5.1 De kerk valt uiteen

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

5.1 De kerk valt uiteen (deel 1)

Wat hebben we geleerd?

• 1. De tijd van de totale middeleeuwen van ? tot ? (geef jaartallen)
• 2. Het ontstaan van de steden kon gebeuren, omdat......?
• 3. Wat deden handelaren en ambachtslieden?
• 4. Koningen konden grotere paleizen bouwen en ridders betalen, doordat..?
• 5. De macht van de kerk nam toe, omdat.....?

5.1 De kerk valt uiteen

• Weet je welke problemen vorsten in de tijd van ontdekkers en hervormers tegenkwamen;
• Weet je welke kritiek mensen hadden op de katholieke kerk.
  
• Kun je uitleggen hoe protestantse kerken ontstonden;
  
• Kun je de strijd beschrijven die ontstond tussen katholieken en protestanten.

leerdoelen:

1500 - 1600

5.1 De kerk valt uiteen

Het rijk van keizer Karel V 

Vanaf 1500 een nieuwe periode,

vroegmoderne tijd.

Tijd van de Ontdekkers en Hervormers

Karel V regeerde toen over een groot rijk:

• centralisatie (wat was dat ook alweer?
  
• katholiek
  

Karel V was de baas van een groot gebied in Europa

Karel V

5.1 De kerk valt uiteen

Kritiek op de kerk

Maarten Luther 

Was het niet eens met de roomse kerk.

Hij vond dat de Paus te rijk was en de 
mensen in de katholieke kerk teveel 
bezig waren met pracht en praal.

Luther wilde de kerk veranderen, dit noem je

Hervormen

5.1 De kerk valt uiteen

Kritiek op de kerk

De paus en Karel V waren het niet met Luther eens. Ze wilde dat hij zijn kritiek terug nam.

Luther wilde dit niet, en mocht daarom niet meer in de kerk komen.

Luther wordt vogelvrij verklaard (wat betekent dat??).

5.1 De kerk valt uiteen

Kritiek op de kerk

Luther slaat 95 stellingen op de deur van de kerk in Wittenberg. hij was het niet eens met katholiek geloof en zo ontstond het protestantisme.

Tegenstanders van de kerk; Ketters worden gemarteld en vermoord.

Paus          Katholiek

Luther          protestant

1. Geen heiligen aanbidden. Deze stonden niet in de Bijbel.

2. Geen dure spullen meer in de kerk. Leid af van het geloof.

3. Mensen moesten minder luisteren naar geestelijken en meer kijken naar wat er in de Bijbel stond.

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

Hoofdstuk 5.1 De kerk valt uiteen

maak opdracht 1 - 2 - 3

In stilte. 10 minuten.

5.1 De kerk valt uiteen (deel 2)

5.1 De kerk valt uiteen

• Weet je welke problemen vorsten in de tijd van ontdekkers en hervormers tegenkwamen;
• Weet je welke kritiek mensen hadden op de katholieke kerk/
  
• Kun je uitleggen hoe protestantse kerken ontstonden;
  
• Kun je de strijd beschrijven die ontstond tussen katholieken en protestanten.

leerdoelen:

1500 - 1600

5.1 De kerk valt uiteen

weet je nog:

- Rijk van Keizer Karel V

- Maarten Luther

- kritiek op de Roomse kerk

- 95 stellingen

5.1 De kerk valt uiteen

De splitsing van de kerk

Veel protestanten splitsen zich af van de katholieke kerk.  we noemen dit

Hervorming / Reformatie.

Ze wilden eenvoudige diensten en eenvoudig ingerichte kerkgebouwen.

Protestanten benoemden zelf een dominee die de kerkdiensten in de volkstaal zou leiden

5.1 De kerk valt uiteen

De splitsing van de kerk

Johannes Calvijn

Maarten Luther

Niet alle hervormers zijn het met elkaar eens. Zo ontstaan er verschillende stromingen binnen de nieuwe stroming.

lutherianen        protestanten

calvinisten        gereformeerden

5.1 De kerk valt uiteen

Godsdienstoorlogen

De hervorming zorgde voor oorlog tussen katholieken             protestanten

Keizer Karel V bleef katholiek

In het Duitse rijk --> voerde oorlog tegen protestante vorsten

In NL en Spanje liet hij protestanten levend verbranden...

Ook protestante boeken werden verbrand

lees goed de leesstof tussen de vragen door.

Hoofdstuk 5.1 De kerk valt uiteen

maken vragen 4 -5 - 6 -7 - 8 - 9

Alleen overleggen met buurman/buurvrouw