Les 5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 1

 Wereldreligies

Klas 8

Periode

Vandaag:

• Boeddhisme 
• Het achtvoudige pad
• de 4 edele waarheden
• De Dalai Lama
• Gebedsvlaggetjes maken 

Wat is het Boeddhisme?

• Een levensstijl met yoga en meditatie
• Ook een religie met eigen waarheden en leefregels (geen goden)
• Ontstaan in Nepal, belangrijk in Zuid-Oost Azië
• Grote groei in het Westen in de laatste decennia 

Oorsprong

• Stichter: Siddharta Gautama
• Groeide op in luxe maar ontdekte lijden buiten paleis
• Verliet zijn familie om 'de waarheid' te zoeken
• Vond 'verlichting' onder de bodhiboom 
• Onderwees zijn leer aan anderen
• Werd bekend als de boeddha (de Verlichte)

4 Edele Waarheden

1. Het leven is lijden (dukkha)
2. Het lijden ontstaat door verlangen (tanha)
3. Er is een einde aan het lijden mogelijk
4. Dit kan bereikt worden door het Achtvoudige Pad

De begrippen 'lijden' en 'verlangen' hebben in het westen een concrete betekenis. Bij lijden denken we aan zaken als ziekte, verlies, wanhoop. Met verlangen bedoelen we over het algemeen het verlangen naar concrete zaken, zoals een groter huis, veel geld of macht en aanzien. In het boeddhisme hebben deze begrippen een bredere en subtielere betekenis. Lijden, dukkha, betekent dat het leven onvolmaakt is. Het is alsof je de hele tijd met een steentje in je schoen loopt, en dat steentje wil maar niet verdwijnen. Dit leidt tot tanha, dorst, het verlangen dat de zaken anders zijn dan ze zijn: "Als ik nou een groter huis / een betere baan / een leukere partner / rustigere kinderen / liefdevollere ouders had, dan zou het leven volmaakt zijn

Het Achtvoudige Pad

• Het juiste inzicht
• Het juiste besluit
• Het juiste spreken
• Het juiste handelen
• Het juiste levensonderhoud
• De juiste inspanning
• De juiste aandacht
• De juiste concentratie

Het achtvoudige pad wordt vaak ook kort omschreven als prajna (inzicht, wijsheid), sila (moraliteit, ethisch goed gedrag), en samadhi (meditatie). Het achtvoudige pad wordt gezien als een pad naar de verlichting, maar veroorzaakt niet de verlichting, net zoals een pad naar de berg kan leiden, maar deze berg niet veroorzaakt.

De leer van de middenweg benadrukt het vermijden van de twee extremen van 'het nastreven van sensueel geluk in sensueel plezier' en 'het nastreven van zelfkwelling of zelfkastijding'. Deze twee extremen zijn volgens de leer van de middenweg onvoordelig en leiden niet tot inzicht, nirvana en de verlossing uit de kringloop van wedergeboorte. De middenweg bestaat uit het achtvoudige pad, en heeft betrekking op de vier nobele waarheden. Wie de middenweg tot het einde volgt, bereikt het nirwana.

Verlossing uit de kringloop van wedergeboorte ontstaat door inzicht in de werking van oorzaak en gevolg, in het ontstaan van gehechtheden, en in de beheersing van de geest waardoor er geen gehechtheden en karma kunnen ontstaan. Door beheersing van de geest gaat men nirvana binnen, de staat van uitdoving. Of nirvana eeuwig en dus de fundamentele werkelijkheid vormt, of dat hier geen uitspraken over kunnen worden gedaan, is een nog steeds voortdurend punt van debat tussen de Yogacara en de Madhyamaka.

Gautama de Boeddha nodigde iedere leerling uit om zelf de acht paden vorm te geven, en dit niet als acht regels te zien: "neem niets aan voor het zelf onderzocht te hebben".[9] Hiermee is het Boeddhisme een van de weinige niet dogmatische filosofieën. Het zelf onderzoeken van de individuele acht paden is het sterkst aanwezig in de Zen. Het zelf ontdekken van het achtvoudige pad wordt in deze stromingen compromisloosheid genoemd.

Boeddhistische leefregels

Geen geboden, maar richtlijnen

1. Doodt niet, respecteer al het leven
2. Steel niet, wees gul
3. Gedraag je seksueel netjes
4. Spreek de waarheid
5. Maak geen gebruik van alcohol en drugs

Verschillende stromingen

Theravada: De oudste stroming, vooral in Sri Lanka en Zuid-Oost Azië. Richt zich op indiciduele verlichting en het volgen van de oorspronkelijke leer van de Boeddha

Mahayana: Voornamelijk in China, Japan en Korea. Het benadrukt het idee van mensen die hun eigen verlichting uitstellen om anderen te helpen.

Vajrayana: Ook bekend als Tibetaans Boeddhisme Dit richt zich op meditatie, rituelen. en het gebruikt van mantra's. Leider: Dalai Lama

Wie is hij? Wat doet hij? Waarom bekend? 

Meditatie en mindfulness

Is een belangrijk onderdeel van het Boeddhisme

Helpt bij:

• Het beheersen van de geest
• Het verminderen van verlangens 
• Het bereiken van innerlijke rust

Mindfulness gaat over:

• Het bewust zijn van het huidige moment zonder oordelen
• Tot nieuwe inzichten komen

Lln. in het donker, in stilte en met gesloten ogen mee laten doen. Daarna bespreken welke gevoelens dit oproept. 

Gebedsvlaggetjes maken

Ontwerp je eigen boeddhistische gebedsvlaggetje waarop je een positieve boodschap verwerkt. Dit kan een wens zijn voor jezelf, voor anderen of voor de wereld.

Bekijk opdrachtenblad.