T5BS2: capillaire werking & huidmondjes

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Transport in Planten

5VWO

Thema 5

Basisstof 2

Capillaire werking & Huidmondjes

Vandaag

Korte herhaling vorige les Worteldruk + opdrachten

Door met BS2 met volgende leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe planten water met mineralen opnemen, transporteren en afgeven

• Je kunt beschrijven hoe huidmondjes de gaswisseling van planten reguleren en dat de opname van koolstofdioxide in relatie staat met de afgifte van water

Huiswerk - opdrachten 11 & 12 p154

Antwoorden 

Opdracht 11: de formule is Ψw=Ψs+Ψp. Voor zuiver water geldt: Ψw = 0 kPa

Voor de plantencel: Ψw = Ψs + Ψ = –0,163 + 0,3 = 0,137 kPa. Water verplaatst zich van een hoge naar een lage waterpotentiaal, dus water stroomt uit de cel naar het zuivere water.

Opdracht 12: het strooizout komt in de berm terecht. De osmotische waarde van de grond zal daardoor toenemen en dus zal de waterpotentiaal afnemen. Daardoor zal de plant minder water uit de bodem kunnen opnemen.

Hoe komen water en mineralen vanuit wortels naar de bladeren?

Sapstromen

Anorganisch: 

• Water en zouten
• Houtvaten (xyleem)

Organisch: 

• Glucose en andere organische stoffen
• Bastvaten (floeem)

Experimentje

Capillaire werking

Samen met trekkrachten 

door verdamping en 

worteldruk zijn deze 

krachten sterker dan

de zwaartekracht.

Huidmondjes

• Regelen verdamping en gaswisseling
• Afname turgor van sluitcellen zorgt voor vormverandering waardoor huidmondje dicht gaat
• Kan ook onder invloed van licht en CO2 openen/sluiten

Houtvaten

• Watertransport door 

1. worteldruk, 
2. capillaire werking en 
3. verdamping

• Sapstroom van beneden naar boven
• In zomer vooral verdamping, in lente vooral worteldruk

Bastvaten

• Bevat vooral suiker
• Variabele richting sapstroom, van suikerbron naar plek waar suiker nodig is of opgeslagen wordt

Zelf aan de slag

Lezen:

BS 2 (blz. 151 t/m 156)

Maken:

opdr. 13 t/m 20