8.1 geluid als trilling & 8.2 geluidssnelheid

• Science
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Raad het geluid #1

Raad het geluid #2

Raad het Geluid #3

Raad het Geluid #4

8.1 geluid als trilling

Op de trommels ligt een laagje water. Van onderaf valt er licht op. Waarom leggen de muzikanten water op de trommels

Geluidsbron

Een geluidsbron is iets

 wat geluid maakt. 

geluidsbronnen

Muziekinstrumenten zijn geluidsbronnen

Geluidsbronnen

Een geluidsbron voert een trilling uit.

Geluidsbronnen

Bij een trommel trilt het vel als je erop slaat

Het vel beweegt op en neer rond de ruststand.

Uitwijking

Als je harder op het vel slaat beweegt het vel

verder van de ruststand.

De afstand van het vel tot de ruststand noem

Je de uitwijking.

Geluidssterkte

De geluidssterkte geeft aan hoe hard het geluid is

Hoe groter de maximale uitwijking hoe groter

de geluidssterkte.

De Toon

De toon geeft aan hoe hoog of laag het geluid klinkt

.

Hoe sneller het vel trilt hoe hoger de toon
.

Geluidstrilling

Een geluidstrilling gaat door de lucht net zoals een golf in het water
.

Geluid is een trilling die zich van een geluidsbron in alle richtingen voortplant
.

Blokschema voor geluid

De trilling van de geluidsbron wordt doorgegeven aan de lucht . 

De lucht gaat trillen. 

De trillingen planten zich voort via de lucht en komen bij
de ontvanger terecht. 

De trillende lucht komt in je oor en je trommelvlies gaat trillen.

Tussenstof

Geluid plant zich alleen voort via een stof.

Bijvoorbeeld lucht of water, dit noemen we dan een tussenstof.

Als er geen tussenstof is

(vacuüm) dan hoor je niets.

Geluid kan door elke stof

worden doorgegeven.

Juist of onjuist
De uitwijking geeft aan hoe hoog de toon is

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist
Hoe groter de uitwijking Hoe harder het geluid is

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist
Hoe sneller de trilling hoe lager de toon

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist
Geluid verplaatst zich alleen door de lucht

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist
Bij het geluid van een trompet is de trompet de bron en je oor de ontvanger

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist
Als er geen tussenstof is noem je dit een vacuum,

1. Juist
2. Onjuist

Stemvork

Als je een stemvork aanslaat hoor je hem haast niet.

Als je hem op een tafel houdt dan werkt de tafel als een klankbord en hoor je de toon harder.

klankkast en resonantie

Je kunt de stemvork ook op een klankkast plaatsen.

De klankkast gaat meetrillen. De toon wordt dan nog harder versterkt. Je noemt dit resonantie.

Gitaar

Een klankkast is een voorwerp dat de trilling van de geluidsbron overneemt en versterkt.

Stembanden

Je stembanden trillen.

Je mond-/neus- en keelholte

Werken als een klankkast.

geluidsapparatuur

Een microfoon zet de (geluids)trilling om in een elektrische trilling.

geluidsapparatuur

Een versterker versterkt het signaal.

geluidsapparatuur

Een luidspreker zet de elektrische trilling om in geluidstrillingen.

Tekst

Geluidssnelheid meten

Je maakt een geluid.

microfoon 1 vang het geluid op en de tijd gaat lopen.

10 meter verderop vangt microfoon 2 het geluid iets later op.

De tijd tussen de 2 registraties van de microfoons gebruik je voor het berekenen van de geluidssnelheid(zie volgende slide).

Geluidssnelheid meten

Bij t 0,0 ms begint de tijdmeting vanaf microfoon 1.

Bij microfoon 2 komt het geluid bij t 30,0ms

Dus over 10 meter doet het geluid 30 ms.

ms = milliseconde

Formule voor geluidssnelheid

v = de geluidssnelheid in meter per seconde (m/s)

s = de afstand die het geluid aflegt in meter (m)

t = de tijd in seconde (s)

Geluidssnelheid meten

s = 10 meter

tijd = 30 ms    30/1000 = s  (seconde)

geluidssnelheid

De geluidssnelheid door de lucht is ongeveer 343 m/s bij 

20 ^oC. (hier moet je dus mee rekenen)

De geluidssnelheid hangt af
van de tussenstof. 

In water is de geluidssnelheid
1500 m/s. 

In de volgende slide zie je een video waar een 

straaljager sneller gaat als het geluid.

dit gaat gepaard met een wolk en een explosie.

Op een afstand van 1 kilometer wordt een paal met een hei-installatie de grond ingeslagen als het blok de paal raakt hoor je de klap pas na 3 seconde.
Bereken de geluidssnelheid

Je ziet een bliksemflits en je hoort de donder 6 seconde later hoe ver weg is de onweersbui.

Een vuurpijl ontploft op een afstand van 500 meter.
Bereken de tijd tussen het moment van de flits en de
Het geluid van de explosie.

Echolood en echolocatie

Op schepen wordt de diepte van het water gemeten met een echolood (dieptemeter)

Deze techniek heet echolocatie

Op vissersschepen wordt echolocatie gebruikt om scholen vissen op te sporen. (fishfinder)

echolood en echolocatie

Een echolood bestaat uit een zender en een ontvanger.

De zender stuurt een toon naar de bodem en deze wordt teruggekaatst.

De ontvanger vangt het teruggekaatste signaal weer op.

De tijd tussen het uitzenden

en ontvangen geluid wordt gemeten.

Met de geluidssnelheid in

water kun je dan berekenen

hoe diep het water is.

Joris staat voor een bergwand te roepen. Hij hoort de echo na precies 3 seconde.
Hoe ver staat Joris van de bergwand af.

Een echolood ontvangt het uitgezonden geluidssignaal na 0,12 seconde, de geluidssnelheid in water is 1500 m/s.
Bereken de diepte van het water.

Echografie

Echografie wordt gebruikt om tijdens de zwangerschap de baby te controleren.

Het geluid wordt in het lichaam teruggekaatst en wordt omgezet in bewegende beelden.

In de volgende slide een echofilmpje

Echografie

Aan de slag!

Maak paragraaf 8.1 en 8.2