1.1 Hoe ontstond de industrie

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

      Welkom! 

Pak je laptop en je boek (blz. 10)

1. Telefoons weg in de krat 
2. Zitten volgens plattegrond
3. Start lesson-up op 

       Paragraaf 1.1  

0 -    5   Telefoon weg, boeken pakken

5 -   10  Terugblik vorige les 

10 - 50  Uitleg en werken

50 - 55  Afsluiting

Aan het eind van de les:

Weet je hoe de industriële revolutie is ontstaan

      Aan het eind van de les

• weet je hoe aan het begin van de tijd van burgers en stoommachines de productie verliep;
• kun je uitleggen hoe en waardoor de productie toenam;

1000 - 1500

1500 - 1600

1600 - 1700

1700 - 1800

1800 - 1900

Tijd van steden en staten

Tijd van ontdekkers en hervormers

Tijd van regenten en vorsten

Tijd van pruiken en revoluties

Tijd van burgers en stoommachines

Kijk eens in je kledinglabel, van welke grondstof is het gemaakt?

Lees de leerstof op blz. 10

Kijk eens in je kledinglabel, van welke grondstof is het gemaakt?

Katoen

• De meeste kleding werd/word van katoen gemaakt
• katoenplantages
• Amerika
• 19e eeuw (1800-1865)

Wat is een plantage?

1. boerderij waar veeteelt en akkerbouw is
2. boerderij met alleen vee (dieren)
3. grote boerderij met maar één landbouwproduct
4. boerderij met veel verschillende landbouwproducten

Waarom lagen veel katoenplantages langs rivieren?

1. De grond was daar goedkoper
2. Er kon dan gevist worden
3. Het katoen kon dan per schip worden vervoerd
4. Er was dan drinkwater voor de slaven

 katoenplantage

1.   Werkten veel slaven om katoen te plukken, vooral in Amerika

2.  Werd naar Europa verscheept

In Amerika duurt de slavernij tot 1865

Huisnijverheid in Engeland

Vooral boeren-gezinnen
om in de winter wat geld te verdienen

Thuiswerk = huisnijverheid

Wat is een voorbeeld van huisnijverheid?

1. Werken op de katoenplantage.
2. Ruwe katoen opkopen.
3. Thuis draden spinnen en weven.
4. Katoen naar de huizen brengen.

Huisnijverheid

Huisnijverheid 

Spinnen 

Weven

Lees de leerstof op blz. 11

Meer vraag naar katoen

In Engeland konden meer mensen meer geld verdienen.

Er ontstaat welvaart.

= meer mensen
= meer kleren

= meer katoen nodig

Revolutie

= meer katoen spinnen...

= machines nodig die sneller werken dan mensen

= Snelle verandering

Nieuwe energiebronnen

1. spierkracht (mens en dier)

2. paardenkracht

3. waterkracht (windmolens)

4. windkracht

Nieuw: Stoomkracht

Revolutie is:

1. Een grote verandering
2. Een eenmalige gebeurtenis
3. Als mensen boos zijn

Waarom was de industriële revolutie een revolutie

1. Omdat het langzaam veranderde
2. Doordat mensen veranderden
3. Doordat het leven in een korte tijd snel veranderde
4. Omdat het hetzelfde bleef

Stoommachine

Stoommachines in fabrieken

Stoomtrein

Stoomboot

Begon in Engeland

Nederland bleef achter

      Aan het werk

Werken in boek of op laptop

1. Maken 1.1 (blz. 10 t/m 15
2. Nakijken 1.1 
3. Maken verdieping (blz. 17)

       Leerdoelen check

• weet je hoe aan het begin van de tijd van burgers en stoommachines de productie verliep;
• kun je uitleggen hoe en waardoor de productie toenam;

      Welkom! 

Pak je laptop en je boek (blz. 10)

1. Telefoons weg in de krat 
2. Zitten volgens plattegrond
3. Start lesson-up op 

       Paragraaf 1.1  

0 -    5   Telefoon weg, boeken pakken

5 -   10  Terugblik vorige les 

10 - 50  Uitleg en werken

50 - 55  Afsluiting

Aan het eind van de les:

Weet je hoe de industriële revolutie is ontstaan

      Aan het eind van de les

• weet je hoe aan het begin van de tijd van burgers en stoommachines de productie verliep;
• kun je uitleggen hoe en waardoor de productie toenam;
  
• kun je beschrijven hoe de industrialisatie in Nederland verliep;
  
• weet je wat door de industrialisatie veranderde in de verhouding tussen werkgevers en werknemers 

Tijdvak waar we nu mee bezig zijn heet....

1. Tijd van burgers en stoommachines
2. Tijd van burgers en de stoomtrein
3. Tijd van revolutie en stoommachines
4. Tijd van huisnijverheid en stoom

De tijd van 'burgers en stoommachines' vond plaats tussen.....

1. 1700 - 1800
2. 1500-1600
3. 1800 - 1900
4. 1900- 2000

Welk symbool hoort bij de tijd van Burgers en Stoommachines?

1. 
2. 
3. 
4. 

De stoommachine zorgde voor een grote verandering, wanneer gebeurde dit?

1. In de 18e eeuw
2. In de 19e eeuw
3. In de 20e eeuw
4. In de 21e eeuw

Lees de leerstof op blz. 13

Rond 18

Republiek = Nederland

- Deed niet mee aan de grote veranderingen

- Geen ijzer en steenkool dus bijna geen fabrieken 

- Pas rond 1839 een trein 

- Veel verschil met Engeland 

koning Willem I

• in 1815 gevraagd om koning te worden
  
  
• Had in Engeland gezien hoe de industrie was opgekomen

• Zorgde voor ontwikkeling in Nederland

Waarom liet koning Willem I zoveel kanalen, wegen en spoorlijnen aanleggen?

1. Dat was goed voor de handel
2. Dan konden de arbeiders makkelijker naar de fabrieken
3. zo hoopte hij meer toeristen te trekken en meer te verdienen
4. alle antwoorden zijn juist

Lees de leerstof op blz. 14

Wat is de industriële revolutie?

1. boeren die in de wintermaanden thuis stof weven
2. Een opstand van mensen die in fabrieken werkten
3. Grote verandering waarbij veel mensen in fabrieken gingen werken

Waar is de Industriële Revolutie ontstaan?

1. Frankrijk
2. Engeland
3. Amerika
4. Japan

Hoe veranderde het leven van de mensen door de industriële revolutie?

Veranderingen na de industriële revolutie 

• Mensen gingen niet meer thuis werken maar in fabrieken
  
• Mensen verhuisden naar de stad
  
• Werkgevers werden rijk
  
• Werknemers werden arm

Werknemers zijn...

1. Mensen die de baas zijn van een fabriek
2. Mensen die thuis zitten te werken
3. Mensen die werken in een fabriek
4. Mensen die werkloos zijn

Arbeiders gebruiken vooral spierkracht.

Arbeiders werken met handgereedschappen.

De baas werkt mee in de werkplaats.

Producten worden in de omgeving verkocht.

Machines werken op stoomkracht.

Arbeiders werken met machines.

De ondernemer koopt grondstoffen, organiseert het werk en verkoopt de producten.

Er zijn grote fabrieken.

Voor de industriële revolutie

Na de industriële revolutie

Sleep de ontbrekende woorden naar de juiste plek.

Het thuiswerken van ambachtslieden noem je

                                  De industriële                                  was een grote verandering waarbij steeds meer mensen in fabrieken gingen werken. In een fabriek is de                                   de baas en zijn de

                               bij hem in dienst. Als een bedrijf meer computers gaat gebruiken noemen we dat                                  Een                                is  een gebouw waarin arbeiders met machines goederen produceren.

                               

werkgever

werknemer

automatisering

fabriek

huisnijverheid

revolutie

      Aan het werk

Werken in boek of op laptop

1. Afmaken 1.1 (blz. 10 t/m 15
2. Nakijken 1.1 
3. Maken verdieping (blz. 17)

       Leerdoelen check

• weet je hoe aan het begin van de tijd van burgers en stoommachines de productie verliep;
• kun je uitleggen hoe en waardoor de productie toenam;
  
• kun je beschrijven hoe de industrialisatie in Nederland verliep;
  
• weet je wat door de industrialisatie veranderde in de verhouding tussen werkgevers en werknemers