Hoofdstuk 2. 1,2,3 - Rechtsstaat, democratie of dictatuur?

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Politiek

Hoofdstuk 2.1

Rechtsstaat en dictatuur

Planning

Start opdracht

Lesdoelen

lezen / instructie 

Aan het werk

Bespreken gemaakte werk

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

- Ik kan de vier kenmerken van een rechtsstaat benoemen en uitleggen

- Ik kan met voorbeelden het verschil uitleggen tussen rechten en plichten

Rechtsstaat

Een land waar de rechten en plichten van burgers én de overheid zijn vastgelegd in de wet. 

2.1

1.  Grondwet

Belangrijkste rechten en plichten van burgers en de overheid

Hoe de overheid en de burgers met elkaar om moeten gaan. 

Hoe een regering gekozen worden. 

Belangrijkste rechten en plichten van burgers worden hierin verteld 

2. Grondrechten 

Belangrijkste rechten voor burgers die in onze samenleving gelden 

Artikel 1: discriminatie verboden

vrijheid van godsdienst 

persvrijheid 

Belangrijkste rechten voor burgers die in onze samenleving gelden 

3 .Rechtsbescherming

Burgers worden beschermt tegen een te grote overheidsmacht en tegen willekeur door de overheid

Ook de overheid moet zich aan de wet houden

Op dezelfde manier behandeld en bestraft worden.

Burgers worden beschermt tegen een te grote overheidsmacht. 

Ook de overheid moet zich aan de wet houden

4. Onafhankelijke rechterlijke macht 

Een rechter kijkt alleen naar wat er in de wet staat en laat zich door niemand beïnvloeden. Doet ook uitspraken tegen een minister of andere bestuuder

macht van een land mag niet in de handen van een persoon vallen, daarom is er een onafhankelijke rechter

5. Rechtstaat = altijd democratie

Staatsvorm waarbij burgers invloed hebben op de besluiten van de politici

Burgers hebben invloed over besluiten van politici 

Maken test jezelf

Wat ga je doen?  maken blz. 17 1t/m 4

14 & 15

Hoe ga je dat doen?  Overleg met de persoon naast je

Hulp nodig bij het maken?  Kijk in de tekst blz. 17

Tijd: 15 min

Klaar?  Ga zelfstandig beginnen aan 2.2

Politiek

Hoofdstuk 2.1

Rechtsstaat en dictatuur

Planning

Start opdracht

Lesdoelen

lezen / instructie

Aan het werk

Bespreken gemaakte werk

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

- Uitleggen wat een parlementaire democratie is

- Uitleggen wat de kenmerken van een parlementaire democratie zijn

- Wat de verschillende machten van de trias politica  inhouden 

Parlementaire democratie

Macht ligt namens de burgers 

bij het parlement,

in ons land de Eerste en de Tweede Kamer.

2.2

Parlementaire democratie 

• Vrije en geheime verkiezingen 
• Parlement 
• Meerderheid van de stemmen 
• Grondwet

Trias politica

Wetgevende macht; 

Stelt wetten vast waaraan burgers en de overheid zich moeten houden.

Uitvoerende macht

Zorgt ervoor dat eenmaal goedgekeurde wetten worden uitgevoerd.

Rechterlijke macht

De rechterlijke macht beoordeelt of wetten goed worden nageleefd.

Maken van opdrachten

Wat ga je doen?  op Blz. 19

opdracht 5 t/m 8

Hoe ga je dat doen?  Overleg met de persoon naast je

Hulp nodig bij het maken?  Kijk in de tekst blz. 18

Tijd: 15 min

Klaar?  begin met 2.3

Politiek

Hoofdstuk 2

Rechtsstaat en dictatuur

Planning

Start opdracht

Lesdoelen

lezen / instructie

Aan het werk

Bespreken gemaakte werk

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

- Ik kan de 5 belangrijkste kenmerken van een dictatuur benoemen en deze uitleggen

- Ik kan 2 voorbeelden noemen van dictaturen

Dictatuur

Een land waar maar één man of een kleine groep mensen aan de macht is.

Kenmerken van een dictatuur

• De bevolking heeft geen (politieke)grondrechten
• Er is geen persvrijheid maar censuur
• Geen onafhankelijke rechtspraak

Geen democratie en rechtsstaat

• Eén partij: die van de dictator

Eén persoon of één partij heeft alle macht

• De (geheime) politie en het leger speelt een grote rol. 

Rechten in een dictatuur

Er zijn weinig rechten in een dictatuur.

Je mag niet demonstreren.

Je mag niet geloven wat je wilt

Censuur

Persvrijheid en democratie horen bij elkaar. Oftewel; in een democratie is er altijd persvrijheid voor de media!

in een dictatuur is dus géén persvrijheid maar precies het tegenovergestelde. 

Dit noem je; censuur. Dat betekent dat artikelen van journalisten vóóraf worden gecontroleerd door de machthebbers.

Bijvoorbeeld in China of Noord Korea

0

Soorten dictaturen 

• Ideologische dictatuur, bijv. gericht op het communistische gedachtegoed bijv. Noord-Korea
• Militaire dictatuur, macht ligt bij het leger bijv. Myanmar
• Religieuze dictatuur, wetgeving wordt door de religie bepaald, bijv. Iran

Maken van opdrachten

Wat ga je doen?  op Blz. 21  opdracht 9 t/m 12

21 & 22

Hoe ga je dat doen?  Overleg met de persoon naast je

Hulp nodig bij het maken?  Kijk in de tekst blz. 20

Tijd: 15 min

Klaar?  Maak de begrippenlijst + samenvatting