2.2 Slechte arbeidsomstandigheden en urbanisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat waren de werk- en leefomstandigheden in de snel groeiende steden tijdens de Industriële Revolutie?

Stoommachine

rond 1764 

• De eerste werkende stoommachine van de Industriële Revolutie was die van Thomas Newcomen rond 1705
• Pas door de verbeteringen van James Watt kon de stoomachine pas echt worden ingezet

De Engelsman James Watt voerde een aantal belangrijke veranderingen door in Newcomen's stoommachine waardoor het gebruik en de inzet makkelijker werden.

Veranderingen door 

de stoommachine 

• Leegpompen van mijnen, waardoor je dieper de grond in kunt (grondstoffen)
• Oude energiebronnen (wind-, spier- en waterkracht) worden langzaam vervangen
• Stoommachine is overal te plaatsen, niet alleen aan het water

Doordat de vraag naar delfstoffen (ijzer en steenkool voor de machines) sterk toenam, moest er steeds dieper worden gegraven. Met stoommachines werd het grondwater weggepompt.

Slechte arbeidsomstandigheden

Bekijk het filmpje op de volgende slide. 

Klik na het filmpje door en vul de woordwolk in voor het onderwerp 'werken in de fabriek'

Werken in de fabriek

Tegengestelde belangen

Fabriekseigenaren wilden investering terugverdienen en winst maken

Lage loonkosten

Meer winst

Slechte arbeidsomstandigheden

Urbanisatie

De stad groeit als kool

Tot 19e eeuw verschil stad en platteland duidelijk

Door Industriele Revolutie veranderde dit:

Fabrieken aan water op platteland voor energie uit water

Urbanisatie 2

De stad groeit als kool

Als er stoommachines komen, worden fabrieken in de stad gebouwd.

Gevolg: forse groei steden

= urbanisatie

Fabrieken vestigen zich bij grondstoffen of energiebronnen

Waar wonen de arbeiders?

Ieder doet maar wat

Steden werden snel gebouwd, zonder plan

Gevolg: volle, vieze steden

Klopt deze zin?
'Tot de 19e eeuw was het verschil tussen stad en platteland niet duidelijk te zien.'

1. Ja
2. Nee

Waardoor ontstaat urbanisatie?

1. Het plaatsen van een waterrad
2. Het plaatsen van fabrieken aan water
3. De toepassing van de Spinning Jenny
4. De toepassing van de stoommachine

Wat is urbanisatie?

1. Verstedelijking
2. Verlandsing
3. Huisnijverheid
4. Liefde voor het vaderland

Waar vestigden fabrieken zich vooral?

1. Op het land
2. Bij energiebronnen
3. Bij een rivier
4. In Amsterdam

Oefenen met spotprenten

Boek: paragraaf 2.6

Maak opdracht 1 en 2.