4.2 Keizer, koningen en heren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Van wanneer tot wanneer zijn de vroege middeleeuwen? (...-....)

Noem een economische en een politiek verandering in de vroege middeleeuwen ten opzichte van de Romeinse tijd

Wat bleef in de vroege middeleeuwen
hetzelfde als je deze periode vergelijkt met de oudheid?

Weet je nog hoe het economisch systeem in de vroege Middeleeuwen heette?

Waarom werkten veel boeren in de vroege middeleeuwen op een domein?

Waarom kon de koning(in) in de vroege middeleeuwen geen belasting heffen?

De bron past bij het hofstelsel. Leg dat uit.

Doe het zo:
Een kenmerk van het hofstelsel is … [noem een kenmerk].
Dat zie je op de bron, want … [leg uit].

Op het hofstelsel leefden horigen.

Wat was een nadeel voor de horige om op het hofstelsel te leven?

Beschrijf in een 5 zinnen de landbouwsamenleving van de vroege Middeleeuwen.

Op het hofstelsel leefden horigen.

Wat was een voordeel voor de horige om op het hofstelsel te leven?

Zou je op een domein willen wonen in de vroege middeleeuwen? Waarom wel/niet?

Clovis, goede legerleider

Clovis, gedoopt door de paus. 

Opmerkelijk! Maar voor wat hoort wat 

Karel de Grote, eveneens samenwerking met de paus 

Probleem! Hoe ga je dit immense rijk besturen?!

Geen geld, dus geen ambtenaren en vast leger

Welke bestuurlijk advies willen jullie Karel meegeven?

Oplossing: leenstelsel 

Frankrijk wordt in leengebieden verdeeld 

Graven, hertogen e.d. (= leenmannen) krijgen van Karel (= leenheer) een stuk grond te leen, in ruil daarvoor leveren ze soldaten 

Leenmannen lenen op hun beurt ook stukken leengrond uit aan ridders (= achterleenmannen) 

Na zijn overlijden, valt het rijk uiteen in drie stukken 

Leenmannen gingen hun leengebied als bezit zien

De koning verloor daardoor steeds meer macht 

Kerk

Versterkte boerderij

huizen van boeren

Molen

Landbouwgrond

woeste grond

gebied heer

Horigen

Welke oorzaak voor de val van het Romeinse Rijk zie je?

1. Te klein leger
2. Te hoge belastingen
3. Problemen bij opvolging keizer

Waarom gingen mensen op een domein wonen? Zet in de juiste volgorde. 

veel plunderingen en berovingen

Mensen verhuizen van steden naar platteland om bescherming van machtige boer of heer te krijgen

Geen leger meer ter bescherming

bijna geen handel / geen muntgeld

Op de afbeelding is het Romeinse Rijk te zien

1. Waar
2. Niet waar

Gebruik de bron

Horigen hadden veel plichten.

➤ Welke 2 plichten van horigen zie je in de tekst terug?

Gebruik de bron 

Ondanks alle plichten, kon het toch gebeuren dat een boer bij een edelman kwam en vroeg: ‘Mag ik uw horige worden?

➤ Waarom zou een boer horige willen worden? Bedenk de meest logische reden.

Lees de bron. Leg met een voorbeeld uit de bron uit hoe geestelijken probeerden Germanen te bekeren tot het christendom.

Moslims moeten een bedevaart naar Mekka maken en vijf keer per dag bidden met het gezicht naar Mekka.
Welke drie andere belangrijke plichten (ook wel zuilen genoemd) heeft een moslim?

3

1. Eerste stand
2. Tweede stand
3. Derde stand

4

1. Eerste stand
2. Tweede stand
3. Derde stand

5

1. Eerste stand
2. Tweede stand
3. Derde stand

6

1. Eerste stand
2. Tweede stand
3. Derde Stand

8. Welk begrip hoort bij dit plaatje?