Nederlands samenhang en signaalwoorden

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

signaalwoorden 

Welk verband in de tekst?

Lesdoel "samenhang"

Je herkent signaalwoorden en welk verband ze aangeven in de tekst.

Je kunt ook zelf signaalwoorden gebruiken in je tekst.

Zinnen en alinea's:

Zinnen in een tekst staan in verband met elkaar. Signaalwoorden geven  aan welk verband er tussen woorden, zinnen of alinea's is.

Tekstverbanden zijn bijvoorbeeld:

• opsomming
• tegenstelling
• conclusie
• reden

Een tekst die goed is opgebouwd heeft altijd logische verbanden tussen de verschillende zinnen en alinea’s.

Opsomming: achter elkaar opnoemen

allereerst, vervolgens, daarna, ten eerste/tweede/derde.

Allereerst hebben jullie  vandaag Nederlands les, vervolgens hebben jullie wiskunde en  tenslotte hebben jullie handvaardigheid.

Na schooltijd ga ik eerst boodschappen doen, daarna mijn tas thuis afzetten en dan naar mijn werk.

Tegenstelling

maar, echter, hoewel, toch

Ik houd wel van winterweer maar ik zit toch liever bij de kachel.

Dit in tegenstelling tot Noah die het heerlijk vindt om in de kou te zijn, hoewel ik dat soms ook best leuk vind.

Welke signaalwoorden?

1. Pieter moest gaan lopen, omdat hij een lekke band kreeg.

2. Elsa had zich verslapen, maar was nog net op tijd voor haar examen.

Opsomming

Tegenstelling

Toelichting/voorbeeld

Doel-middel

Oorzaak-gevolg

Ten eerste, vervolgens, en, ook

Maar, echter, toch

Bijvoorbeeld, zoals

Daarvoor, zodat, om....te

Doordat, waardoor

Ik ben vandaag iets later thuis, WANT ik ga eerst nog even boodschappen doen.

1. Samenvatting
2. oorzaak
3. Doel-middel
4. Reden/argument

Ik voer dit onderzoek uit ZODAT ik kan bewijzen dat dit plan moet worden uitgevoerd.

1. Tegenstelling
2. Conclusie
3. Oorzaak-gevolg
4. Doel-middel

VANWEGE het lawinegevaar konden we niet gaan skiën.

1. Oorzaak-gevolg
2. Tegenstelling
3. Toelichting
4. Samenvatting

Sleep de signaalwoorden naar het bijpassende verband in de tekst. 

opsomming

voorbeeld

tegenstelling

conclusie

onder andere

bovendien

kortom

daarom 

zo

dus

toch

ten eerste

echter 

Hij ging op tijd van huis vanmorgen. TOCH miste hij de trein.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel
3. Tegenstelling
4. Conclusie

AL MET AL zie ik maar één mogelijkheid: stoppen met roken!

1. Conclusie
2. Toelichting
3. Samenvatting
4. Opsomming

Nu  signaalwoorden kiezen/schrijven.

Op vakantie lopen mensen vaak ziektes op ..……
malaria en het zika-virus.

1. zoals
2. zodat
3. als gevolg van
4. echter

Ik wil graag een nieuwe fiets kopen, .....
dit kan helaas nog niet want ik heb geen geld.

1. daardoor
2. dus
3. maar
4. want

.....Marit niet had geleerd voor het examen, haalde ze toch een voldoende.

1. Tenzij
2. Hoewel
3. Omdat
4. Zodat

Welke signaalwoord hoort in welke zin? 

Sleep de signaalwoorden naar de goede plaats.

 ________  zij op tijd vertrokken, kwamen zij toch te laat.

 ________ hun oom lukte het niet om op tijd te komen.

 ________ zij eerder waren geweest, was er nog taart.    

Hoewel

Ook

Doordat

Bovendien

Indien

Maak van de twee zinnen een lange zin, met gebruik van het signaalwoord DOORDAT. Let op de betekenis en de woordvolgorde in de zin.
Ik ben te laat thuis. Ik heb de trein gemist.

Maak één zin of meer zinnen waarin een tegenstelling zit. Je mag zelf weten welk signaalwoord je daarvoor gebruikt.

Geeft voorbeeld

Geeft een  voorwaarde

Geeft een opsomming

Duidt op een samenvatting

Signaalwoorden van oorzaak&gevolg

Geeft een tegenstelling

Signaalwoorden van tijd

Signaalwoorden van plaats

waarin

vervolgens

echter

omdat

kortom

ten tweede

mits

bijvoorbeeld

als

zoals

al met al

vervolgens

hierdoor

want

maar

daarentegen

ook