Oefenen taak 4 en 5 V2A

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Verwering

Hoog in de bergen is het koud. Water dat overdag ontdooit, bevriest 's nachts weer. Het ijs wordt dikker en maakt scheuren in de stenen. Het gevolg is dat stukken steen afbreken. Dit noem je verwering.

De gevolgen van water dat stroomt.

Overdag smelt ijs aan de top van de berg. Dit water stroomt naar beneden in beekjes en rivieren. De stukken rots die van de berg afvallen, komen in het water terecht. De beekjes en rivieren nemen dit materiaal (zand, stenen) mee. Dit noem je transport.

Erosie

Rivierwater stroomt richting de zee. Het water neemt zand en stenen mee en slijt alles onderweg af. Dit noem je erosie.

Erosie door wind

Sedimentatie

Rivieren nemen materiaal mee met de stroming, helemaal tot aan Nederland. Hier stromen de rivieren langzaam. Het zand en de steentjes zakken naar de bodem en blijft liggen. Dit noem je sedimentatie.

Sedimentatie

Verwering

Erosie

Transport

Brokken steen die uit elkaar vallen.

Water dat zand en grond meeneemt.

Water dat zand en grond neerlegt.

Water dat fijn materiaal uitschuurt.

Oorzaken en gevolgen

Een oorzaak is de reden waardoor er iets gebeurt.

Een gevolg geeft aan wat het effect van iets is.

Oorzaken

Bij oorzaken stel je de waarom-vraag.

Waarom vallen er stukken steen van de berg?

Het antwoord op de vraag is dan een oorzaak.

Omdat het water bevriest en groter wordt.

Oorzaken komen altijd eerder in de tijd dan gevolgen.

Signaalwoorden voor oorzaken zijn: doordat, omdat, door, veroorzaakt, oorzaak.

Gevolgen

Een gevolg komt altijd pas later als er iets gebeurt.

De rotsen vallen van de berg ; dat is een gevolg.

Signaalwoorden voor gevolg zijn: daardoor, dus, met als gevolg, hierdoor, gevolg.

Een gevolg komt voor een oorzaak.

1. Waar
2. Niet waar

Een oorzaak geeft een reden aan.

1. Waar
2. Niet waar

Stenen die van bergen vallen, zijn een oorzaak van verwering.

1. Waar
2. Niet waar

Doordat het water smelt, stroomt er water van de berg af.
Wat is de oorzaak in deze zin?

Er ontstaan beekjes en rivieren, omdat er water van de berg afstroomt.
Wat is het gevolg in deze zin?

De rivier neemt materiaal mee, omdat het water stroomt.
Wat is de oorzaak in deze zin?

Klimaat

Het weer in Nederland is heel anders dan in Marokko.  Daar schijnt de zon vaker en valt er minder neerslag.

Als je kijkt naar het gemiddelde weer dan praat je over klimaat.

Klimaat gaat over een lange tijd en een groot gebied.

Het weer verandert elke dag.

1. Goed
2. Fout

Het klimaat verandert elke dag.

1. Goed
2. Fout

Nederland heeft een koel klimaat.

1. Goed
2. Fout

Vandaag is het klimaat zonnig.

1. Goed
2. Fout

Klimaatgrafiek

Het klimaat kun je goed laten zien in een grafiek. Je ziet hier aan de rode lijn wat de temperatuur was. Aan de staafjes kun je zien hoeveel het geregend heeft.

Gebruik de atlas.

Ga naar bladzijde 114. Hier zie je klimaatgrafieken van verschillende plaatsen. De volgende vragen gaan over die grafieken.

In welke stad regent het het meeste?

1. Paramaribo
2. Cherrapunji
3. Chennai
4. Khartoum

Waar wordt het in de winter bijna -20 graden?

1. Amsterdam
2. Khartoum
3. Irkutsk
4. Paramaribo

Waar is het nooit kouder dan 20 graden?

1. Athene
2. Irkutsk
3. Wellington
4. Chennai

En waar regent het het minste?

1. Santiago
2. Athene
3. Khartoum
4. Cherrapunji

Waarvan hangt het klimaat af?

De aarde is te verdelen in twee delen; noord en zuid. De grens ertussen noem je de evenaar.

Het klimaat wordt beïnvloed door:

•  de afstand tot de evenaar.
•  de afstand tot de Noord - of Zuidpool.
• de hoogte van een gebied.
• de afstand tot de zee.

erosie

sedimentatie

transport

verwering

evenaar

klimaat

Vrijdag 4 februari

Toets taak 4 en taak 5