Les 1 Anatomie en fysiologie longen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Luchtwegen en Longen

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat verstaan wordt onder het ademhalingsstelsel.

Je kunt samenvatten wat de functie van het ademhalingsstelsel is en hoe de ademhaling bij een zorgvrager verloopt.

Je kunt samenvatten wat de bouw en functie is van de neus, de keelholte en het strottenhoofd.

Je kunt samenvatten wat de bouw en functie is van de luchtpijp, de luchtpijptakken, de longen, longkwabben en de longblaasjes.

Ademhalingsstelsel

Neusholte 

Neusharen houden grote stofdeeltjes tegen.

De neusholte is bekleed met neusslijmvlies. 

Neusslijm: kleine stofdeeltjes en 

ziekteverwekkers blijven kleven aan het slijm.

Trilharen: Verplaatsen het slijm naar de keelholte

Reukzintuig: zit boven in je neusholte

Mondholte

Mondholte meer lucht inademen in een korte tijd

Functie: Klank vorming zoals zingen en fluiten 

Nadeel: geen zuivering, bevochtiging, 

verwarming, keuring

In de neusholte wordt de ademlucht:

1. Gedroogd, verwarmd, gereinigd en gekeurd
2. Bevochtigd, gekoeld, gereinigd en gekeurd
3. Gedroogd, gekoeld, gereinigd en gekeurd
4. Bevochtigd, verwarmd, gereinigd en gekeurd

Keelholte en strottenhoofd

In de keelholte zitten de huig en het strottenklepje.

De huig: sluit de neusholte af als je voedsel inslikt. 

De strottenklep:sluit de luchtpijp af.

In het strottenhoofd zitten de stembanden.

Bij ademhalen is...

1. Zowel de huig als het strotklepje is dicht
2. De huig is open het strotklepje is dicht
3. zowel de huig als het strotklepje is open
4. De huig is dicht, het strotklepje is open

De huig sluit de luchtpijp af tijdens het slikken..

1. Juist
2. Onjuist

De functie van de huig is:

1. De neusholte afsluiten tijdens ademen
2. De neusholte afsluiten tijdens slikken
3. De luchtpijp afsluiten tijdens ademen
4. De luchtpijp afsluiten tijdens slikken

Luchtpijp en bronchiën

De luchtpijp is een holle buis die aansluit op het strottenhoofd.

Kraakbeenringen: zorgen voor de stevigheid van de luchtpijp.

De luchtpijp is bedekt met slijmvlies met trilhaartjes.

Bronchiën 

De luchtpijp splitst zich in 2 takken: de hoofdbronchiën

Ze vertakken zich in steeds kleinere buisjes  (bronchiolen) en eindigen in longblaasjes

Bronchiolen: geen kraakbeen, inademing verwijden en uitademing vernauwen deze  bevordert de uitdrijving van lucht

De wanden van de bronchiën 

en longblaasjes zijn bedekt met slijmvlies

Longblaasjes

Longblaasjes: gaswisseling via dunne haarvaten en dunne wand longblaasjes.

Afgeven van koolzuurgas (kooldioxide)  en het opnemen van zuurstof

 

De kleinste luchtwegen zijn de:

1. Trachea
2. Bronchiën
3. Bronchiolen
4. Carina

De carina is het onderste deel van de luchtpijp

00:00

Hoe worden de vertakkingen van de luchtpijp genoemd

De longblaasjes

1. geven slijm af
2. zorgen voor bescherming van de longen
3. nemen zuurstof op

Longen

Rechterlong drie longkwabben

Linkerlong twee longkwabben

Longvliezen (pleura)

Longvlies (pleura visceralis) dubbelvlies , daartussen pleuravocht waardoor beide bladen tov elkaar kunnen schuiven. 

Borstvlies (pleura parietalis): vlies dat grenst aan borstholte.

Pleuraholte:  ruimte tussen het long- en borstvlies die gevuld is met dun pleuravocht

Een long is elastisch en wil van zichzelf inklappen, maar dat gebeurt niet door de onderdruk (negatieve druk) tussen de longvliezen aan de binnenkant van de borstwand. De ruimte tussen de longvliezen (pleurale ruimte) is één gesloten, luchtledig geheel. Daardoor maken het longvlies en het borstvlies overal goed contact met elkaar. Ze laten de longen als het ware aan de borstwand ‘plakken’. Je longen kunnen zo de ruimte maximaal vullen. Er kan alleen lucht in de pleurale ruimte komen als er ergens een opening is. Deze opening kan ontstaan van buitenaf of van binnen. Dan wordt het systeem, waarbij het longweefsel door de onderdruk in de pleuraholte tegen de borstwand ‘geplakt’ zit, onderbroken. De pleuraholte wordt gevuld met lucht en de long klapt in.

00:15

De longen zijn omgeven door vliezen hoe heten deze

00:27

hoe heet het vocht tussen de twee vliezen

01:58

Om de longblaasjes zitten

1. bloedvaatjes
2. spiertjes

00:55

Waarvoor dienen het slijmvlies en de trilhaartjes in de luchtpijp

1. Isolatie
2. Bescherming

Ademhaling

Ventilatie komt tot stand door:

Inademen (inspiratie)

Uitademen (expiratie)

Middenrif (diafragma)

Gespierde/pezige plaat

Scheidt borstholte/buikholte

Longen zitten vast omdat het borstvlies met het diaframa vergroeid is

Gassen bij inademing:

78% Stikstof

21% Zuurstof

1% Overig

0,3% kooldioxide

Waterdamp wisselt

Ademhalingscentrum

Ligt in  het verlengde merg van de hersenstam. 

Meestal automatisch.

  

Spieren die een rol spelen bij de ademhaling:

middenrif (diafragma)

de spieren van de buikwand

de tussenribspieren

spieren boven het sleutelbeen

Hulpademhalingsspieren

Ademcentrum

Ademcentrum reguleert de diepte en frequentie

Ademcentrum wordt via zintuigcellen (chemoreceptoren) in de wand van de halsslagaders geïnformeerd 

Zintuigcellen

(chemoreceptoren)

Chemoreceptoren gevoelig voor CO2 van het bloed

Als CO2 stijgt gaat het ademcentrum versnellen

Daalt CO2 gaat het ademcentrum remmen

Koolzuur = Koolstofdioxide = (CO2)

Verhoogde ademhaling

Je blaast te veel koolzuurgas per minuut uit. 

Koolzuur daalt in je bloed (zuurgraad verstoord)

 

Klachten: kortademigheid, duizeligheid en stijfheid van spieren. 

Verlaagde ademhaling

Koolzuurgehalte in het bloed stijgt en zuurstofgehalte daalt. 

Klachten: hoofdpijn bij wakker worden, sufheid en gebrekkige eetlust.

Ademhalingsfrequentie

baby: 30 tot 40 keer per minuut;

kind 2 tot 12 jaar: 20 tot 25 keer per minuut;

tiener: 12 tot 20 keer per minuut;

volwassene: 12 tot 18 keer per minuut

00:29

Hoe wordt het middenrif ook genoemd

00:42

Als het middenrif omlaag gaat wordt de inhoud

1. groter en stroomt er lucht in de longen
2. kleiner en perst het lucht uit de longen

00:56

wanneer wordt lucht uit de longen geperst

1. als het middenrif omlaag gaat
2. als het middenrif omhoog gaat

01:16

Hoe heten de schijven die je luchtpijp openhouden

1. luchtbeenschijven
2. wervelschijven
3. kraakbeenschijven

01:31

wat zit aan het eind van de bronchien

HIKKEN

Hikken komt doordat het middenrif zich plotseling krampachtig samentrekt.

Er ontstaat een geforceerde inademing. 

De hik ontstaat gemakkelijker door te snel te eten of te drinken. De hik ontstaat gemakkelijker bij het eten van sterk gekruid voedsel. Ook het drinken van koolzuurhoudende dranken en alcoholische dranken kan de kans op het ontstaan van de hik vergroten, net als roken. In periodes van stress en spanning neemt de kans op het ontstaan van de hik toe. Net als bij sterke wisselingen van de omgevingstemperatuur. Ook zwangerschap maakt de kans op het ontstaan van de hik groter.

Maken

Verpleeg, verzorgingshuizen, thuiszorg 1 N3

Module 7 Zorgvragers met aandoeningen aan longen en luchtwegen

22 Anatomie en fysiologie van longen en luchtwegen

Verwerkingsopdrachten 1 t/m 5, 7