Arbeid H4 (4.1 + 4.2 + 4.3 deel 1)

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom

5 vwo ECONOMIE  ||  2021-2022

Programma

• Vorige les
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Lesdoelen

Aan het einde van de les

Kun je het verschil uitleggen tussen een individuele en collectieve arbeidsovereenkomst. 

Structuur en activiteiten noemen van de organisaties van werknemers en werkgevers. 

Wat staat er in een arbeidscontract?

www.slagers.nl

Arbeidsovereenkomst

Individuele arbeidsovereenkomst.

Collectieve arbeidsovereenkomst

• Vakbond en werkgever/werkgeversbond.
• Bedrijfs-cao of een bedrijfstak-cao

Transactiekosten

Secundaire arbeidsvoorwaarden

Primaire arbeidsvoorwaarden

Loon

Scholing

Normale arbeidstijd

Verlof

Organisatie op de arbeidsmarkt

Minimumloon

Cao-afspraken

Organisatie werkgevers en vakbonden

Fnv-bondgenoten (industrie vervoer en handel) en Abvakabo (overheidspersoneel)

Werknemer - vakbond - vakcentrale

Redenen om lid te worden van een vakbond

Vakbonden komen op voor goede arbeidsvoorwaarden.

Hulp bij arbeidsconflicten.

Vakbonden geven informatie en scholing.

Korting op producten zoals verzekeringen en reizen.

Organisatiegraad

Percentage werknemers dat lid is van en bond.

Nederland: 21%

Free-ridergedrag of meeliftersgedrag

Welke strategie kies jij?

Stappenplan

1. Neem de tabel over en onderstreep de keuzes. 

2. Andere werknemers kiezen voor een lidmaatschap, als jij wel kiest voor een lidmaatschap, want 35 is meer dan 0.

Andere werknemers kiezen voor een lidmaatschap, als jij niet kiest voor een lidmaatschap, want 35 is meer dan 0.

Jij kiest voor geen lidmaatschap als andere werknemers kiezen voor een lidmaatschap, want 50 is meer dan 35. 

Jij kiest voor geen lidmaatschap als andere werknemers niet kiezen voor een lidmaatschap, want 0 is meer dan 15.

3. Conclusie: Jij geen lidmaatschap, andere werknemers wel lidmaatschap (50, 35)

Werknemers willen niet dat een lidmaatschap verplicht is, want het kost geld. Waarom zouden werkgevers niet willen dat het lidmaatschap verplicht is?

Vakbond lidmaatschap

Verplichten?

Grafische industrie is het verplicht. 

Overlegcyclus

Voorjaar Centraal Plan Bureau voorspelt ontwikkelingen --> overleg voorbereiden --> Prinsjesdag miljoenennota bekend en macro economische verkenning --> centrales overleggen met hun achterban --> werkgeverscentrales en werknemerscentrales overleggen in de Stichting van de Arbeid --> Centraal akkoord --> cao-onderhandelingen per bedrijf of per bedrijfstak 

Arbeidsconflict

Geen Centraal Akkoord veel ruimte voor onderhandeling. 

Stakingen

Werkgevers kort geding --> rechter kan de staking verbieden. 

Poldermodel: overleggen in plaats van conflict. 

Verbindend verklaren

CAO aanmelden bij ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. 

Minister algemeen verbindend verklaren. 

Economen die pleiten voor meer marktwerking zijn voor het afschaffen van het algemeen verbindend verklaren. Wat zou daar een reden voor kunnen zijn?

Loononderhandelingen

CAO: brutoloon of contractloon. 

Werknemer ontvangt het nettoloon

Secundaire arbeidsvoorwaarden

Wat zijn de 4 productiefactoren?

Productiewaarde

Omzet - inkoopwaarde

Beloning van productiefactoren. 

BBP --> bruto binnelands product --> van een heel land de productiewaarde.

Strijd tussen loon en winst.

Aan de slag

Maken H 4.1 t/m 4.8

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!

Nabespreken

Opdracht 4.2