Werkwoordspelling les 2

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Waarom de een met een -t en de ander met een -d?

Het plan verandert.

Het plan is veranderd.

Bij de eerste zin is 'verandert' de persoonsvorm. 

Bij de tweede zin is 'veranderd' het voltooid deelwoord. 

6. Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord (bnvd) 

• De tafel is gelakt. = vd > De gelakte tafel stond in de woonkamer = bnvd
  
  
• Verander de zin in 'maken'. Hoor je 'gemaakte', dan schrijf je het woord zo kort mogelijk. 
• Let wel op de uitspraak!
• De gewitte tafel, de gestrande reiziger

6. Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord (bnvd)

Let op!

• Als een voltooid deelwoord eindigt op –en, dan schrijf je die –en ook bij het voltooid deelwoord bijvoeglijk gebruikt: De kip is lekker gebraden. > De gebraden kip ruikt heerlijk.

De ovenschotel is verbrand.
De ........................... ovenschotel.

De autowrakken zijn geplet.
De ........................... autowrakken

Onze badkamer is vergroot.
De .............badkamer

bijvoeglijke gebruikt voltooid dw
De ...................... hond (bijten)

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

Verwoesten: de ........ stad

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

het (bederven) vlees

Wat is het verschil?

vergrote - vergrootte

bestede - besteedde

verbrede - verbreedde

Voorbeeldzinnen

• We kunnen de vergrote foto in de winkel afhalen.
• De fotograaf vergrootte onze foto van de bruiloft.
• Het bestede bedrag kun je declareren.
• De docent besteedde veel aandacht aan de werkwoordspelling.
• Het verbrede pad zag er goed uit.
• Gisteren verbreedde de tuinman het pad. 

7. Het tegenwoordig deelwoord

Het tegenwoordig deelwoord beschrijft iets wat aan de gang is of was. 

Vaak geeft het aan dat twee handelingen tegelijk plaatsvonden.

Ik ging lopend naar mijn werk.

Je schrijft het hele werkwoord + d(e). Bijvoorbeeld:

Rosita ziet er stralend uit.

Renske werkt graag staand.

Job rende gillend weg.

Het gapende kindje lag in de wieg.

Noteer het tegenwoordig deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
vragen: een ... meisje

Noteer het tegenwoordig deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
gillen: de ... keukenmeid

Noteer het tegenwoordig deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
spieken: het ... kindje

Verschil tussen voltooid deelwoord en tegenwoordig deelwoord bijvoeglijk gebruikt 

- een spelend kind (tegenwoordig deelwoord) > nd

- het gemaaide gras (voltooid deelwoord) > -e achter voltooid deelwoord

Schrijf beide deelwoorden zo kort mogelijk, zonder dat je uitspraakproblemen krijgt:

- de vergrote foto (zo kort mogelijk; je kunt dit ook niet anders uitspreken)

- het geschatte bedrag (geschate spreek je anders uit, dus + extra -t)

gebeurt

verhitte

beoordeeld

lopend

Er staan 4  vier werkwoorden. Maak goede combinaties. De vorm van het werkwoord is........

persoonsvorm verleden tijd enkelvoud 

persoonsvorm tegenwoordige tijd enkelvoud

voltooid deelwoord

tegenwoordig deelwoord

Nu kun je zelfstandig gaan oefenen. Wat je kunt doen:

- Maak de opdrachten die in de reader staan.

- Ga naar één van onderstaande websites en zoek daar geschikte oefeningen:

www.cambiumned.nl

www.jufmelis.nl

www.leestrainer.nl > groep VO > werkwoorden > invuloef.