Ethische dilemma's

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Ethische dilemma's 

Wat versta jij onder een ethisch dilemma?

Ethisch dilemma gaat om lastige keuzes, 'nadenken over wat goed en fout handelen is'.

- Beroepsethiek: nadenken over goed handelen, over de vraag of jouw handelen leidt tot goede zorg.

-Moraal: waarden en normen die richting geven aan jouw doen en laten, ze sturen de keuzes die je maakt

-Waarden: wat vind je belangrijk en waardevol?

-Normen: wat moet ik doen? (denk aan regels/richtlijnen)

Ethiek en moraal

Moraal zijn de waarden en normen die richting geven aan jouw doen en laten, ze sturen de keuzes die je maakt. 

(gedrag wat geaccepteerd is in de samenleving)

Ethiek is daarover nadenken. Het is nadenken over de vraag of jouw handelen leidt tot goede zorg. 

(Acties die leiden tot de gewenste situatie)

Morele basisprincipes in de zorg

1.  Respect voor autonomie: de wens van de patiënt zo veel mogelijk          respecteren

2. Niet schaden: mensen geen schade toebrengen.

3. Weldoen: zo veel mogelijk het welzijn van mensen bevorderen, inclusief hun leven beschermen.

4. Rechtvaardigheid: de ene persoon niet anders (minder of beter) behandelen dan de andere persoon met dezelfde behoefte.

Wat zijn waarden?

1. Gedragingen die geaccepteerd zijn
2. Idealen die je wilt nastreven
3. Regels die je voor jezelf hebt gemaakt
4. Regels die staan geschreven in de wet

Iemand die ongeneeslijk ziek is moet nog in aanmerking komen voor een dure operatie of medicijnen?

JA

NEE

Mag je als professional afwijken van protocollen en standaarden in het belang van de cliënt?

EENS

ONEENS

Wat zijn normen?

1. Gedragingen die je wel en niet mag vertonen
2. Weten of iets goed of slecht gedrag is
3. Regels om je waarde te realiseren.
4. Nadenken over je handelen

Stappenplan voor ethische afweging

1. Verkennen: Wat is er aan de hand? Welke opties zijn er en wie zijn in deze situatie de betrokkenen?

2. Onderzoeken: Wat is de ethische vraag of het dilemma? Welke argumenten (waarden, belangen en principes) spelen er?

3. Afwegen: Weeg zorgvuldig af waarom je een bepaalde keuze maakt en wat mogelijke gevolgen zijn voor wie. Wat is het gevolg voor de cliënt van jouw handeling of het nalaten daarvan?

4. Besluiten: Zoek naar de balans tussen alle betrokkenen met het oog op goede en kwalitatieve zorg.

Dagelijkse ethische dilemma’s;

- Pesten op het werk

- Emoties bij de omgang met cliënten (verliefdheid, agressie)

- Omgaan met ouders en/of verwanten (bemoeizucht, kritiek)

- Scheiding werk en privé niet los kunnen laten

Grote ethische dilemma’s;

- Opvattingen over leven en dood

- Problemen en vraagstukken rondom zeggenschap van cliënten en verwanten

- Recente structurele veranderingen in de zorg zoals zorgprofielen

Met welke ethische dilemma's wordt jij geconfronteerd op je werk/stage?

Dilemma’s t.a.v. cliënt:

- Zelfstandigheid bevorderen of overnemen?

- Loslaten of vasthouden/beschermen/controleren?

Dilemma’s t.a.v. team:

- Er lopen zaken niet goed. Wegmoffelen of bespreekbaar maken?

- Extra werken bij ziekte, terwijl collega’s het niet doen?

- Verschil in inzet van collega’s in het team?

- Een collega maakt veel fouten, zit privé in problemen. Spreek je aan op gedrag?

Aan de hand van de dilemmamethode kun je een ethisch dilemma bespreken.

 

1. Wat is er aan de hand?

2. Welke normen en waarden zijn in het geding?

3. Wat zijn je handelingsmogelijkheden?

4. Welke normen en waarden wegen het zwaarst?

Stelling

Volgens de onderzoekers krijgt minder dan 5% van de 110.000 mensen met een verstandelijke beperking in Nederland kinderen. Van de 1549 gevonden mensen die wel kinderen kregen wordt 33% als ‘goed genoeg ouderschap’ gezien. 

Over 16% maken zij zich zorgen. Meer dan de helft (51%) doet het als ouder niet goed genoeg. 

Stelling:

‘Mensen met een beperking mogen geen kinderen krijgen ondanks zij een kinderwens hebben.’

 

Stelling

Kinderartsen vinden dat euthanasie ook mogelijk zou moeten zijn voor kinderen tussen de 1 en 12 jaar oud, lieten ze dit weekend weten na onderzoek. Marinka was 'heel blij' toen ze dat hoorde. "Ik hoop dat andere kinderen de lijdensweg van Luuk (12 jaar) kan worden bespaard."

 https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4867381/euthanasie-kinderen-moeder-zoon-luuk-ernstig-ziek 

Stelling:

‘Euthanasie mag op iedere leeftijd worden uitgevoerd’.

 

Einde van de les

😒🙁😐🙂😃