• Laat je laptop in je tas!
• Pak alvast je schrift en leerboek en start met lezen paragraaf 2.6

Vandaag

1. Lesdoelen (5 min)
2. herhaling vorige week (5 min)
3. Uitleg paragraaf 2.6 (20 min)
4. quizvragen maken (10 min)
5. Afsluiting (5)

Leerdoel

Hoe kwam uit de Opstand de Republiek voort?

Herhaling vorige week

herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen

De Spaanse Furie was ... (?) ... van de Pacificatie van Gent.

1. de directe oorzaak
2. een indirecte oorzaak
3. een gevolg op korte termijn
4. een gevolg op lange termijn

Wat is de Spaanse Furie?

1. De plunderingen van Spaanse soldaten in Antwerpen
2. De plunderingen door de Geuzen
3. De plunderingen door de Belgen in Brussel
4. De belegering van Breda door de Spanjaarden

Wat was het plakkaat van Verlating?

1. De Spanjaarden verlieten de Nederlanden
2. De Nederlanders verlieten Spanje
3. De protestanten verlieten de katholieken
4. De Nederlandse gewesten erkenden Flips II niet langer als hun koning

§2.6 De Republiek ontstaat

Nederland was in de zeventiende eeuw een Republiek. Wat is een Republiek?

Het Plakkaat van Verlatinghe

Opstandelingen gaan opzoek naar een bondgenoot, een nieuwe vorst!

Filips II wordt afgezworen als vorst in 1581!

Het Plakkaat van Verlating - 1581

"De onderdanen zijn niet door God voor de vorst geschapen, alsof zij hem moeten gehoorzamen en als slaven dienen bij alles wat hij beveelt (...)

Wanneer hij zjin onderdanen onderdrukt, te zwaar belast en hun de vrijheden, privileges en oude gebruiken ontneemt, moet hij niet worden beschouwd als een vorst, maar als een tiran."

Wie wordt de nieuwe vorst?

Frankrijk:

• Hertog van Anjou (broer van de franse koning)
• Vond dat hij te weinig macht had.
• Overleed aan tuberculose...

Wie wordt de nieuwe vorst?

Engeland:

• Elizabeth I van Engeland
• Wilden geen oorlog met Spanje, ging dus niet bemoeien met de Nederlanden. 
• Gaf geld en soldaten aan de opstandelingen.

Wie wordt de nieuwe vorst?

Willem van Oranje?

• Was graaf van Holland en Zeeland
• Was hij de Opstand begonnen alleen om zelf vorst van de Nederlanden te worden?
• Werd doodgeschoten in Delft

Moord Willem van Oranje

• Filips II denkt dat de opstand stopt als Willem van Oranje dood is. 
• Wie hem doodt krijgt 25.000 geldstukken. 
• 71 kilo goud = 4 miljoen euro(2021)
• In 1584 wordt hij doodgeschoten door Balthazar Gerards in Delft
  
• Gerards wordt opgepakt en ter dood veroordeeld. 
  
• Gruwelijke marteling

Bron: Willem van Oranje wordt in Delft vermoord (1584). 

Zijn rechterhand, waarmee hij het moorddadige feit mede gepleegd heeft, zal met een gloeiende tang worden afgeknepen; vervolgens zal men met gloeiende tangen op verscheidene plaatsen op zijn lichaam, zoals zijn armen, benen en tenen waar het meeste vlees zit, het vlees afknijpen tot op het bot. Vervolgens vierendele men hem levend, beginnend van onder, waarna het hart uit zijn borstkas gesneden en hem in het gezicht zal worden geworpen. Ten slotte zal men zijn hoofd afhakken waarna zijn vier uiteengetrokken delen op de Haagpoort, Oostpoort, Ketelpoort en de Waterslootsepoort tentoongesteld dienen te worden. Zijn hoofd moet op een staak gespietst en vervolgens bij het voormalige huis van de prins worden geplaatst. Zijn bezittingen worden geconfisqueerd en komen aan de Heer ten goede.

Wij regeren onszelf!

De Staten-Generaal besloot in 1588

om het land te regeren:

DE REPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE NEDERLANDEN!

Staten-Generaal

Stadhouder = Maurits van Oranje, zoon van Willem van Oranje

Wat was de Staten-Generaal

STATEN – GENERAAL = Afvaardiging van leden van Gewestelijke Staten.

GEWESTELIJKE STATEN

Vergadering van elk gewest apart

RAADSPENSIONARIS

Voorzitter Staten-Generaal

STADHOUDER

Aanvoerder leger en vloot

Verder verloop van de opstand

• 1588: val van de Armada (=Spaanse vloot) ->  Verdere verliezen voor Spanje
• 1609: 12 jarig bestand door opkomst van handel
• 1621: oorlog voortgezet Maurits won hierna veel gebied --> Generaliteitslanden in de Staten Generaal
• 1648: Vrede van Munster, einde oorlog -> NL Republiek 

De Spaanse Armada!

Onoverwinnelijke vloot! (die niet zo onoverwinnelijk was...)

Bedoeld om Engeland en de Nederlanden te verslagen.
 
Verslagen door de Engelsen.

Waarom zo makkelijk?

Er was een zware storm. Filips verloor in één klap veel geld, schepen en soldaten.

12-jarige bestand

• Spanje zat financieel aan de grond.
• Nederlandse handelaren wilden graag dat de oorlog zou stoppen, want oorlog is slecht voor de handel.
• 1609: de Republiek en Spanje spreken af om 12 jaar niet te vechten. 
• Prins Maurits is boos. Waarom?

Generaliteitslanden

• Brabant, delen van Vlaanderen en Zuid Limburg werden 'generaliteitslanden'
• Deze gebieden werden bestuurd door de Staten-Generaal.
• Zijn veroverd door stadhouder Maurits

1648: Vrede van Münster

• Einde Opstand (begonnen in 1568)
•  Spanje erkende de Republiek als zelfstandige staat.
• Zuidelijke Nederlanden bleven bij Spanje.

Nederland 1579

Nederland 1648

Vrede van Münster

Het bestuur van de Republiek

Zeven onafhankelijke gewesten. 

Bestuur in de Republiek

uitgeschreven

Raadspensionaris & stadhouder

• De raadspensionaris is de voorzitter van de Staten-Generaal en dus
   de baas van het politieke bestuur
  
  
• De stadhouder is de baas over het landleger en de marine en komt
   uit de familie 'Van Oranje'

Leg uit of het vanaf het begin van de Opstand de bedoeling was een nieuwe staat te stichten.

Zet in juiste volgorde. van vroeger naar later.
1. Vrede van Munster
2. 12 jarig bestand
3. Filips 2 volgt zijn vader op.
4. Unie van Utrecht.
5. Den Briel wordt ingenomen door de watergeuzen.

Wat houdt het 12-jarig bestand in?

1. Er was 12 jaar lang geloofsvrijheid in de Republiek
2. Er werd 12 jaar alleen maar op Spaanse grondgebied gevochten
3. Er mocht alleen over zee worden gevochten
4. Er werd 12 jaar lang niet gevochten

Wat zijn Generaliteitslanden?

1. De Republiek der Verenigde Nederlanden
2. Gewesten die bestuurd worden door de Staten-Generaal
3. Landen die een eigen bestuur hadden
4. Gewesten die kozen voor de Spaanse kant

De Spaanse Armada was?

1. een groot Spaans leger om Engeland, opstandige gewesten te verslaan.
2. een groot Spaans feest gehouden in de Zuidelijke Nederlanden.
3. een invasie vloot tegen Engeland, opstandige gewesten.
4. een grote vloot met enorm veel goud uit de America's naar Spanje.

Vrede van Münster

1. Einde aan het twaalfjarig bestand
2. Het ontstaan van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
3. Spanje erkent de Republiek als onafhankelijke staat
4. De scheiding tussen Noordelijke en Zuidelijke gewesten

Ik weet wat ik moet leren voor geschiedenis

😒🙁😐🙂😃

Ik weet HOE ik moet leren voor geschiedenis

😒🙁😐🙂😃

 Alle leerdoelen van hoofdstuk 2

• Je kunt beschrijven hoe er tussen circa 1550 en 1650 een Nederlandse staat ontstond.
  
• Je kunt uitleggen hoe kritiek op de rooms-katholieke kerk tot de Reformatie leidde.
  
• Je kunt uitleggen hoe de Reformatie tot een splitsing in de kerk leidde.
  
• Je weet waardoor er in de 16e eeuw grote onrust ontstond in de Nederlanden.
  
• Je kunt uitleggen hoe die onrust in de Nederlanden tot de Opstand leidde.
  
• Je kunt beschrijven waardoor de breuk tussen de opstandige gewesten en Filips II definitief werd.
  
• Je weet hoe uit de Opstand de Republiek voortkwam.

TIP: Kijk in de studiewijzer bij documenten periode 1!

Leerdoel, vaardigheden (motieven)

Leerdoel

Je beseft dat bij historische gebeurtenissen, verschijnselen en ontwikkelingen mensen zijn betrokken die deelnemen aan de geschiedenis vanuit eigen motieven.

Bij historische gebeurtenissen, verschijnselen en ontwikkelingen zijn mensen betrokken die eraan deelnemen vanuit eigen motieven, beweegredenen. Het onderzoeken en herkennen van deze motieven geeft inzicht in de redenen waarom mensen doen wat ze doen. Dat helpt ook bij het beoordelen van de bronnen die mensen achterlaten. Mensen hadden bijvoorbeeld verschillende motieven om te protesteren tegen het Bloedplakkaat, de strenge wet tegen ketters van Karel V. Sommige mensen hadden zelf protestantse ideeën, anderen hadden gewoon medelijden met de slachtoffers van de inquisitie. Bestuurders en edelen vonden dat de strenge straffen te veel onrust veroorzaakten. Hun motief om te protesteren was dat zij het land bestuurbaar wilden houden.