Strafrecht: berechting

Strafrecht: berechting

Nakijken

De volgende opdrachten van bladzijden 40-43: 

4, 7, 9, 10, 12 en 13

Leerdoelen

1- Je kan de verschillende stappen van een rechtszaak benoemen en uitleggen.

2- Je kan uitleggen welke personen welke rollen en taken hebben tijdens een rechtszaak.

3- Je kan de verschillende strafuitsluitingsgronden uitleggen en met elkaar vergelijken.

4- Je kan de verschillende soorten straffen benoemen en uitleggen.

5- Je de doelen van straffen met elkaar vergelijken.

Feitje van de dag

In hoeveel rechtszaken deden rechters uitspraak in het jaar 2023 in Nederland?

www.rechtspraak.nl

Belangrijke personen

Rechter(s)

Verdachte

Officier van Justitie (OvJ)

Advocaat

Getuigen

Slachtoffer(s)

Verloop rechtszaak

1- Controleren van persoonsgegevens

2- OvJ leest de aanklacht voor

3- Verhoren van eventuele getuigen en deskundigen

4- Verhoring van de verdachte door OvJ en de rechter

5- OvJ legt uit wat hij ervan vindt en eist een straf (requisitoir)

6- De advocaat van de verdachte mag spreken (pleidooi)

7- Laatste woord is voor de verdachte

8- Uitspraak door de rechter (vonnis)

Strafuitsluitingsgronden (1)

Rechtvaardiging: gepleegde feit niet meer strafbaar door bijzondere omstandigheden.

-Noodweer

-Overmacht-noodtoestand

-Ambtelijk bevel

Strafuitsluitingsgronden (2)

Schulduitsluiting: wel strafbaar feit, maar dader heeft geen schuld.

-Psychische overmacht

-Noodweerexces

-Ontoerekeningsvatbaarheid

-Afwezigheid van schuld

Op een rijtje, waarom straffen we?

• Wraak en vergelding
• Genoegdoening
• Afschrikking van de dader
• Preventie
• Beveiliging van de samenleving
• Handhaving van de rechtsorde
• Voorkomen van eigenrichting 
• Heropvoeding van de dader

Vroeger

-Wraak was vaak het belangrijkste doel van straffen.

-Geen geschreven wetten.

-Later werd het voornaamste doel afschrikking, als voordeel voor de machthebbers.

-In het openbaar gestraft.

Nu

-Doodstraf afgeschaft.

-Lijfstraffen werden vervangen door gevangenisstraffen.

-Later werd resocialisatie een belangrijk uitgangspunt.

-Discussie tegenwoordig over effectiviteit van straffen.

Soorten straffen (Hoofdstraf)

-Geldboete -> niet betaald? -> alsnog de gevangenis in.

-Hechtenis -> bij overtredingen, maximaal 1 jaar in Huis van Bewaring.

-Gevangenisstraf -> bij misdrijven, van 1 dag tot 30 jaar, of levenslang. -> dan alleen bij gratie van de koning eventueel vrij.

-Taakstraf -> maximaal 240 uur onbetaald werk. Bij jeugd kan het ook een leerstraf zijn.

Soorten straffen (bijkomend)

-Een bijkomende straf heeft altijd te maken met het gepleegde strafbare feit.

-> voorbeeld afnemen van rijbewijs bij dronken achter het stuur te hebben gezeten.

-> voorbeeld is 'openbaar maken van de uitspraak'. Bijvoorbeeld bij oplichting. 

Soorten straffen (maatregelen)

-Of bescherming voor de samenleving of bescherming voor de dader zelf. 

->TBS is een bekende maatregel die in Nederland kan worden opgelegd. Als iemand 'niet of minder toerekeningsvatbaar' is. 

-> Andere maatregel is het afpakken van spullen die door criminele activiteiten is 'verdiend'. 

LessonUp

Ga naar LessonUp en voer je eigen naam en de code in.

Hoe heet de oproep dat iemand voor de rechter moet verschijnen?

1. Oproep
2. Dagvaarding
3. Verzoek
4. Recht-roep

Wie leest de aanklacht voor waarvoor de verdachte aanwezig is?

1. Rechter
2. Advocaat van slachtoffer of nabestaanden
3. Officier van Justitie
4. Advocaat van verdachte

De OvJ wil namens de/het ............... bewijzen dat de verdachte schuldig is.

1. Overheid
2. Slachtoffer
3. Rechters
4. Advocaat van slachtoffer

De OvJ en de rechter(s) komen door verschillende deuren naar binnen. Waarom is dat?

1. Omdat op deze manier duidelijk is dat ze niet van dezelfde partij zijn.
2. Omdat rechters dit liever willen ivm privacy.
3. Omdat de OvJ alleen wil zijn voor de rechtszaak.
4. Omdat dit gewoon traditie is.

Wat is de eerste fase van een rechtszitting?

1. Benoemen van de aanklacht door de OvJ
2. Het oproepen van getuigen
3. De verdachte laten zeggen wat hij/zij wilt
4. De persoonsgegevens controleren van de verdachte

Moet een verdachte de waarheid vertellen?

1. Ja
2. Nee

Moet een getuige de waarheid vertellen?

1. Ja
2. Nee

Wie geeft in een rechtszaak de strafeis?

1. De rechter
2. De advocaat van de nabestaanden
3. Het slachtoffer
4. De OvJ

Het laatste woord in een rechtszaak (voordat die afgerond wordt) is voor ........?

1. De rechter
2. De OvJ
3. Het slachtoffer
4. De verdachte

Hoe heet de uitspraak van een rechter in een rechtszaak?

1. Oordeel
2. Veroordeling
3. Vonnis
4. Rechterlijke uitspraak

Hoeveel rechtbanken zijn er in Nederland?

1. 11
2. 12
3. 21
4. 22

Je bent als verdachte schuldig als de rechter op 3 vragen 'ja' kan zeggen.
Welke van de volgende vragen hoort daar NIET bij?

1. Gaat het om een strafbaar feit?
2. Is het strafbare feit erg genoeg?
3. Heeft de verdachte het gedaan?
4. Is de verdachte strafbaar?