Paragraaf 3.3 - Op weg naar kiesrecht voor iedereen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Wie hebben er kiesrecht in 1848?

1. Mannen mogen stemmen
2. Rijke mannen en vrouwen mogen stemmen
3. Als een man genoeg belasting betaald mag hij stemmen
4. Niemand mag stemmen

"De koning heeft alle macht"
Welk begrip hoort hierbij?

1. abolutionisme
2. nationalisme
3. feminisme
4. absolutisme

Onschendbaarheid betekent:

1. Ministers kunnen niet vervolgd worden
2. Koning is niet verantwoordelijk voor politiek
3. Koning mag niets zeggen
4. Ministers zijn verantwoordelijk voor de koning

Wie beslist?

Paragraaf 3.3 Op weg naar kiesrecht voor iedereen
Tekstboek bladzijdes 57 t/m 58

Vraag van de paragraaf 

Hoe kregen arbeiders en vrouwen invloed in de politiek?

Terugblik

• Nederland werd in 1813 een monarchie.
• Koning: Willem I
• 1840: Veel opstanden in Europa
• 1848: Er kwam een nieuwe grondwet

Terugblik

• Nederland werd in 1813 een monarchie.
• Koning: Willem I
• 1840: Veel opstanden in Europa
• 1848: Er kwam een nieuwe grondwet

Voor 1848

• De koning mocht de leden van de eerste kamer aanstellen
• De koning mocht zelf ministers aanstellen en ontslaan
• De koning had veel macht

Na 1848

• De leden van de eerste- en tweede kamer werden gekozen door rijke heren!
• Het parlement mocht ministers ontslaan
• De koning had weinig macht

Politieke stromingen

• Liberalen
• Confessionelen (Protestanten & Katholieken)
• Socialisten (Sociaal Democraten & Communisten).

Liberalen

• Rijke burgers, eerste politici
• Thorbecke 
• Overheid moet zich zo min mogelijk met het land bemoeien, alleen zorgen voor veiligheid. Zeker niet met de economie.
• Nachtwakerstaat. 

Confessionelen

• Twee stromingen: Katholieken en protestanten.
• Beleid moet zijn volgens christelijke leer.
• Beiden willen dat overheid ook bijzondere scholen (christelijke scholen) betaald.
• Beiden zijn tegen socialisten en revolutie.

Confessionelen

ARP (Protestants) Kuyper

Rooms -Katholieken

RKSP Schaepman

Protestanten

• Eerste politieke partij van Nederland: ARP (1879).
• Abraham Kuyper, 
• Stemmers: "Kleine Luyden": arbeiders die hard werkten: winkeliers, schoolmeesters, boeren.
• Kuyper wil dat zijn achterban mag stemmen.  

Katholieken

• RKSP & KVP
• Herman Schaepman
• Achtergestelde groep (alleen veel katholieken in het Zuiden). Willen zelfde rechten als protestanten.

Socialisten

• Opkomen voor fabrieksarbeiders.
• Gelijkheid
• Door middel van parlement verbeteringen voor arbeiders. 
• Sociale wetten en kiesrecht.

Socialisme (Sociaal-Democraten) 

Troelstra

Communisme 

Marx. 

Socialisme

Sociaal-Democraten

• SDAP
• Pieter Jelles Troelstra
• Opkomen voor fabrieksarbeiders.
• Gelijkheid
• Door middel van parlement verbeteringen voor arbeiders. 
• Sociale wetten en kiesrecht.

Communisme

Door middel van een revolutie willen ze alle productiemiddelen in handen hebben van de staat. 

De patroon: Ik lees daar in de krant dat jullie zoveel jute-vezels in de longen krijgt. Dat moet uit zijn. Denk jullie dat de jute mij op den rug groeit?

Oefening: 

Wie van deze mensen is liberaal? Waar kun je dat aan zien?

Feministen

• Willen gelijke rechten hebben
• Kiesrecht voor vrouwen
• Meisjes moeten door kunnen leren
• Gelijke lonen
• Aletta Jacobs

Aletta Jacobs

Eerste vrouwelijke arts

Belangrijke Feminist

Democratie

• Steeds meer mensen mochten stemmen
• 1848: Alleen rijke mannen mochten stemmen
• Eind 19e eeuw: steeds meer arme mannen kregen stemrecht
• Rond 1900: naast Liberalen ook enkele socialisten in de kamer --> sociale wetten in de politiek 
• 1917: Alle mannen kiesrecht
• 1919: Alle mannen en vrouwen kiesrecht

Vraag van de paragraaf 

Hoe kregen arbeiders en vrouwen invloed in de politiek?

Huiswerk 

Lezen paragraaf 3.3 Op weg naar kiesrecht voor iedereen 

Maken van paragraaf 3.3 in je digitale Memo vraag 3 t/m 7