3.2 Weerstand

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

3.2 Weerstand

programma: (+inhalen/ herkansen afspraak maken)

• demo proefje licht
• uitleg soortelijke weerstand, 1,2,6,7,9,10,12,15,16 (1e,3e en 4e), was hw dus je kunt verder met 17,19,21,25,26, lees steeds eerst tekst 
• zelfstandig/ in tweetallen?  aan het werk
• na 15 min. werken hw bespreken (16 en ??) en/of uitleg weerstandswaarde uitrekenen
• hw 3 feb: Afmaken en nakijken/verbeteren van 3.2 opgave 17,19,21,25,26,Goed lezen par 3.3 en maken 1 t/m 3,5,8,9,11,

Doel van par 3.2:

• Weten wat (een) weerstand is en hoe je hem kunt berekenen
• Weten wat soortelijke weerstand is en waarvan die afhankelijk is
• Kunnen werken met de codering van een weerstand
• Rekenen met weerstanden
• Weten hoe je weerstand kunt meten 
• Weten dat de weerstand in een serieschakeling de optelsom is van alle weerstanden  die in de schakeling aanwezig zijn

Wat is weerstand?

• In een geleider kunnen de elektronen makkelijk stromen, is de stroomsterkte hoog en de weerstand dus laag. 
• In een isolator ondervinden de elektronen veel weerstand dus loopt er geen/weinig stroom doorheen

Weerstand (R)

grootheid	symbool	eenheid	symbool
weerstand	R	ohm	Ω

met analoge meters

met multimeter (=digitaal)

• Multimeter aansluiten op de twee uiteinden van de weerstand. 
• Gebruik van multimeter de contacten COM en Ω. 

weerstand meten

Soortelijke weerstand 

• grote doorsnede (A)→ elektronen makkelijk door → minder weerstand
• langere draad (l)→ elektronen doen er langer over → meer weerstand
• soortelijke weerstand (      = rho) →elektronen
  bewegen door het ene materiaal makkelijker (= lage
  soortelijke weerstand) dan door het andere (= hoge soortelijke
  weerstand zie 
• de weerstand (R) van een draad bereken je dus zo:
• (       wordt dus niet alleen voor dichtheid maar ook
   voor soortelijke weerstand gebruikt).

ρ

Binas tabel 15

Lengte, doorsnede en materiaal van een draad bepalen de weerstand 

ρ

Berekenen van weerstand

Weerstand (R) en spanningsverschil (V) bepalen hoeveel stroom(I) er loopt

  formule:



   symbolen: 


eenheden: 

weerstand = spanning : stroomsterkte

R      =         U       :         I

Ω     =        V         :      A

Binas tabel 12

Voorbeeld

1. Gevraagd:

2. Gegeven: 

3. Oplossing inclusief formule

4. Antwoord met juiste eenheid

R =?

U = 6 V

I = 0,1 A

R = U : I

R = 6 : 0,1

R = 60 Ω

Op een fietslampje staat: 6 V en 0,1 A. 

Hoe groot is de weerstand van dit lampje?

Weerstanden in een schakeling.

• Weerstanden worden gebruikt om de stroom te begrenzen. 
• Bijvoorbeeld om te voorkomen dat andere onderdelen kapot gaan doordat er een te grote stroom doorheen gaat 
• Ze worden ook gebruikt om het volume/lichtsterkte te kunnen regelen
• In een schakelschema teken je de weerstand zo:
• Een weerstand is een laagje koolstof op een glasstaafje
   hoe minder koolstof, des te hoger de weerstand.
• Hogere temperatuur →hoger weerstand. 

Overbelasting/kortsluiting

zonder weerstand

met weerstand

Kleurencodes bepalen de waarde en tolerantie (= nauwkeurigheid)
op minder nauwkeurige weerstanden staan 4 kleurcodes

• A = bruin, dus 1
• B = zwart, dus 0
• D = rood, dus 102 =x 100
• T = goud, tolerantie = 5%

R = 1000 Ω

De weerstands waarde berekenen

Binas tabel 13

• A  1e cijfer
• B = 2e cijfer 
• (C = 3e cijfer bij precisie weerstand)
• D = vermenigvuldigen met 10n
• T =tolerantie in %

Ezelsbruggetje onthouden volgorde:
Zij Brengt Rozen Op Gerrits Graf Bij Vies Grauw Weer 

Vervanginsweerstand serieschakeling

• De vervanginsweerstand is de
  totale weerstand van een schakeling
• Voor een serieschakeling bereken je die zo:
• Rv = R 1+R2+R3 enz.

Werken met weerstandjes: Wat is de waarde van R2?

1. Bereken de spanning over weerstand 1 met R=U: I
2. U1 = 2,0 x 3,5 = 7 V
3. Bereken de spanning over weerstand 2.
4. U2 = 10 V - 7 V = 3 V
5. Bereken nu weerstand 2 met R=U: I
6. R2= 3 V: 2,0 A = 1,5 Ω

Elektrische stroom kiest altijd de makkelijkste route (route van de minste weerstand)

1. Waar
2. Niet waar

Wanneer de weerstand toeneemt, neemt de stroomsterkte af.

1. Waar
2. Niet waar