H5.2 Allegorie op historie

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• vmbo b, k, t, havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 5.2 

Allegorie op historie

Inhoud

Thema en opzet                                                                    dia 2 – 6

Uitleg onderwerp en beeldaspecten                              dia 7 – 22 

Uitvoeren                                                                                dia 23 - 24 

Hoe ga je dit doen? Oriënteren: leerdoelen A-B-C      dia 25 – 26

Hoe ga je dit doen? Uitvoeren: leerdoel D                     dia 27 - 31

Criteria                                                                                     dia 27 - 31 

Uitleg technieken en materialen                                     dia 32 - 36                  

Hoe ga je dit doen? Reflectie: leerdoelen E en F         dia 37 – 38

Planning                                                                                 dia 39 

 

Beeldende vorming   leerdoelen

Je werkt 2-5 jaar aan 6 leerdoelen.

Per thema hebben deze 6 leerdoelen een andere invulling.

Per niveau heeft de invulling van de leerdoelen andere criteria

De bedoeling is dat je bewust voorstelling en vormgeving kiest en maakt om je boodschap over te brengen: communiceren met vormen

6 leerdoelen, ontwikkeling in te behalen in 2-6 jaar; 

 = elke periode via andere beeldaspecten, technieken en materialen en onderwerp

                                                                    

Thema H5.2; Allegorie op historie TE

Dit thema gaat over symbolen en personificatie van een historische periode

in een voorstelling en met de vormgeving

Onderwerp: 

personen en voorwerpen zijn symbolen uit een historische periode

Beeldaspecten: 

- Ruimte; overlapping, afsnijding, plasticiteit

- Vorm: mensfiguren, voorwerpen

- Kleur: naturalistisch kleurgebruik

- licht: lichtrichting, eigen en slagschaduwen 

- compositie: beeldvullend, 

technieken en materialen:  potlood en kleurpotlood, mengen en kleurverloop

Thema H5.2; Allegorie op historie HV

Dit thema gaat over historische gebeurtenis in symbolen, construeren, boetseren, in een voorstelling en met de vormgeving

Onderwerp: uitvergroting van kleine symbolische voorwerpen uit een bepaalde historische periode

Beeldaspecten: 

- Ruimte; open-gesloten, volume, uitstekende delen, overlapping, afsnijding

- Vorm: schaal, voorwerpen

- Kleur: naar keuze

- licht: slagschaduwen ontstaan door hoogteverschillen

- compositie; deels verzonken op een vervreemdende plek

technieken en materialen:  papier maché en plakkaatverf

Toelichting op:

het thema

het onderwerp

beeldaspecten

Allegorie

Een allegorie in de beeldende kunst is een symbolische voorstelling waarbij een idee of abstract begrip (bijvoorbeeld deugden en ondeugden) wordt verbeeld door één of meer personificaties, personen en concrete zaken.

Bijvoorbeeld een voorstelling waarin twee of meer personificaties en/of meerdere personen of figuren zijn verwerkt die met elkaar in interactie kunnen zijn. 

Al sinds de Griekse oudheid worden allegorieën gebruikt in de beeldende kunst.

In de Middeleeuwen werd de allegorie minder populair en bijna alleen nog maar gebruikt om de Bijbelse deugden en ondeugden weer te geven in de boekverluchting.

Symbolische voorstelling van een idee of een ander abstract begrip door middel van personen, concrete zaken en handelingen. Bijvoorbeeld een skelet met een zeis is een allegorie voor de dood.

Alphonse Mucha, 1900: allegorie van de seizoenen, personificaties d.m.v vrouwen

allegorie op de meetkunde

allegorie op de VOC

Allegorische voorstelling van de Amsterdamse Kamer van de Verenigde Oost-Indische Compagnie

Allegorie op de nagedachtenis van Frederik Hendrik, prins van Oranje, met het portret van zijn weduwe Amalia van Solms

Allegorie van het katholieke geloof

allegorie van Geschiedenis

Allegorie van de Franse revolutie, Jeanne-Louise Vallain, 1794-1795

Noem twee aspecten van de voorstelling of vormgeving die laten zien dat het hier om een allegorie van de Franse Revolutie gaat

•De Franse revolutionairen hingen de ideeën van de verlichting aan. De rol perkament in de hand van de figuur staat voor de verlichting (rede en kennis). Of: de Franse revolutionairen stelden een grondwet en Verklaring voor de Rechten van de Mens op, de figuur houdt deze in haar hand.

• De figuur heeft eenvoudige kleding aan / is niet van adel. De Franse Revolutie verwierp het standensysteem en had als ideaal de macht te geven aan de gewone burgers.

• De figuur ziet er zelfbewust en strijdbaar uit, ze houdt een stok omhoog met een rode muts, als teken van overwinning (de revolutionairen wonnen de strijd).

• Het gebruik van de kleuren blauw, wit en rood verwijst naar de kleuren van de Franse vlag.

Attribuut

Een attribuut is een voorwerp dat als kenteken of onderscheidingsteken dient. Het attribuut dient om een bepaald persoon te kunnen identificeren, meestal is dit een heilige. Een bekend attribuut is de weegschaal die verwijst naar gerechtigheid.

Claes Oldenburg: voorwerp - vervreemding

Claes Oldenburg, 1929-2022, was een Zweeds-Amerikaans beeldhouwer, schilder en graficus. Zijn werken behoren tot de popart.

Hij was een meester in vervreemding: kleine voorwerpen uitvergroten en op een bijzondere plek plaatsen, voorwerpen van heel ander materiaal maken.

Zijn werken roepen vaak een glimlach op maar zijn zeer geraffineerd van opzet: ze zetten het brein op het verkeerde been of historie op de kop

Papier maché

In de 18e eeuw zijn er met name door de engelse veel meubels gemaakt van papier-mache. Vanaf de 19e eeuw is papier mache zich gaan vespreiden over de rest van Europa. Op dat moment zijn er bijvoorbeeld complete interieurs gemaakt voor het kasteel in Ludwigslust. Ook in Nederland is het plafond van Paleis Soestdijk ook van papier-mache gemaakt. Het plafond van het station in Groningen ook. Het mengsel dat in deze tijd werd gemaakt is helaas verloren gegaan. Deze papier-mache was nog sterker dan de papier-mache die we vandaag de dag nog kennen.

Belangrijkste uitwerkingen beeldaspecten bij dit thema

Vorm:        symbolen - mensfiguren - attributen

Ruimte:     afsnijding -overlapping - volume - plastciteit             

Licht:         lichtrichting - slagschaduwen - eigen schaduwen 

Kleur:        naar keuze       

Compositie: beeldvullend - symbolen verbeelden samen een gebeurtenis

Uitvoeren: Allegorie op historie TE

Je kiest een historische periode uit het geschiedenisboek

Je kiest kenmerken die de periode duidelijk maken / een rol spelen

Je tekent kenmerken door middel van personificatie; een mensfiguur toont het

Je tekent kenmerken door middel van symbolische voorwerpen / dingen

Je voegt 2 personificaties en 3 symbolische voorwerpen samen in 1 situatie

Je tekent de situatie op een kenmerkende binnen of buitenlocatie

Materialen en technieken:

Je tekent realistische herkenbare vormen, mensfiguren en voorwerpen

Je werkt de vormen uit in kleurpotlood

Je mengt de kleuren in laagjes met elkaar

Je tekent lichtrichting door eigen- en slagschaduwen

Uitvoeren: Allegorie op historie HV

Je kiest een historische periode uit het geschiedenisboek

Je kiest kleine voorwerpen die symbool staan uit die tijd

Je kiest een bevestigingsplek in en om de school waar het vervreemdend werkt

Je maakt elk voorwerp sterk uitvergroot met papier maché minimaal 75 x75 cm

Materialen en technieken:

Je construeert een skelet van karton en of ballon en schilderstape 

Je boetseert en construeert de vorm met papier maché

Je beschildert de vorm met acryl of plakkaatverf egaal dekkend

Week 47: 

Oriënteren; leerdoel A-B-C

Hoe ga jij dit doen?

Tekenen

Oriënteren; leerdoelen A-B-C

noteer op het werkblad

wat ga je maken:  

welke periode;

hoe ga je de periode uitbeelden:

welke personificaties, welke voorwerpen, welke locaties

teken je ideeschets 

teken je fragmentschetsen van onderdelen

Week 48 – 03:   

Leerdoel D: uitvoeren

thema: Allegorie van de historie TE

Teken de situatie met de personificaties en de voorwerpen op de locatie

Werk het uit in kleurpotlood met lichtrichting en kleurverloop

Hoe ga jij dit doen?

Uitvoeren: Allegorie van de historie  TE

Maak je werk op A3 papier, bij tempotwijfel op A4

Teken de situatie met de personificaties

voeg de voorwerpen en de locatie toe

Teken lichtrichting, eigen- en slagschaduwen

Werk alles uit in kleurpotlood:

in kleurverloop en meng kleuren in laagjes met elkaar

Criteria Allegorie op de historie TE

Je toont kenmerken van een gekozen historische periode in een tekening

Je toont de kenmerken in  2 personificaties

Je toont de kenmerken in minimaal 3 voorwerpen

Je toont een situatie waarin de personificaties en de voorwerpen samen zijn

Je toont een achtergrond, binnen of buiten, kenmerkend voor de periode

Je tekent herkenbaar en realistisch

Je kleurt kleurverloop

Je mengt kleurpotloden in laagjes met elkaar

Je toont lichtrichting met eigen - en slagschaduwen

Hoe ga jij dit doen?

Uitvoeren: Allegorie op historie  HV

Maak het skelet van de vorm met karton, 

ballon en schilderstape minimaal formaat 75 x 75 x 75 cm

Zorg voor bolle en vlakke vormen

Omwikkel het skelet met minimaal 2 lagen papier maché

Schilder het voorwerp in naturalistische kleuren egaal dekkend

Bevestig het voorwerp op de uitgekozen locatie

Criteria allegorie op historie HV

Je maakt een voorwerp die symbool staat voor een bepaalde historische periode

Je zorgt ervoor dat het voorwerp volume heeft; bolle en vlakke delen

Je maakt een klein voorwerp sterk uitvergroot naar minimaal 75 x 75 x 75 cm

Je construeert een voorwerp skelet van karton en of ballon en schilderstape

Je construeert en boetseert de vorm met min. 2 lagen papier maché

Je zorgt ervoor dat het voorwerp sterk lijkt en zeer herkenbaar is

Je schildert het voorwerp in naturalistische kleuren

Je bevestigt het voorwerp op de uitgekozen vervreemdende plek

technieken en materialen

Week 4:   

Reflecteren; leerdoel E en F

Hoe ga jij dit doen?

Reflecteren: leerdoelen E en F

bespreek het gemaakte werk met je klasgenoten aan tafel

vul de beoordelingslijst in

klassikaal tips en tops bespreken

Werken aan de leerdoelen BV

Planning:

Thema 2:   13 werklessen + 1 reflectie

Wk 47.            introductie + oriënteren 2 lessen

WK 48-03      werkstuk maken  8 lessen

Wk 50+51:      toetsweek / soms ook werklessen

Wk 52+1:         vakantie

wk 2 +3 :          werkstuk maken 4 lessen

Wk 4:               1 les afronden werkstuk

                          1 les reflectie