Zorg voor de ademhaling: het ademhalingsstelsel, tracheostoma en tracheacanule.

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Ademhalingsstelsel, tracheostoma en tracheacanule

Doelen

Aan het eind van de les kun je uitleggen:

- hoe het ademhalingsstelsel werkt

- wat veelvoorkomende ademhalingsproblemen zijn

- wat een tracheostoma is

- wat een tracheacanule is

- hoe je een tracheostoma en een tracheacanule verzorgt

Ademhaling

Zoek het antwoord op de volgende vraag:
Wat is de functie van de bovenste luchtwegen?

1. Zuiveren, verwarmen en bevochtigen van lucht die binnenkomt
2. Zorgen voor een goede luchttoevoer naar de luchtpijp
3. Ervoor zorgen dat er geen voedsel in de longen komt
4. A, B en C zijn juist

Functie van de onderste luchtwegen

Het uitwisselen van zuurstof en koolzuurgas, tussen lucht en bloed.

Longblaasjes (alveoli)

Aandoeningen aan de luchtwegen

- Hyperventilatie: Versnelde ademhaling. Teveel afgifte van koolzuurgas waardoor de bloedvaten vernauwen. Gevolg: minder zuurstof naar de organen.

- Apnoe: Letterlijk: ademstilstand. Duurt minimaal 10 seconde. De hersenen geven te weinig prikkels tot ademen. (slaapapnoe)

- Longontsteking: Pneumonie. Ontsteking van longblaasjes en omliggende weefsels. 

Aandoeningen aan de luchtwegen

- COPD: Vernauwde luchtwegen door emfyseem en/ of chronische bronchitis. Elasticiteit van de longblaasjes is verloren gegaan. Er blijft lucht achter in de longen waardoor er minder verse lucht in kan. (roken)

- Longembolie: Afsluiting van longslagader(s) door een bloedstolsel. De long krijgt te weinig bloed.

- Pneumothorax: Klaplong. Lucht tussen longvlies en borstvlies waardoor het vacuüm verbreekt. Long kan niet meer ontplooien.

Apnoe

COPD

Hyper-

ventilatie

Long-

embolie

Pneumo-

thorax

Klaplong

Blokkade door

bloed-

stolsel

Ademstilstand

Kapotte 

Long-blaasjes

Snelle 

adem-

haling

Tracheostoma, tracheacanule

Tijdelijk of permanente, kunstmatige opening in de luchtpijp. 

De opening zelf noem je een tracheostoma, het maken van de opening noem je een tracheotomie.

Indicatie: obstructie van de luchtwegen, kanker, ontwenning van de beademing.

Je houdt de opening open met een tracheacanule.

 

Tracheostoma (eindstandig)

Tracheotomie (niet - eindstandig) 

Tracheotomie

Openen van de trachea via de hals

reversibel

Dreigende verstikking doordat de larynx dicht zit

Langdurige beademing

Farynx en larynx zijn nog intact

 

Tracheostoma (eindstandige tracheotomie)

Blijvende verbinding in de hals doordat de trachea in de huid van de hals wordt gehecht

irreversibel

Na een laryngectomie, bijv. bij strottenhoofdkanker

Geen stembanden meer doordat de larynx is verwijderd epiglottis en stembanden onderdeel van larynx, door uitgeademde lucht worden de stembanden in trilling gebracht)

Tracheacanule

Kunststof of zilver.

Met of zonder binnen-canule.

Kunstneus.

Cuff.

Bij een blijvende tracheostoma hoeft geen canule te worden gebruikt. Kraakbeenringen van de luchtpijp, houden de stoma open.

Aandachtspunten bij de verzorging

- Pas geplaatst: lekkage wondvocht. (cuff)

- Gebruik een splitgaas: huidbescherming

- Geen zalf of poeder rond tracheostoma: infectie bij inademen

- Druppelen met fysiologisch zout: indrogen sputum voorkomen

- Binnen-canule elke vier uur reinigen met warm, stromend water en gaasjes

- Open verbinding met de longen: Zorg voor een stofvrije ruimte

- Observeer vochtbalans en voedingstoestand

- Zorgvragers hoesten via de stoma (gaasje)

- Observeer de ademhaling.

Hoe noem je de opening in de luchtpijp?

1. Tracheostoma
2. Tracheotomie
3. Tracheacanule
4. Cuff

Wat is de functie van de Cuff?

1. voorkomt inlekken van wondvocht
2. Voorkomt dat er stof in de longen komt
3. Houdt de canule op zijn plaats
4. A, B en C zijn juist

Wat heb je geleerd vandaag?

Volgende les:

Zorg voor de ademhaling:

- Toedienen van zuurstof

- Uitzuigen mondkeelholte 

Lees: hst. 14 blz. 179 (vanaf 14.4.2) t/m 186 (tot 14.6.2).