5.1 Kolonies maken zich los

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 2

8.1 Hoe verloren vorsten hun macht?

5.1 Kolonies maken zich los

deel 1

1. Introductie

2. Leervragen 5.1 (deel 1)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

Tijd van televisie en computer 1950 - heden 

Wat valt op aan de kolonies van Nederland?

Waarom liggen de koloniën van NL vooral aan de rand van de werelddelen?

Welke plekken zijn een kolonie geweest van Nederland?

Leervragen

uitleggen welke invloed de Tweede Wereldoorlog had op landen met kolonies.

Aan het eind van de les kan je...

uitleggen welke invloed het einde van de Japanse bezetting had op kolonies.

Na WO2

- Veel Europese landen in puin. 

De wereldmacht kwam in handen van de winnaars van de Tweede Wereldoorlog

1. De Verenigde Staten

2. De Sovjet Unie

Keulen 1945

Wereldmacht:

Van Duitsland naar VS en SU

- Voor gelijkheid

- Ieder land een eigen bestuur: zelfbestuur. 

- Kolonies moesten worden opgegeven: dekolonisatie. 

Zelfbestuur

De supermachten vonden dat landen recht hadden op zelfbestuur. 

Europese landen moesten hun kolonies afgeven. 

In deze tijd werden veel kolonies onafhankelijk. 

Onafhankelijkheid Marokko in 1956

Afsluiting

In welk jaar startte de tijd van de televisie en computer?

1. 1940
2. 1950
3. 1960
4. 1970

Wat is de beste omschrijving van een kolonie?
Een kolonie is ...

1. een land dat zelf niet de baas is.
2. een land dat bestuurd word door een moederland.
3. een land dat een ander land bestuurd.
4. een land waarvan het bestuur in een ander land is.

Waarom wilden de Europese landen hun kolonies behouden?

1. Voor de grondstoffen en economie
2. Voor de macht en om cultuur over te brengen
3. Om de bevolking te gebruiken voor een leger

Wat betekent zelfbestuur?

1. Landen die bestuurd worden door een ander land
2. Dat het land zichzelf mag regeren en besturen
3. Landen die geholpen worden om eigen land te regeren en besturen

8.1 Hoe verloren vorsten hun macht?

Aan de slag

STAP 1

Klaar?

Huiswerk! 

Maken:

• BK: bladzijde 8-9-10 opdracht 1 t/m 3 
• KGT: bladzijde 8-9-10 opdracht 1 t/m 4
  

Hoe?

• Alleen
• Vraag? Steek je vinger op
  

Goed zo! 

maak blz 6 en 7 introductie

Vooruitblik

 

Onafhankelijkheid Indonesie en het ontstaan van nieuwe staten. 

8.1 Hoe verloren vorsten hun macht?

5.1 Kolonies maken zich los

deel 2

1. Herhaling

2. Leervragen 5.1 (deel 2)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

Herhaling vorige les

In welk jaar startte de tijd van de televisie en computer?

1. 1940
2. 1950
3. 1960
4. 1970

Wat is de beste omschrijving van een kolonie?
Een kolonie is ...

1. een land dat zelf niet de baas is.
2. een land dat bestuurd word door een moederland.
3. een land dat een ander land bestuurd.
4. een land waarvan het bestuur in een ander land is.

Waarom wilden de Europese landen hun kolonies behouden?

1. Voor de grondstoffen en economie
2. Voor de macht en om cultuur over te brengen
3. Om de bevolking te gebruiken voor een leger

Wat betekent zelfbestuur?

1. Landen die bestuurd worden door een ander land
2. Dat het land zichzelf mag regeren en besturen
3. Landen die geholpen worden om eigen land te regeren en besturen

Leervragen

uitleggen hoe de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië verliep.

Aan het eind van de les kan je...

uitleggen hoe nieuwe staten ontstonden na de Tweede Wereldoorlog.

Nederlands-Indië

Nationalisme

• 1816: Nederlands-Indië is officieel een Nederlandse kolonie

->  De Nederlanders zijn nu de baas: imperialisme  -> onderwijs

• Rijke Indonesische jongeren gingen studeren in Europa

-> Leerden over vrijheid en democratie

->Wilde zij ook voor Indonesië

• Nationalisme

-> Een onafhankelijk staat voor je eigen volk willen

-> Mensen die dit willen worden nationalisten genoemd

Nationalisme

• Nationalisten gingen samenwerken met Japan in de hoop dat Indonesië onafhankelijk zou worden -> gebeurde niet

      -> Hun leider Soekarno werd gezien als     landverrader

• Na de Japanse overgave grepen de nationalisten hun kans

-> Soekarno verklaarde Indonesië onafhankelijk op 17 augustus 1945

Soekarno

KNIL

Onafhankelijkheid 

Oorlog om onafhankelijkheid

• Nederlandse regering was geschokt

       -> Moest eerst bijkomen van de oorlog

• In 1947 en 1948 werd de KNIL(Koninklijk Nederlands-Indisch leger) weer opgebouwd en naar Indonesië gestuurd
• Hier moest de macht weer teruggegeven worden aan de Nederlanders
  
• Indonesiërs vochten terug
  

KNIL: Koninklijk Nederlands-Indisch leger

Oorlog om onafhankelijkheid

• Politionele acties

-> Nederlandse naam voor twee militaire acties tijden de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

• De Verenigde Staten en de Verenigde Naties dwongen Nederland de onafhankelijkheid te erkennen.
• Als ze dit niet deden stopte de VS met steun aan Nederland bij de wederopbouw. 
• -> 27 december 1949
  

Politionele acties van Nederland

& 

Guerrillaoorlog van Indonesiërs 

Verschil dekolonisatie Suriname en Indonesië 

Verschil dekolonisatie Suriname en Indonesië 

Indonesië: bloederige oorlog en daarna onafhankelijk. 

Suriname: in vrede en overleg gedekoloniseerd. 

Indonesie: 1949                                                             Suriname: 1975

Nieuwe staten

• Suriname was ook een kolonie van Nederland
  
• In 1975 werd Suriname helemaal onafhankelijk
  
• Veel Surinamers kozen ervoor om in 1975 naar Nederland te gaan
  

Nederlandse Antillen

• In 1954 kregen de Nederlandse Antillen ook zelfbestuur
• Maar... de 6 eilanden hebben de band met Nederland nooit helemaal verbroken
• Zelfstandige landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden: Aruba, Curacao en Sint Maarten
• Nederlandse gemeenten: Bonaire, Saba en Sint Eustatius

Israël/Palestina

WOII: Holocaust

Veel Joden vertrekken naar Palestina -> Groot-Brittannië weet niet wat ze moeten doen -> laten het aan de VN over

VN wil Israël en Palestina opdelen: Palestijnen zijn het hier niet mee eens

Israël/Palestina

15 mei 1948: Ben Goerion -> roept de staat ISRAËL uit -> Palestijnen vallen aan -> Joden zijn te sterk

Israël/Palestina

1967: zesdaagse oorlog -> Palestijnen vallen opnieuw aan met behulp van Egypte, Jordanië en Syrië. Palestijnen  verliezen weer

  

Blijft tot vandaag onrustig

Israel/Palestina

7 oktober 2023: Hamas vuurde raketten af op Israël en doodde en ontvoerde mensen

Israël reageerde door een aanval op Gaza die tot vandaag duurt

Afsluiting

Waar staat de afkorting 'KNIL' voor?

1. Koninklijk Nationaal-Indische Leger
2. Kolonie Nederlands-Indische Leger
3. Koninklijk Nederlands-Indische Leger
4. Kolonie Nationaal-Indische Leger

Waarom stopt Nederland de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië?

1. Omdat ze geen soldaten meer hebben
2. Omdat de VS anders financiële steun stopt
3. Omdat ze bang zijn voor de bevolking van Indonesië

Wie is Soekarno?

1. Hij verzette zich tegen de overheersing van India door Europeanen
2. Hij was een Japanner
3. Hij was een guerilla strijder
4. Hij riep Indonesië uit als republiek en werd de eerste president

Als landen hun koloniën kwijt raken noemen we dat?

1. afstoting
2. onafhankelijkheid
3. dekolonisatie
4. bevrijding

Sleep de juiste voormalige Nederlandse kolonie naar de juiste plek op de kaart.

Suriname

Zuid-Afrika

Indonesië

Aruba en Curacao

8.1 Hoe verloren vorsten hun macht?

Aan de slag

STAP 1

Klaar?

Huiswerk! 

Maken:

• kgt bladzijde 11-12-13 opdracht 5 t/m 9 
• BK ladzijde 11-12-13 opdracht 4 t/m 6  + herhaling 

Hoe?

• Alleen
• Vraag? Steek je vinger op
  

Goed zo! 

maak herhaling en verdieping blz 14 en 15  

Vooruitblik

 

De Koude oorlog; dichtbij maar ook ver weg.