2.3 Veranderingen in de puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

2.3 Veranderingen in de puberteit

leerdoel 

- Je kunt omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en daarbij voorbeelden noemen.

 

- Je kunt de processen van de menstruatiecyclus in de tijd beschrijven.

Geslachtskenmerken

Primaire geslachtskenmerken:
Aanwezig bij de geboorte:
- schaamlippen, vagina
- penis, balzak

Secundaire geslachtskenmerken: Ontstaan in de puberteit.
- borsten, ronde vormen
- borsthaar, baardhaar, baard in de keel

Secundaire geslachtskenmerken

Hormoonklieren

Maken testosteron

Maken

Oestrogeen

Stuurt eierstokken/

teelballen aan

In de puberteit zorgt het hypofysehormoon ervoor dat:

• Teelballen zaadcellen produceren

• Teelballen het mannelijke geslachtshormoon testosteron produceren.

• In de eierstokken 1 x per 4 weken een follikel gaat rijpen

• Eierstokken het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen produceren.

Testosteron en oestrogenen zorgen voor de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken. 

Menstruatiecyclus: de eisprong

De eisprong / ovulatie

Eisprong

• Eierstok -> per maand 1 rijpende follikel
• Eicel wordt 'klaargemaakt' voor eisprong
• Na eisprong via trechter in eileider

De eisprong

Menstruatie

Gebeurtenissen tijdens de menstruatiecyclus:

1. eicel rijpt 
2. baarmoederslijmvlies groeit 
3. eisprong (ovulatie) 
4. menstruatie 

Tijdens de menstruatie wordt het verdikte deel van het baarmoederslijmvlies afgestoten.

Een keer per maand wordt je ongesteld; menstruatiecyclus

Dag 1 is de eerste dag van ongesteldheid

Zo'n twee weken na de eerste dag van je ongesteldheid ben je vruchtbaar

Ongesteldheid

Menstruatiecyclus: menstrueren

Tijdens de menstruatie kan het meisje buikkrampen hebben.

Dat komt doordat de spieren in de baarmoederwand samentrekken.

Dit helpt om het slijmvlies naar buiten af te voeren.

Menstruatiecyclus: opbouw slijmvlies

Na de menstruatie wordt het baarmoederslijmvlies weer opgebouwd, onder invloed van vrouwelijke geslachtshormonen.

+/-14 dagen na het begin van de menstruatie vindt de ovulatie (eisprong) plaats.

Menstruatiecyclus: afbraak slijmvlies

Als de eicel niet wordt bevrucht, wordt het baarmoederslijmvlies weer afgebroken.

Ongeveer 14 dagen na de eisprong begint de menstruatie.

Wél bevrucht -> baarmoederslijmvlies  blijft dik (geen menstruatie)

Duur en regelmaat

- gemiddeld duurt de menstruatiecyclus 28 dagen. 

- verschilt per persoon. 

- meestal onregelmatig, dan is het onvoorspelbaar wanneer je ovuleerd of ongesteld wordt. 

Een vrouw bij wie de eileiders zijn afgesloten, heeft geen menstruatie

1. Juist
2. Onjuist

Tijdens de menstruatie bij de vrouw wordt ...

1. de onbevruchte eicel uit de eileider verwijderd
2. telkens één eicel uit één van de eierstokken verwijderd
3. de bevruchte eicel uit de baarmoeder verwijderd
4. een deel van het baarmoederslijmvlies uit de baarmoeder verwijderd

Aan de slag!

Thema 2, basisstof 3

- Opdrachten 1 t/m 7

- Nakijken (nakijkboek in Peppels media)

Strijders

Maak de test-jezelf's (online boek) van de gemaakte basisstoffen

Klaar?

Alles nagekeken? Ga door naar b4