Pragmatiek

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Nederlands 

Taal en interactie 

Doelen van de les 

- Aan het eind van de les kan de student benoemen wat de maxime van relevantie, de maxime van kwantiteit en de maxime van kwaliteit is. 

- Aan het eind van de les kent de student het verschil tussen directe en indirecte taalhandelingen. 

Waar denk je aan bij communicatie?

Waar denk je aan bij miscommunicatie?
Heb je dit weleens meegemaakt?

Kenmerken die belangrijk zijn om elkaar te begrijpen. 

- samenhang 

- beurtwisselingen 

- interpretatie (vanuit context)

Voorwaarden om elkaar te begrijpen. 

1. Maxime van relevantie 

2. Maxime van kwantiteit 

3. Maxime van kwaliteit 

1. Maxime van relevantie 

Voorbeeld: 

A: Wanneer kom je thuis? 

B: Mijn schoen is stuk. 

Bedenk zelf een voorbeeld bij
1. Maxime van relevantie.

2. Maxime van kwantiteit

Voorbeeld: 

A: Waar heb je dat leuke shirtje gekocht? 

B: In de winkel. 

Bedenk zelf een voorbeeld bij
2. Maxime van kwantiteit

3. Maxime van kwaliteit

Voorbeeld: 

A: Wat vind je van mijn nieuwe tas?

B: Leuk!
(B later: geen mooie kleur, niet praktisch) 

Bedenk zelf een voorbeeld bij
3. Maxime van kwaliteit

00:51

Waar valt deze miscommunicatie onder?

1. maxime van relevantie
2. maxime van kwantiteit
3. maxime van kwaliteit

01:04

Wat is hier de miscommunicatie?

01:24

Wat ging er mis?

02:18

Waar ging het mis in de communicatie?

03:04

Waar valt deze miscommunicatie onder?

1. maxime van relevantie
2. maxime van kwantiteit
3. maxime van kwaliteit

04:52

Heb je zelf wel eens een miscommunicatie gehad op WhatsApp? Wil je deze delen?

Directe en indirecte taalhandelingen 

Er zijn verschillende manieren om iets over te brengen op je gesprekspartner. Twee voorbeelden daarvan zijn directe en indirecte taalhandelingen. 

Directe taalhandelingen

Uitingen met een performatief werkwoord:

informeren, meedelen, waarschuwen, beloven, verzoeken

Voorbeeld: Ik verzoek je je kamer op te ruimen. 

Indirecte taalhandelingen 

Uitingen zonder performatief werkwoord: 

hebben, zijn, kunnen, willen, zullen, etc.

Er zit een bedoeling achter.

Voorbeeld: Ik heb dorst...

Hierbij open ik de vergadering.

1. directe taalhandeling
2. indirecte taalhandeling

Ik waarschuw je voor het de drukte op de weg morgen.

1. directe taalhandeling
2. indirecte taalhandeling

Het is hier koud.

1. directe taalhandeling
2. indirecte taalhandeling

Ik beloof je dat ik dat voor je ga doen.

1. directe taalhandeling
2. indirecte taalhandeling

A: Zullen we naar het terras?
B: Ik ben ziek.

1. directe taalhandeling
2. indirecte taalhandeling

Keuzeopdracht 1 

Individueel: 

Teken een ludieke strip. Laat in de strip duidelijk naar voren komen dat er miscommunicatie ontstaat tussen directe en indirecte taalhandelingen. 

Keuzeopdracht 2 

Samenwerken:

Maak groepjes van 2 tot 3 personen. Bedenk een ludiek rollenspel van vijf minuten waarin je miscommunicatie duidelijk naar voren laat komen door directe en indirecte taalhandelingen. 

Aan de slag!

De opdrachten worden de volgende les gepresenteerd. 

doelen checken

Wat vond je van de les?

😒🙁😐🙂😃

Leg in je eigen woorden uit wat de maxime van relevantie, kwantiteit en kwaliteit is.

Wat is het verschil tussen directe en indirecte taalhandelingen?